گفته مىشود كه آغاز و انجام آن معيّن شده است. (24: ج 1، ص 335؛ 27: ج 1، ص 230)
در تعداد آيات قرآن و احتساب «بسمله» به عنوان آيه آغازين هر سوره و پذيرش حروف مقطّعه به عنوان آيه، مستقل، ميان قرآنشناسان، گفتگو بسيار است. امّا اكثر عالمان قرآنى بر اين عقيدهاند كه ابتدا و انتها و ترتيب آيات قرآن در مصاحف كنونى، توقيفى است و كسى را نرسد كه در آنها تغيير دهد.
4. سوره در لغت و اصطلاح
واژه سوره 9 بار به صورت مفرد و يك بار به صورت جمع، در قرآن به كار رفته است. كلماتِ هم خانواده اين ريشه، مانند سُور، اَساوِر، سَوَّروا نيز در كتاب خدا مورد استفاده قرار گرفتهاند. همانند كلمه «آيه»، برخى مستشرقان به همان دليل ياد شده، اين واژه را داراى ريشه عبرى وانمود كردهاند (54: ج 12، ص 358)؛ امّا برخى اديبان عرب نظرى ديگر دارند.
راغب اصفهانى (م 425) در مفردات، معتقد است كه سوره يعنى جايگاه بلند و سورِ شهر ديوارى است كه شهر را در بر مىگيرد و به سوره قرآن، سوره گفتهاند؛ زيرا بخشى از قرآن را مانند حصار احاطه مىكند. (4: ص 434) ابنمنظور و ديگران نيز كلامى مشابه دارند. (5: ج 2، ص 237)
طبق همين معانى لغوى، سوره در اصطلاح علوم قرآنى، مجموعهاى از آيات كتاب خداست كه از مجموعههاى مشابه، تفكيك شده است. (24: ج 1، ص 333)
در مورد عدد سورههاى قرآن، اندك اختلاف نظرى هست؛ امّا قول مشهور تعداد 114 سوره است كه با جمع عثمان، مطابقت دارد. (15: ص 92؛ 21: 581)
5. ترتيب سورهها در قرآن
همه مسلمانان بر اين باور مشتركاند كه آيات دينى آنان، قرآن، يكباره و در يك مجموعه، نازل نشده؛ بلكه به تدريج، آيهاى يا سورهاى يا چند آيه از يك سوره، به
