خواست خدا يا به درخواست پيامبر، به سبب پرسش مسئله‏اى، نازل گرديده است. اين تدريجى بودن نزول قرآن را خود قرآن هم تصريح مى‏كند. (اسراء (17) / 106؛ فرقان (25) / 32) اگر چه تدريجى بودن نزول قرآن مسلم است، امّا يك مطلب ديگر هم قابل انكار نيست و آن، اينكه ترتيب كنونى سوره‏هاى قرآن، بر اساس ترتيب نزول آنها نيست. به تعبير ديگر، سوره بقره ـ كه اكنون در آغاز قرآن است ـ در آغاز بعثت نازل نشده و نزول سوره‏هاى فلق و ناس ـ كه اكنون در پايان قرآن آمده‏اند ـ نزديك وفات پيامبر نبوده است. از اين رو، جا دارد كه اين پرسش در ذهن هر جستجوگر قرآنى نقش ببندد كه نظم و ترتيب فعلىِ قرآن بر چه مبنايى استوار است نظر و ابتكار چه كسى است؟
صاحب نظران قرآنى، در جواب به اين سؤال، به يك نظر واحد و مشخّص نرسيده‏اند و ترتيب فعلى نيز به ترتيب نزول نيست؛ لذا گروهى از دانشمندان اهل سنّت، به ويژه متأخّران، بهترين راه چاره را در توجيه نظم كنونى قرآن در اين ديده‏اند كه بگويند: اين نظم و نسق به خواست خدا صورت گرفته است.
حال نوبت به پرسش دوم مى‏رسد كه اين خواست خدا به دست چه كسى يا كسانى متجلّى شده است. علماى اهل سنّت به سه عقيده گرايش دارند (تفصيل مطلب را در اين منابع ببينيد: 24: ج 1، ص 324؛ 27: ج 1، ص 216؛ 23: ج 1، ص 346)
گروه اوّل: اغلب فقيهان، مفسّران و محدّثان اهل سنّت در قرون نخستين، مانند مالك بن انس (93ـ179)، ابن‏فارس (م 395)، قاضى ابوبكر محمّدبن طيّب (338ـ403) و نيز گروهى از دانشوران قرون ميانه، مانند قرطبى (م 671) معتقد بودند كه پيامبر در حيات خويش، قرآن را يكجا در يك مجلّد، گرد نياورد و ترتيب سوره‏ها را معيّن نفرمود و آن را به آيندگان واگذاشت. پس از ايشان، برخى از اصحاب در مقام جمع قرآن برآمدند و هر يك به سليقه و اجتهاد خود، مصحفى گرد آوردند؛ مانند على‏بن ابى‏طالب عليه ‏السلام ، عبداللّه‏ بن مسعود، اُبىّ‏بن كعب و... مصاحف