مطالب كتاب، مورد الهام خدا قرار گرفته ـ چيست؟ آيا انگيزه تكرار اين ادّعا، بستن راه خردهگيرى و اشكال به وجوه ياد شده است؟! آيا سيوطى جواب چنين پرسشهايى را چگونه مىدهد؟
ـ اگر در ترتيب كنونى، رموز مكتوم و اسرار مكنون نهفته شده ـ كه فقط از علم نامتناهى حقّ سرچشمه گرفته ـ بايد فهم آن حدّاكثر خاصِّ پيامبر باشد و بس؛ پس چگونه انسانهايى، مانند نويسنده كتاب تناسق، آن را به دست آوردهاند؟
ـ و اگر دانش انسان كه علم لدنّى ندارد، مىتواند آن مناسبتها را كشف كند، چنانچه سيوطى كشف كرده، چه مانعى دارد كه صحابه سرشناس پيامبر هم، آن حكمتها را در هنگام جمع قرآن، كشف و اعمال كرده باشند؟
به هر حال، ادّعاى كشف هر موضوعى به واسطه الهام، نه مسئله آسمانى بودنِ ترتيب سورهها را مىتواند اثبات كند و نه هيچ مطلب علمى ديگرى را.
حال بعد از اين دو مطلب مقدّماتى و لازم، با بررسى وجوه مناسبت ـ كه در كتاب تناسق از سوى سيوطى اعلام شده ـ صحّت يا نادرستىِ ادّعاى او را به خواننده فرزانه مىسپاريم.
سنجش مهمترين وجوه تناسب در كتاب «تناسق الدرر»
جلالالدين سيوطى در كتاب تناسق الدرر، سورههاى قرآن شريف را يك به يك، يادآور شده و ميان هر سوره با سوره قبلى و سوره بعدى، وجوهى از مناسبت را بيان داشته است. برخى از اين وجوه، از اهمّيّت بيشترى برخوردارند؛ زيرا نويسنده كتاب، آنها را به عنوان قاعده كلّى شناخته و در بسيارى از سور، مورد استفاده قرار داده است.
از آنجا كه نخستين بخش كتاب، درباره تناسب سوره «فاتحة الكتاب و بقره» نوشته شده و از آنجا كه گل سر سبد كتاب، همين بخش است و مهمترين وجوهِ تناسب، در همين بخش گفته شده و سپس در ديگر سورهها تكرار شده، لذا از باب
