باشد، بسيار جاى تأمّل است؛ زيرا:
1. ربوبيّت خداوند ـ كه در سوره حمد با جمله «ربّ العالمين» بيان شده ـ دامنه‏اى بسيار گسترده دارد و منحصر كردن آن در يك موضوع، يعنى «خلقت انسان»، صحيح نيست.
2. عوالم هستى كه با واژه جمع «عالمين» مطرح شده است، فقط در نشئه مادّى دنيوى خلاصه نمى‏شود.
3. موجودات نشئه مادّى دنيوى هم به «آدميزاد» انحصار ندارد.
پس در عين شرافت نوع انسان بر ديگر انواع عالم، دست كم مى‏بايست در همين سوره بقره، از آفرينش ملائكه و جنّيان ـ كه برخى افرادشان به مراتب، برتر و افضل از برخى افراد انسان‏اند ـ توضيحاتى مى‏آمد؛ در حالى كه به عنوان نمونه، درباره خلقت جن در جزء 14 (حجر (15) / 27) و جزء 27 (الرحمن (55) / 15)، و درباره فرشتگان در جزء 24 (فاطر (35) / 1) و جزء 29 ( معارج (70) / 4) آياتى آمده است.
نقد دوم: بنابر قاعده كشف شده فوق توسّط سيوطى، داستان آفرينش آدم كه در سوره حمد، به صورت خيلى مجمل، يعنى در دو كلمه «ربّ» و «عالمين» آمده و در سوره بقره، كمى تفصيل يافته، مى‏بايست در سوره‏هاى بعد ـ مثل آل عمران ونساء ـ شرح و بسط بيشترى مى‏يافت؛ در حالى كه مى‏بينيم اين داستان در سوره آل عمران به جاى تفصيل بيشتر فقط در يك آيه، به اختصار ياد شده (آيه 59) و در سوره نساء (آيه 1) و سوره مائده (آيه 98) به كم‏ترين اشاره اكتفاء گرديده و آن گاه در سوره اعراف (آيات 11 تا 25) بسط و تفصيلى، حتّى بيش از بقره يافته است. اگر در ادامه سوره‏ها هم دقت شود، بطلان قاعده فوق، آشكارتر مى‏گردد.
نقد سوم: به خلاف گفته صاحب تناسق، سوره بقره به داستان آدم، هيچ‏گونه اختصاصى ندارد. زيرا: