تأويل پاينده و لزوم امام زنده
انشاءاللّه رحمتى ۱
چكيده: از ويژگيهاى هانرى كربن، آشنايى با اسلام ايرانى و التزام وى به انديشه و معنويت مغرب زمين است. اين امر در كنار آگاهى به روشهاى تحقيقى و دانشگاهى، نظريّات وى را در ميان مستشرقان ممتاز ساخته است.
تفريد از انديشههاى مبنايى كربن است. در اعتقاد وى نظريّه امامشناسى شيعى، كاملترين تبيين براى حيات معنوى است. كربن بالاترين مرتبه درك كتاب آسمانى را، طريق تأويل مىداند و در كنار تنزيل وحى ـ كه توسّط پيامبر صلى الله عليه و آله پايان پذيرفته ـ است تأويل آن ادامه دارد. براى چنين تأويل طولى، وجود مبيّن و مفسّر معصوم ضرورى است. وى تفاوتهايى ميان حكمت تاريخ با فلسفه تاريخ و ميان زبان رمزى يا مثالى با زبان مجاز و تشبيه قائل است و زبان وحى را زبان رمزى يا مثالى مىداند.
كليد واژهها: امامشناسى شيعى/ تفسير عرضى/ تفسير طولى/ تنزيل و تأويل/ امامت در قرآن/ هانرى كربن، نقد و تفسير.
1. هانرى كربن، فيلسوف و شرقشناس فرانسوى معاصر (1903ـ 1979) در ميان همه شرقشناسان، جايگاه ممتازى دارد. معمول شرقشناسان اين است كه صرفنظر از هر انگيزهاى كه داشته باشند، چه انگيزهى علمى و تحقيقاتى (حقيقتطلبى) و چه انگيزهى سياسى (سلطهطلبى)، از نگاه سوم شخص در
1.دانشيار دانشگاه آزاد اسلامى، واحد تهران مركزى.
