امام، اسوه امّت - صفحه 99

تحكمون. (يونس (10)/ 35) پس، آيا كسى كه به سوى حق رهبرى مى‏كند، سزاوارتر است مورد پيروى قرار گيرد يا كسى كه راه نمى‏نمايد مگر آنكه [ خود] هدايت شود؟ شما را چه شده است، چگونه داورى مى‏كنيد؟!
بر اين اساس، ائمّه عليهم ‏السلام بهترين الگو براى تربيت انسانها به شمار مى‏روند.
7ـ 4) بهترين روش تربيت آن است كه مربّى اوصافى را كه به متربّى سفارش مى‏كند، خود واجد باشد.



هر هنر اوستا بدان معروف شدجان شاگردش بدان موصوف شد

(45: دفتر اوّل 1 / 157)
ائمّه عليهم ‏السلام واجد بهترين صفات‏اند؛ چرا كه مظاهر كامل خداى حكيم‏اند. هر كمالى كه خدا به صورت ذاتى و استقلالى دارد، آنها به صورت عرضى و تبعى دارند. اينان به لحاظ تماميّتشان در مظهريّت، در مرحله‏اى از كمال هستند كه بالاتر از آن مقدور ممكنات نيست. (12: ج 1، ص 58) از اين‏رو، هندسه وجودى آنان بهترين تربيت عملى در برابر جان انسانهاست.
ائمّه عليهم ‏السلام از جهت بينش، معصوم و از جهت منش، مصون‏اند؛ هيچ موجودى به اندازه ايشان از كمال برخوردار نيست. از اين رو، شايسته‏ترين و برترين الگو براى بشر در گستره زمين و طول زمان‏اند كه نه زمينى آن را محدود مى‏كند و نه زمانى محصورشان مى‏گرداند. امام عبد كاملى است كه اوصاف بارى‏تعالى در او بروز و ظهور مى‏يابد. البتّه جز آنچه از سنخ «وجوب ذاتى» است كه به ذات بارى‏تعالى اختصاص دارد. امام معصوم عليه ‏السلام نه تنها با گفتار، كردار و سكوت معنادار خود، دليل به سوى رضاى الاهى است، بلكه صفات او نيز به اين مقصد بلند دلالت مى‏كند. در واقع، تمام شئون وجودى امام معصوم عليه ‏السلام در نظام هستى، چنين راهنمايى و دلالتى را به همراه دارد.
بديهى است كه بدون معرفت، عناصر لازم براى تحقّق الگوبودن، مانند قابليّت الگو و مقبوليّت او در نزد متأسّى شكل نمى‏گيرد. از سوى ديگر، هرچه معرفت به

صفحه از 109