معرفت فطرى در احاديث ـ بررسى آراى دانشمندان - صفحه 19

خَالِقاً وَ مَعْرِفَةُ طَلَبِ الرِّزْقِ وَ مَعْرِفَةُ الذَّكَرِ مِنَ الْأُنْثَى وَ مَخَافَةُ الْمـَوْتِ. (همان) چارپايان از هرچه ناآگاه باشند، از چهار خصلت ناآگاه نيستند: معرفتِ داشتن خالق، معرفت طلب روزى، معرفت نر از ماده و ترس از مرگ.

حديث شانزدهم: در حديثى آمده است:

إِنَّ النَّاسَ أَصَابَهُمْ قَحْطٌ شَدِيدٌ عَلَى عَهْدِ سُلَيَْمانَ بْنِ دَاوُدَ عليه ‏السلام فَشَكَوْا ذَلِكَ إِلَيْهِ وَ طَلَبُوا إِلَيْهِ أَنْ يَسْتَسْقِيَ لَهـُمْ. قَالَ: فَقَالَ لَهـُمْ: إِذَا صَلَّيْتُ الْغَدَاةَ مَضَيْتُ. فَلَمَّا صَلَّى الْغَدَاةَ مَضَى وَ مَضَوْا. فَلَمَّا أَنْ كَانَ فِي بَعْضِ الطَّرِيقِ، إِذَا هُوَ بِنَمْلَةٍ رَافِعَةٍ يَدَهَا إِلَى السَّمَاءِ وَاضِعَةٍ قَدَمَيْهَا إِلَى الْأَرْضِ وَ هِيَ تَقُولُ: اللَّهُمَّ إِنَّا خَلْقٌ مِنْ خَلْقِكَ وَ لَا غِنَى بِنَا عَنْ رِزْقِكَ فَلَاتُهْلِكْنَا بِذُنُوبِ بَنِي آدَمَ. قَالَ: فَقَالَ سُلَيَْمانُ عليه ‏السلام ارْجِعُوا فَقَدْ سُقِيتُمْ بِغَيْرِكُمْ. قَالَ: فَسُقُوا فِي ذَلِكَ الْعَامِ مَا لَمْ يُسْقَوْا مِثْلَهُ قَطُّ. (همان: ج ۸، ص ۲۴۶، ح ۳۴۴) درعهد سليمان،خشكسالى شديدى دامن‏گيرمردم شد؛پس به حضرت سليمان شكايت كردند وازاوخواستند برايشان باران طلب‏كند.وى فرمود:بعدازنمازصبح براى طلب باران،خواهم رفت.پس چون نمازصبح راخواند،به طلب باران رفت و مردمان هم‏رفتند.سليمان در راه،به مورچه‏اى برخوردكه دستهايش رابه آسمان بلند كرده وپاهايش رابرزمين نهاده بود ومى‏گفت:«خداونداماآفريدگانى از آفريدگان توهستيم؛ هرگزاز روزى توبى‏نيازنيستيم؛مارابه گناهان فرزندان آدم هلاك مكن.»حضرت سليمان فرمود: «بازگرديد كه به طلب باران ديگران، برايتان باران رسيد». پس بدان اندازه برايشان باران باريد كه مانندش را نديده بودند.
اين احاديث شريف هم‏به روشنى،دلالت دارندكه چارپايان وحيوانات همه خداى خود رامى‏شناسند ودرسختيهاوشدائد،به سوى اودست نيازدرازمى‏كنندو او رامى‏خوانند.البتّه بديهى‏است‏كه چون‏اين‏معرفت فعل خداست وفعل خداهم كيفيّت ندارد،معقول به عقل‏انسانى هم نمى‏شود.بنابراين حقيقت معرفت خداقابل تجزيه وتحليل عقلى نيست ودراين‏امربين انسان وساير موجودات،فرقى نيست؛ يعنى همان‏طوركه انسان نمى‏تواند معرفت خويش رانسبت به خداوند سبحانه موردتجزيه وتحليل عقلى قراردهد،درموردمعرفت حيوانات نسبت به خدايشان

صفحه از 42