آيه‏ ى ولايت چند نكته و چند پرسش و پاسخ - صفحه 103

آن كه گفتيم كه اين ويژگى در تمام مؤمنان نيست... اكنون توجّه آيه به افراد خاصّى از مؤمنان و نه تمام آن‏ها روشن شد و ديديم كه خداى تعالى، ولايت فرد مؤمن صاحب ولايت را به گونه‏اى آورده كه تخصيص را نشان مى‏دهد؛ زيرا لفظ «إنّما» را آورده كه حصر را مى‏رساند. مثلاً وقتى مى‏گوييم: «إنّما النحاة المدقّقون البصريّون»، يعنى نحويّون غيربصرى بهره‏اى از دانش نحو ندارند. يا وقتى گفتيم: «إنّما الفصاحة في الشعر للجاهليّة» يعنى اين كه شعر غيرجاهلى فصاحت ندارد... از اين‏جا برمى‏آيد كه مراد از لفظ ولىّ در آيه، به معناى امامت برمى‏گردد و مى‏رساند كه تدبير امور، پس از خدا و رسول، مخصوص آن ولىّ است... . ۱

بخش دوم

بر اساس آن‏چه گفتيم، روشن شد كه معناى ولى، واضح است و بر كسى كه در موارد استعمال تدبّر كند، پوشيده نمى‏ماند. و اين ولايت براى خداى تعالى قطعى است و نيز ـ به اذن اوـ براى رسولش، و پس از او براى مؤمنانى كه پس از پيامبر، اولى‏الأمرند. تعيين و معرّفى آن‏ها بر اساس بيان پيامبر است، مانند ديگر احكام شرعى (نماز و روزه و...).
امّا در مورد دلالت آيه‏ى شريفه بر اين معنى، پرسش‏هايى مطرح شده است كه برخى از آن‏ها را بيان مى‏داريم و به حول و قوّه‏ى الاهى، بدان‏ها پاسخ مى‏گوييم.

2ـ 1) پرسش اوّل

اين حديث كه آيه‏ى «إنّما وليّكم اللّه‏....» در باره‏ى على [ عليه ‏السلام ] نازل شده، حديثى دروغين است كه بعضى از دروغگويان جعل كرده‏اند... و به اجماع اهل حديث، دروغ است. ۲

1.تلخيص الشافى ۲ / ۱۰ـ ۱۸.

2.منهاج السنّه ۱ / ۱۵۶.

صفحه از 124