آيه‏ ى ولايت چند نكته و چند پرسش و پاسخ - صفحه 110

12 / 375؛ كنزالعمّال 5 / 428؛ الميزان 5 / 424ـ 428 و 415ـ 421؛ بحارالانوار 36 / 32ـ 34؛ فضايل الخمسه 1 / 282.
2ـ 4ـ 2) علّامه طباطبايى گويد:
اين سوره در اواخر عمر پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمدر حجّه‏الوداع، نازل شده است؛ امّا مسلم است كه تمام آيات آن يك‏جا فرود نيامده‏اند. در ميان آن، آياتى است كه بدون شبهه، قبل از آن فرود آمده و مضامين آن آيات و نيز روايات اسباب النزول بر اين مدّعا گواهى مى‏دهد. پس تنها به دليل آن كه اين آيه قبل يا بعد از آيه‏ى خاصّى است، نمى‏توان بر وحدت سياق دليل آورد. پاره‏اى از نسبت‏ها ميان آيه‏اى و آيه‏اى ديگر نيز دليل نمى‏شود كه آن دو، با هم نازل شده يا وحدت سياق داشته باشند. ۱
در نتيجه: قرار گرفتن اين آيه در ميان آيات مرتبط با موالات يهود و نصارى، دليل بر اتّحاد سياق نيست. پس نه وحدت سياق در ميان است و نه قرينه‏اى كه لفظ را از معناى آن برگرداند.
2ـ 4ـ 3) علّامه طباطبايى مى‏گويد:
آيات پيشين يعنى: «يا أيّها الّذين آمنوا لاتتّخذوا اليهود و النصارى أولياء...» از ولايت يهود و نصارى باز مى‏دارد و منافقان را و كسانى را كه در دل بيمارى دارند، از شتاب‏ورزى در توجّه به آن‏ها سرزنش مى‏كند. اين آيات، بدون توجيه خطاب به يهود و نصارى است، برخلاف آيات بعدى كه از ولايت و سخن گفتن با آن‏ها بازداشته، سپس آن‏ها را به نفاق و فسقى كه دارند، سرزنش مى‏كند. پس سياق مختلف است. ۲
2ـ 4ـ 4) گفتيم كه ولايت ـ چه در آيات پيشين و چه در آيات بعدى و چه در اين آيه‏ـ يك معناى اصلى دارد و آن اين است كه: كسى، ديگرى را در امرى سرپرست خود بداند. پس معناى آيات، نهى است از اين كه تدبير امور و اصلاح اجتماع و تصرّف در اموال و جان‏ها و فرهنگ و انديشه‏هاى خود را به دست دشمنان خود (يهود و نصارى) بسپرند، آن‏گاه در مورد امر و نهى و تدبير، از آن‏ها

1.الميزان ۶ / ۶.

2.همان.

صفحه از 124