دلالت حديث منزلت بر مقام فرض الطاعه - صفحه 77

اطاعتش واجب است، در حقيقت امر خداى تعالى است و نبى و رسول فقط واسطه‏ى انتقال امر خداوند متعال به مردم هستند. ۱ بنابراين مقام فرض الطاعه و حقّ امر و نهى رسول اكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمـ كه در آيات و روايت فوق به آن تصريح شده‏ـ غير از مقام نبوّت ايشان است.

2ـ 1ـ 5) خليفه‏ى پيامبر اكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمخليفه‏ى خداست.

از آن‏جا كه رسول اكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمداراى مقام فرض الطاعه و حقّ امر و نهى است و با توجّه به معناى خليفه، به روشنى مى‏توان گفت خليفه‏ى رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمنيز داراى چنين مقامى خواهد بود.
البتّه بايد توجّه داشت كه خليفه، در محدوده‏ى امورى كه به وى محوّل شده است، از شؤون و مقامات فرد پيش از خود، برخوردار مى‏گردد. در حديث منزلت، شؤون و مقاماتى كه اميرالمؤمنين عليه ‏السلام از ناحيه‏ى پيامبراكرم صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم پيدا مى‏كند، به شؤون و مقامات هارون‏ـ كه از ناحيه‏ى موسى عليه ‏السلام به ايشان رسيده‏ـ تشبيه شده است. از اين‏رو، مى‏توان خلافت اميرالمؤمنين عليه ‏السلام را همانند خلافت هارون دانست.
در قرآن كريم، خلافت هارون از ناحيه‏ى حضرت موسى عليهماالسلامبه صورت مطلق بيان شده است. ۲ تمام شؤون و مقاماتى را كه حضرت موسى در ميان قوم بنى‏اسرائيل داشت، هارون نيز در غيبت موسى واجد بود. لذا وقتى قوم موسى منحرف شده و از اطاعت خدا روى گردانيدند و گوساله‏ى سامرى را پرستيدند، هارون به ايشان گفت:
... و إن ربّكم الرّحمان فاتّبعوني و أطيعوا أمري۳... و محققا پروردگار شما (خداى) مهربان است. پس، از من تبعيّت كنيد و امر مرا فرمان بريد.

1.نگارنده، اين موضوع را در مقاله‏ى «بررسى مفهوم امامت در پرتو آيه‏ى امامت حضرت ابراهيم عليه ‏السلام » بررسى كرده است. اين مقاله در آينده منتشر مى‏شود.

2.اعراف (۷) / ۱۴۲.

3.طه (۲۰)/ ۹۰.

صفحه از 88