دلالت حديث منزلت بر مقام فرض الطاعه - صفحه 82

معنا، مناسب است ديدگاه‏هاى علما در اين زمينه، مطرح شود.

3ـ 1) دلالت حديث منزلت به معناى امامت

برخى از عالمان شيعه مفهوم امامت الاهى را همان تمليك حقّ امر و نهى و يا مقام افتراض الطاعه مى‏دانند. اينان در مقام بيان دلالت حديث منزلت بر فرض الطاعه به اين نكته اشاره كرده‏اند. عبارات برخى از ايشان را ذيلاً مى‏آوريم.

3ـ 1ـ 1) شيخ صدوق

شيخ صدوق پيرامون حديث منزلت مى‏نويسد:
چون واجب شد كه منزلت على عليه ‏السلام بعد از رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلممانند هارون نسبت به موسى در زمان زندگى موسى باشد، پس خلافت و وجوب طاعت او بر مسلمانان روشن مى‏شود، و مى‏فهميم كه او اعلم و افضل ايشان است؛ زيرا اين شؤون، منزلت‏هاى هارون نسبت به موسى در زمان زندگى موسى بود. ۱
از اين عبارت مرحوم صدوق به روشنى استفاده مى‏شود كه ايشان حديث منزلت را يكى از دلايل امامت اميرالمؤمنين عليه ‏السلام مى‏داند. هم‏چنين در نظر ايشان، امامت و خلافت همان مقام فرض الطاعه و حقّ امر و نهى است. به عبارت ديگر، از نظر شيخ صدوق حديث منزلت به روشنى بر مقام فرض الطاعه يا مقام امامت الاهى دلالت دارد.

3ـ 1ـ 2) شيخ مفيد

شيخ مفيد پس از نقل حديث منزلت مى‏نويسد:
اين قول از سوى رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم نصّ ايشان را بر امامت اميرالمؤمنين عليه ‏السلام ضمانت مى‏كند ... و به واسطه‏ى اين قول (حديث منزلت)، همه‏ى منزلت‏هاى هارون نسبت به موسى براى اميرالمؤمنين عليه ‏السلام ثابت مى‏شود، مگر آن‏چه عُرف تخصيص مى‏زند؛ يعنى برادرى نَسَبى و آن‏چه رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمآن را استثنا كرد

1.معانى الاخبار / ۷۸.

صفحه از 88