وتُبصِرُ بِهِ بَعدَ العَشوَةِ وتَنقادُ بِهِ بَعدَ المُعانَدَةِ . ^۱

۰.خداوند سبحان ياد خود را مايه صفاى دلها قرار داده است ، كه پس از ناشنيدن ، بدان مى شنود ، و در پى ناديدن ، بدان مى بيند و پس از سرپيچى ، بدان پيروى او مى كند .

۰.مُداوَمَةُ الذِّكرِ ، قوتُ الأَرواحِ ومِفتاحُ الفَلاحِ . ^۲

۰.تداوم ياد خدا ، نيروى جان ها و كليد رستگارى است .

دسته سوم ، متونى كه انس با خدا ، همنشينى با او و عشق و محبّت او را ثمره ياد خدا مى دانند . مانند آنچه از پيامبر اسلام نقل شده است :

۰.مَن أكثَرَ ذِكرَ اللّهِ ، أحَبَّهُ . ^۳

۰.آن كه فراوان ياد خدا كند ، او را دوست خواهد داشت .

۰.و آنچه از امير مؤمنان نقل شده است :الذِّكرُ مِفتاحُ الاُنسِ . ^۴

۰.ياد الهى ، كليد انس است .

۰.ذِكرُ اللّهِ قوتُ النُّفوسِ ومُجالَسَةُ المَحبوبِ . ^۵

۰.ياد خدا ، نيروى جان ها و همنشينى با محبوب است .

بر اساس اين نصوص ، ياد خدا در نخستين گام سلوك به سوى او ، آينه دل را از زنگار اخلاق و اعمال ناشايسته پاك مى كند و در

۰.ياد خدا ، داروى دردهاى جانها است .

۰.يا مَنِ اسمُهُ دَواءٌ و ذِكرُهُ شِفاءٌ . ^۱

۰.اى آن كه نامش دوا و يادش شفا است.

دسته دوم ، متونى كه بيان كننده نقش ياد خدا در آرامش دل و شرح صدر ، و نورانيت قلب و فكر ، و ايجاد حيات و حواسّ باطنى ، و رشد و تكامل معنوى است ؛ مانند گفتار خداوند متعال :
أَلاَ بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَـلـءِنُّ الْقُلُوبُ .^۲آگاه باش؛ به ياد خدا دلها استوار مى گردد .

۰.و آنچه از امير مؤمنان نقل شده است :الذِّكرُ ، يَشرَحُ الصَّدرَ . ^۳

۰.ياد خدا دل را گشايش مى دهد .

۰.دَوامُ الذِّكرِ، يُنيرُ القَلبَ وَالفِكرَ . ^۴

۰.ياد مداوم خدا دل و خرد را درخشان مى كند .

۰.مَن ذَكَرَ اللّهَ ، أحيا قَلبَهُ و نَوَّرَ عَقلَهُ و لُبَّهُ . ^۵

۰.آن كه ياد خدا كند دلش را زنده بدارد و عقلش را درخشان كند .

۰.إنَّ اللّهَ سُبحانَهُ جَعَلَ الذِّكرَ جِلاءً لِلقُلوبِ ، تَسمَعُ بِهِ بَعدَ الوَقرَةِ ،