يكى، ارض به لام تعريف جنس بر عموم حمل كردن اولى تر باشد.
دگر، لفظ امام در حقّ او حقيقت باشد و در حقِّ بنى اسرائيل مجاز.
دگر آنكه وارث به او لايق تر است از اينجا كه او بازپسين ائمه است و او وارث همه گذشتگان باشد و به دامن قيامت بود دولت او. و مثله قوله: «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصّالِحُونَ»^۱ ».
ابوالفتوح رازى در صدد برآمده تا از اين آيه قضيه ظهور حضرت مهدى عليه السلام را و اينكه مستضعفان در آخر الزمان وارثان زمين خواهند بود، استفاده كند، و اين برداشت را به اصحاب اماميه نسبت مى دهد. او مى گويد: مفاد ظاهر آيه آن است كه خداوند متعال حضرت مهدى عليه السلام و اصحابش را پس از آنكه مورد استضعاف قرار گرفتند، منّت مى نهد و آنان را بر روى كل زمين حاكم خواهد گرداند. ايشان بر ادعاى خود شواهدى را اقامه مى كند:
1. كلمه «الارض» براى تعريف جنس است و حمل بر عموم مى شود.
2. اطلاق كلمه امام در حق حضرت مهدى عليه السلام به طور حقيقت است.
3. از آنجا كه امام زمان عليه السلام آخرين امام است، لذا اطلاق كلمه امام بر او لايق تر است.
شرح و توضيح آيه: خداوند متعال در آيه اوّل (قصص: 5) مى فرمايد: «اراده ما بر اين قرار گرفته كه به مستضعفين زمين منّت بگذاريم و آنها را پيشوايان و وارثين (روى زمين) قرار دهيم.
طبق سياق آيه شريف، مفسّرين اهل سنت و شيعه، شأن نزول آيه را مربوط به قوم بنى اسرائيل مى دانند. ^۲ آنها بودند كه روى زمين به استضعاف كشيده شدند و خداوند آنها را بر فرعونيان پيروز گرداند؛ ولى ظاهر آيه دلالت بر يك قانون كلّى