4. دكتر مارسيل حدّاد ـ يكى از كشيشان لبنانى در دو كتابى كه درباره علائم ظهور تأليف كرده است ـ تصريح دارد مقصود از اعور دجال، همان اسرائيل است و در اين زمينه سِفر رؤيا از تورات را بر اين ادعا تطبيق مى كند.
5. سيد محمّد صدر مى گويد:
«كلمه دجّال در روايات رمز براى معناى خاص است و آن عبارت از اوج تمدن و تكنولوژى خاصى است كه با اسلام و مبانى آن در ستيز است... . ما به وضوح مى بينيم كه چگونه صنعت و تكنولوژى مادى غرب در اين عصر، بر تمام جوامع، حتّى جامعه مسلمانان غلبه كرده است... . اين تمدن و پيشرفت در هر شهرى وارد شده است...
اينكه ظهور دجّال به عنوان علامت ظهور و معاصر با ظهور حضرت مهدى عليه السلام و حضرت عيسى عليه السلام معرفى شده است، به اين جهت است كه اين پيشرفت تا عصر ظهور به درازا خواهد كشيد. و اينكه دجال به وسيله حضرت مسيح و حضرت مهدى عليهماالسلام كشته خواهد شد، به اين معناست كه زود است نظامى كه اين دو بزرگوار در آخر الزمان به اجرا در خواهند آورد، بر پيشرفت مادّيت محض غلبه خواهد نمود؛ مادّيتى كه بر اساس ظلم، تعدّى و تجاوز به حقوق مستضعفين و فقراى جوامع پايه ريزى شده است و به سبب آن تمام جامعه را ظلم فرا خواهد گرفت؛ ولى با اجراى نظام اصيل اسلامى، عدالت و انصاف همراه با رفاه و معنويّت، كلّ جامعه بشرى را پوشش خواهد داد». ۱
استاد محمد طىّ نيز مى گويد:
«... دجّال نمى تواند شخص معيّنى باشد؛ بلكه قدرتى است جهانى؛ زيرا در روايات براى او اوصاف و خوارق عاداتى ذكر شده كه تنها بر يك جريان عظيم،
1.تاريخ مابعد الظهور، ص ۱۴۱ ـ ۱۴۲.
