مشکل الحدیث

واکاوی گونه‌های متفاوت حدیث مشکل و نمایش راه‌های دستیابی به مراد و مقصود معصومین(ع) با ذکر نمونه

این کتاب که در قالب پانزده درس برای تدریس در دانشگاه قرآن و حدیث و تمام مراکز علوم اسلامی تهیه شده، دومین مجموعه از این موضوع است که توسطنگارندهآن پس از کتاب «درآمدی بر فهم احادیث مشکل»، تدوین شده است.

مؤلف، در پیش گفتار کتاب اینگونه آن را معرفی کرده است:

گفتار و رفتار معصومان علیهم السلام، در پی برنمودن معرفتی دینی، راهنمایی عملی، پاسخ به پرسشی عام یا خاص، زدودن شبهه‏ یا ارشاد فرد و اجتماع بوده است. بیشتر این گفتارها برای عموم مخاطبان در تمام دوره‌‏ها، قابل فهم و پذیرش است؛ هر چند در تناسب با اختلاف سطح فهم مخاطبان، معارف عرضه شده نیز ساده یا مشکل می‌‏نماید.

افزون براین، تغییر تدریجی جامعه و تطور فرهنگ و ادبیات مسلمانان از زمان صدور تا کنون، فاصله‌‏هایی را میان دریافت‏‌کنندگان حدیث و گویندگان و راویان آن پدید آورد.

این همه سبب دیریابی مفاهیم برخی احادیث و بروز مشکل در دستیابی به مقصود معصوم در دوره‏‌های پسینی گشت.

این دسته از روایات که فهم‏ آنها دشوار بوده و جای‌‏دادن‏شان در منظومه معرفت دینی و گاه سازگار کردن آنها با دیگر آموزه‏‌ها، نیاز به تأمل و تعمق دارد، «حدیث مشکل» نامیده می‏شوند.

روایات مشکل، بر پایه سبب و زمینه پدیداری مشکل، گوناگون‏اند و سطح دشواری آنها نیز متفاوت است. برای فهم این روایات، افزون بر تسلط به دانش فقه الحدیث، به برخی مهارت‏ها و راهکارها نیاز داریم که دانش «مشکل الحدیث» را شکل می‌دهند.

با بهره گیری از این دو دانش می‏توانیم به مفهوم صحیح روایات مشکل و مراد اصلی گویندگان آنها دست یابیم.
این نوشته در پی آن است که گونه‏‌های متفاوت حدیث مشکل را بکاود و با ارائه نمونه‌های متعدد، راه‏های دستیابی به مقصود معصومان علیهم السلام را به حدیث‌‏پژوهان بنمایاند.

امید که نگاشته پیش رو، پیمودن این مسیر پر پیچ و خم را آسان کند.