سبک زندگی معنوی و اجتماعی در سیرۀ رضوی

نشریه :

نویسنده : پديدآورنده : ابوطالب علی نژاد جویباری

چکیده :

از نگاه شیعه، گفتار، رفتار و تقریر پیامبر و ائمه علیهم السلام ، حجّت و برهان شرعی است، از این‌رو «سبک زندگی» این بزرگواران، برای شیعیان، رنگ خدایی دارد. شناخت سبک زندگی پیشوایان دین، نیازمند مطالعۀ دقیق و همه‌جانبه زندگی فردی و اجتماعی آنان است تا با تحلیل صحیح گفتار و رفتار ایشان، نقاط ابهام سبک زندگی اسلامی را مشخص و شاخص‌های زندگی اسلامی و مکتبی را استخراج نمود.
امام رضا علیه السلام هشتمین پیشوای شیعه است که همانند نیاکان وارسته‌اش، مقام علمی والایی داشت، تا آن‌جا که وی را «عالم آل محمّد» لقب دادند. آن حضرت در یکی از حسّاس‌ترین شرایط زمانی می‌زیست و دارای زندگی پرفراز و نشیبی بوده است. مهم‌ترین فراز زندگی ایشان، هجرت اجباری از مدینه به خراسان و موضوع ولایت‌عهدی بوده است. سلوک و رفتار امام رضا علیه السلام در این سفر ـ که با عبور از شهرهای مختلف و دیدار با اقشار گوناگون مردم همراه بود ـ تا هنگام اقامت در خراسان و پذیرش ولایت‌عهدی، تجلّی «سبک زندگی دینی» است که برای هر انسانی جذّاب و دل‌نشین است.
تلاش نویسنده در این مقاله بر این است تا با تأمّل در سلوک و رفتار حضرت رضا علیه السلام در این مقطع زمانی، جلوه‌هایی از «سبک زندگی رضوی» را در دو ساحت «سبک زندگی معنوی یا ارتباط باخدا» و «سبک زندگی اجتماعی یا ارتباط با دیگران» ترسیم نماید.
اهمیت موضوع
سبک زندگی به معنای شیوه زیستن در سه حوزه رفتار اجتماعی، اخلاق عمومی و فرهنگ زندگی، موضوع با اهمیتی است که نمی‌شود از آن غافل بود، زیرا اولاً حفظ هویّت انسانی به آن بستگی دارد و ثانیاً آسایش زندگی و امنیت روانی و اخلاقی آدمی در پرتو آن محقّق می‌شود، بنابراین همه انسان‌ها ـ چه الهی و چه مادی ـ « باید به «سبک زندگی» اهمیت دهند.