استاد حوزه علمیه گفت: درسی که از زندگی حضرت معصومه(س) قابل برداشت است، این است که مسئله امام زمان خود را فراموش نکنیم. همانطور که حضرت معصومه(س) به قصد دیدن امام زمان خودشان که امام رضا(ع) باشند، هجرت کردند؛ امروزه امام زمان ما حضرت ولی عصر(عج) است و باید مواظب باشیم که امام زمانمان را فراموش نکنیم
آیتالله محمدجعفر مروجی طبسی، استاد و محقق حوزه و پژوهشگر سیره معصومان در گفتوگو با ایکنا از قم در پاسخ به حجیت زیارتنامه و احادیث رسیده از حضرت معصومه(س) بیان کرد: در این گفتوگو میخواهیم نیمنگاهی به زندگی یکی از راویان سرشناس حدیث بیندازیم که ایشان راوی زیارتنامه حضرت معصومه(س) است. مرحوم علامه مجلسی نقل کرده است: علی بن ابراهیم از پدرش، سعد اشعری قمی، از امام رضا(ع) روایت کرده است که حضرت به او فرموند: ای سعد از ما نزد شما قبری است. سعد پرسید: «آیا قبر دختر موسیبن جعفر را میفرمایید؟حضرت(ع) فرمود: بله مَن زارَها عارفا بحقها، فله الجنه.»
وی ادامه داد: یعنی هر کس حضرت معصومه(س) را با معرفت زیارت کند، بهشت برای اوست. حال باید ببینیم که سعد اشعری چه شخصیتی است. مرحوم نجاشی در کتاب گرانسنگ خود(صفحه ۱۷۷) مینویسد: «سعد، بزرگ طایفه امامیه، فقیه و مورد توجه است. همچنین سعد روایات اهل سنت را زیاد شنیده است و با بزرگان آنها برخورد داشته است. از قبیل محمد بن عبدالملک دقیقی، ابوحاتم رازی و حسن بن عرفه.»
مروجی طبسی تصریح کرد: سعد قمی در سال ۳۰۱ هجری قمری از دار دنیا رفته است. این یعنی ایشان حدود ۱۲۰۰ سال قبل میزیسته است و با اهل سنت زندگی مسالمتآمیز داشته است با اینکه شیعه ۱۲ امامی هم بوده و در امامت، ولایت و وصایت امیرالمؤمنین(ع) کتاب نوشته است، با دیگر مذاهب و فرق، حشر و نشر داشته است.
راوی حدیث زیارتنامه بانوی کرامت؛ حافظ سنن نبوی
این پژوهشگر سیره معصومین گفت: نکته قابل ملاحظه این است که این یعنی تعامل خوب در آن دوران با اهل سنت. نکته دیگری که مرحوم نجاشی در زندگی این راوی حدیث نقل میکند این است که میفرماید: «و سافَرَ فی طَلَب الحدیث» یعنی سعد، در به دست آوردن حدیث، هرگز خانهنشین نبوده و سفر را بر حذر ترجیح میداده است آن هم با توجه به شرایط سخت سفر در آن دوران.
وی افزود: این بدین معناست که این راوی حدیث، سعی در حفظ آثار نبوی داشته است که بسیار مهم است. مرحوم آقا شیخ علی نمازی نیز که صاحب کتاب «مستدرکات علم رجال الحدیث» در رابطه با سعد این جملات را نوشته است: «سعد از یاران امام حسن عسکری(ع) و درک محضر امام زمان(ع) را داشته است و روایات فراوانی از وی نقل شده است.»
مروجی طبسی در توصیف زیارتنامه حضرت معصومه(س) بیان کرد: سعد اشعری قمی، از امام رضا(ع)، زیارتنامه حضرت معصومه(س) را اینگونه نقل میکند: «السلام علیکِ یا بنت ولی الله، السلام علیکِ یا اخت ولی الله، السلام علیکِ یا عمه ولی الله، السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر» این یعنی حضرت معصومه(س)، هم دختر ولی خدا، هم خواهر ولی خدا، عمه ولی خدا و دختر موسی بن جعفر(ع) است.
هیچ امامزادهای از لحاظ حسب و نسب مانند حضرت معصومه(س) نیست
وی در پاسخ به حسب و نسب حضرت معصومه(س) افزود: این یک مقام و جایگاه بسیار رفیعی برای حضرت معصومه(س) است و ما میتوانیم ادعا کنیم از میان امامزادگان معتبر، هیچ امامزادهای از لحاظ حسب و نسب به حضرت معصومه(س) نمیرسد. باز هم از سعد که او نیز از امام رضا(ع) نقل میکند که درباره خواهرش فرمود: «فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ، یعنی مقام و منزلت حضرت معصومه(س) نزد خداوند متعال بسیار رفیع است.» این فرازها را همیشه در زیارتنامه حضرت میخوانیم اما به معنا و مضمون توجه نمیکنیم. هنوز احدی نتوانسته به کنه مقام و منزلت حضرت معصومه(س) نزد خداوند برسد.
این استاد حوزه با اشاره به فواید حرکت کاروان حضرت معصومه(س) گفت: فایده این هجرت و حرکت به قم، این شد که از برکت فاطمه معصومه(س)، قم طبق بعضی از روایات، مرکز و معدن علم شد. طبق آنچه که در روایات آمده است، علوم آل محمد(ص) از قم به تمام دنیا منتشر میشود. به نظر بنده هر راوی که افتخار حضور در قم را پیدا کرد، در این شهر ماند و فوت کرد، به عشق حضرت معصومه(س) بود.
وی افزود: امروز هم به برکت انقلاب اسلامی ایران، میبینیم که شهر مقدس قم، دارای حوزهای است که مرحوم شیخ عبدالکریم حائری، حدود یکصد سال قبل، این حوزه علمیه را تأسیس کردند. ایشان از عراق به قم هجرت کردند و قم را فقط به عشق حضرت معصومه(س) اختیار کردند.
گسترش توجه به مبحث امامت در مدت حضور حضرت معصومه(س) در قم
مروجی طبسی در پاسخ به این سؤال که نقش حضرت معصومه(س) در بحث ولایت چگونه بود، اظهار کرد: حضرت معصومه(س) با توجه به فاصله اندکی که در شهر قم سکنی گزیدند، توانستند به قدر امکان مسائل مربوط به اهل بیت(ع) را گسترش و انتشار بدهند. برای مثال یکی از روایاتی که از حضرت معصومه(س) نقل شده، روایت غدیر است که از این حیث میتوانیم پیوند ایشان را با ولایت، امامت و جانشینی امیرالمؤمنین علی(ع) بفهمیم.
وی ادامه داد: مسئله خلافت حضرت امیرالمؤمنین علی(ع)، روایتی متواتر و صحیحی است که از زبان حضرت معصومه(س) نقل شده است. در همین توقف کوتاه که به رحلت ایشان منجر شد، حضرت توانستند نشر حدیث کنند.
این استاد حوزه در پایان با بیان نکته دیگری درباره زندگی حضرت معصومه(س) گفت: درس دیگری که از زندگی حضرت معصومه(س) قابل برداشت است، این است که مسئله امام زمان خود را فراموش نکنیم. همانطور که حضرت معصومه(س) به قصد دیدن امام زمان خودشان که امام رضا(ع) باشند، هجرت کردند؛ امروزه امام زمان ما حضرت ولی عصر(عج) است و باید مواظب باشیم که امام زمانمان را فراموش نکنیم. متأسفانه این مطالب برای نسل امروزی کمتر بیان شده است.