101
الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث

اختصاص داده شده است، و توضيحات لازم در اين زمينه ، ضمن تبيين اصل چهارم ، ارائه خواهد شد.۱

3 - 3 - 2 . اخلاق فردى‏

شكل‏گيرى يك درون سالم و آراسته ، نقش مهمّى در احساس نشاط و شادى خواهد داشت. برخى از موارد اخلاق فردى را كه در روايات ، به سرورآور بودن آنها اشاره شده، بيان خواهيم كرد:

3 - 3 - 2 - 1 . قناعت‏

از ديگر ابعاد اخلاقى، قناعت است كه به روزى مربوط مى‏گردد. روزى، مسئله‏اى اقتصادى است كه بُعد اخلاقى هم دارد. بر اساس منابع اسلامى، روزى را خداوند متعال ، مقدّر مى‏سازد و توسط انسان ، تحصيل مى‏شود. برخى براى به دست آوردن روزىِ بيشتر از تقدير، دچار حرص و زياده‏خواهى مى‏شوند. اين كار، از سويى ، ناآرامى ذهن و آشفتگى فكر را به دنبال دارد و از سوى ديگر ، موجب ناكامى و تلاشى بى‏حاصل مى‏گردد و در نتيجه ، اندوه به بار مى‏آورد. در مقابل، قناعت كردن و راضى بودن به روزى مقدّر، موجب آرامش و آسايش انسان مى‏گردد. اين ويژگى اخلاقى در حوزه اخلاقى، يكى از مؤلّفه‏هاى حيات طيّبه است كه قرآن كريم آن را طرح كرده است.۲ دليل برخى ناشادى‏ها و اندوه‏ها، همين حرص و زياده‏خواهى است. امام على عليه السلام مى‏فرمايد :
مَن اقتَصَرَ عَلى بُلغَةِ الكَفافِ فَقدِ انتَظَمَ الرّاحَةَ ، وتَبَوَّأَ خَفضَ الدَّعَةِ .۳
هر كس به قدر كفافْ بسنده كند ، بى‏ترديد ، آسايش را به چنگ مى‏آورد و در فراوانى و رفاه، جاى مى‏گيرد .

1.ر. ك: ص ۱۱۰ (تلاش براى شادكامى ديگران) .

2.ر . ك : ص ۳۲۳ (قناعت).

3.ر . ك : ص ۳۲۲ ح ۴۳۶ .


الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث
100

بست و نه ديگر پيمان‏هاى فرد، امنيت خواهند داشت؛ چرا كه ممكن است ديگران نيز پيمان او را بشكنند و به او زيان بزنند! در مقابل، عمل به پيمان و وفادار ماندن به آن، موجب افزايش اعتماد اجتماعى مى‏شود و احساس امنيت را بالا مى‏برد . در فضاى پيمان‏شكنى، هميشه افراد ، دچار دلهره و نگرانى اند ؛ امّا در فضاى وفادارى، اين گونه نگرانى‏ها جاى خود را به احساس آرامش و امنيت خواهند داد و لذا نوعى شادى درونى را به ارمغان مى‏آورند.۱

3 - 3 - 1 - 11 . رعايت حقوق‏

در زندگى اجتماعى ، افراد ، حقوقى بر يكديگر پيدا مى‏كنند. رعايت اين حقوق، نظام روابط اجتماعى را به وجود مى‏آورد و موجب سامان يافتن امور و شادكامى همگانى مى‏شود ؛۲امّا در جامعه‏اى كه حقوق افراد رعايت نگردد، روح صفا و صميميت از بين مى‏رود و فضايى از كدورت و دشمنى به وجود مى‏آيد. شايد برخى فكر كنند كه با رعايت نكردن حق ديگران و جلب منفعت بيشتر، موجبات خرسندى و آسودگى را براى خود فراهم مى‏آورند ؛ امّا چنين نيست . وقتى روح پايمال كردن حقْ حاكم شد، از سويى گريبان اين فرد را هم خواهد گرفت و حقّ او توسط ديگران تضييع خواهد شد . و از سوى ديگر، فضاى حاكم بر جامعه ، فضايى نامهربان و پُر از كدورت و كينه خواهد شد. در چنين فضايى، سخن از لذّت ارتباط و احساس امنيت، افسانه‏اى بيش نخواهد بود.

3 - 3 - 1 - 12 . شاد ساختن‏

در منابع اسلامى، يكى از امورى كه موجب شادى انسان مى‏شود، خدمت به ديگران و شاد كردن آنهاست. به دليل اهميت اين موضوع، در كتاب ، فصل مستقلّى به آن

1.ر . ك : ص ۳۲۹ ح ۴۵۳.

2.ر . ك : همان .

  • نام منبع :
    الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 74152
صفحه از 496
پرینت  ارسال به