منفى كه انبساط خاطر را زايل مى‏كنند و انسان را در تنگناى روحى و فشار روانى قرار مى‏دهند ، نشاط را از انسان سلب مى‏نمايند .

شادى در روان‏شناسى‏

از موضوعات مهم و اساسى‏اى كه در «روان‏شناسى مثبت‏گرا» از آن ياد مى‏شود ، «زندگى خوب» ^۱ يا «كيفيت زندگى» ^۲و يا «شادكامى»^۳ است . به گفته دينر ، لوكاس و اوشى ، از زمان‏هاى بسيار دور ، هميشه اين سؤال مطرح بوده كه «چه چيزى باعث خوش‏بختى و به‏زيستى مى‏شود؟» .^۴ رويكرد روان‏شناسى به اين مقوله ، داراى فراز و نشيب بوده است . بر اساس نظر يورگنسن و نفستاد ،
^۵
آلان كار و ديگر روان‏شناسان مثبت‏گرا ، رويكرد نخست به زندگى خوب و شادكامى ، لذّت‏گرايى بوده است . رويكرد لذّت‏گرا ، شادمانى و زندگى خوب را بر حسب جستجوى لذّت و پرهيز از درد تعريف مى‏كند .^۶ اين رويكرد (لذّت‏گرايى) ، ريشه در فلسفه يونان قديم دارد .
اپيكور (فيلسوف يونانى) معتقد بود كه هدف هر انسانى در نهايت ، كسب بيشترين لذّت و رهايى از درد است . اين رويكرد در ديدگاه‏هاى فلاسفه اروپايى

مى‏فرمايد :
السُّرورُ يَبسُطُ النَّفسَ ، ويُثيرُ النَّشاطَ .^۱
شادى ، دل را باز مى‏كند و موجب نشاط مى‏گردد .
بر پايه اين سخن ، سرور و شادى ، حالتى است كه در اثر آن ، اوّلاً دل و جان انسان باز مى‏شود ، يعنى آدمى در درون احساس گستردگى و آسايش مى‏كند ؛ ثانياً ، موجب نشاط ،^۲ سرزندگى و آمادگى روحى براى كار و تلاش بيشتر مى‏گردد . ايشان در مقابل ، در باره غم و اندوه نيز مى‏فرمايد :
الغَمُّ يَقبِضُ النَّفسَ ويَطوِي الاِنبِساطَ .^۳
اندوه ، تنگناى روانى ايجاد مى‏كند و انبساط خاطر را از بين مى‏بَرَد .
با الهام از دو روايت ياد شده ، در تعريف شادى ، به اين تعريف مى‏توان دست يافت : شادى ، عبارت است از هيجانات مثبت درونى كه انقباض روانى را از بين مى‏بَرَد و موجب انبساط خاطر و نشاط و پويايى مى‏گردد . بر عكس ، هيجانات