57
الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث

كه براى انسان‏هاى نيكوكار ، سراسر شادى است و مطلقاً غم و اندوهى در آن نيست ، و تلخى‏ها و محروميت‏هاى دنيوى ، به بهترين وجه در حيات اُخرى جبران خواهند شد . لذا محروميت‏ها او را اندوهناك نمى‏كنند ، چنان كه در روايتى از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله مى‏خوانيم :
لَو تَعلَمونَ ما ذُخِرَ لَكُم ما حَزِنتُم عَلى‏ ما زُوِيَ عَنكُم .۱
اگر از آنچه برايتان اندوخته شده، باخبر بوديد ، براى آنچه از شما بازداشته شده، اندوهگين نمى‏شديد .

بر اساس آنچه در اين روشِ درمانى گذشت ، خداباورى و باورهاى منشعب از آن (بويژه ايمان به مقدّرات الهى و زندگى پس از مرگ) ، مهم‏ترين نقش را در زدودن غم‏هاى منفى از دل‏هاى غمگين دارند .

2 - 3 . درمان‏هاى اخلاقى‏

نخستين اقدامى كه براى درمان اخلاقىِ بيمارى اندوه ، ضرورى است ، مبارزه با خصلت‏هايى است كه موجب ابتلاى انسان به اين بيمارى مى‏شوند - كه پس از اين به آنها اشاره مى‏شود - .۲ پس از اين اقدام ، آراستن جان ، به شمارى از صفات شايسته ، موجب ريشه كن شدن اين بيمارى مى‏شود . اين صفات ، عبارت اند از :

2 - 3 - 1 . دل بسته نبودن به دنيا

زُهد ، يا دلبستگى نداشتن به دنيا و لذايذ مادّى ، درمانِ بخش عمده‏اى از غصّه‏هاى زندگى است . به وجود آمدن بسيارى از نگرانى‏ها ، به دليل دلبستگى شديد ما به دنياست . هر چه انسان ، دل‏بستگىِ بيشترى نسبت به امور مادّى داشته باشد ، نگرانى‏هاى از دست دادن آنها ، بيشتر او را آزار مى‏دهد . از اين رو ، هر كس

1.ر . ك : ص ۲۳۰ ح ۲۴۶ .

2.ر . ك : ص ۱۵۷ (آسيب‏هاى اخلاقى و اجتماعى) .


الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث
56

ويليام جِيمز هم همين عقيده را دارد و مى‏گويد : «ايمان ، يكى از نيروهايى است كه بشر به يارى آن ، زنده است و فقدانش نابودى و نيستى در بر دارد» .۱
در سومين اصل از اصول الگوى اسلامى شادى ، خواهيم ديد كه خداباورى ، علاوه بر درمان غُصّه‏هاى بيهوده و نگرانى‏هاى منفى ، يكى از بهترين عوامل سرور و شادى است .

2 - 2 - 2 . ايمان به تقدير الهى‏

يكى از شاخه‏هاى ايمان به خداى يگانه ، ايمان به تقدير حكيمانه اوست . شخص مؤمن ، باور دارد كه همه امور زندگى او بر پايه تقدير الهى و حكمت و مصلحت است . كسى كه اين واقعيت را باور داشته باشد ، براى چيزى كه نصيب او نشده و يا از دست داده ، غصّه نمى‏خورد ، چنان كه امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد :
إن كانَ كُلُّ شَى‏ءٍ بِقَضاءٍ مِنَ اللَّهِ وقَدَرِهِ ، فَالحُزنُ لِماذا ؟ !۲
اگر همه چيزها با قضا و قدر خداوند است ، پس اندوه براى چه؟!

2 - 2 - 3 . ايمان به آخرت‏

يكى ديگر از شاخه‏هاى ايمان به توحيد ، ايمان به آخرت و زندگى پس از مرگ است . كسى كه حقيقتاً خداشناس باشد ، مى‏داند كه حكمت و عدل الهى ، ايجاب مى‏كند كه مرگ ، نقطه پايان زندگىِ انسان‏هاى نيكوكار و تبهكار نباشد ؛ زيرا در غير اين صورت ، نه تنها عدالتى در جهان آفرينش وجود ندارد ، بلكه اصولاً آفرينش انسان ، بيهوده است .
شخص موحّد ، باور دارد كه مرگ ، انتقال از جهانى به جهان ديگر است ؛ جهانى

1.آيين زندگى : ص ۱۸۸ - ۱۹۱ .

2.ر . ك : ص ۲۳۰ ح ۲۴۵.

  • نام منبع :
    الگوي شادي از نگاه قرآن و حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 72074
صفحه از 496
پرینت  ارسال به