پروراندن عصبانيت درونى، نوعى آتش را در درون انسان ، همواره روشن نگه مى‏دارد كه نتيجه‏اى جز عذاب و شكنجه روحى ندارد ؛ امّا صاف كردن دل و زدودن كينه‏ها، روح انسان را زلال و آرام مى‏سازد. به همين جهت، پرهيز از كينه‏توزى و گذشت از اشتباه و خطاى ديگران، از عوامل مهمّ شادى و نشاط درونى اند. گذشت، در حقيقت ، گذر از مسائل آزار دهنده و ورود به فضاى شادكامى است. امام على عليه السلام تصريح مى‏كند كسى كه كينه‏توز نباشد، به آسايش دل ، دست مى‏يابد.^۱ اگر مى‏خواهيد ذهنى آرام و روحى شاد داشته باشيد، از خطاى ديگران بگذريد.

3 - 3 - 1 - 9. رازدارى‏

رازدارى در مسائل فردى و اجتماعى، نقش مهمّى در پيشگيرى از بخشى از نگرانى‏ها و تأمين شادكامى دارد . فاش كردن راز، زمينه سوء استفاده را فراهم مى‏سازد و ممكن است از آن ، سوء استفاده شود . به همين جهت در منابع اسلامى، از توان رازدارى و فاش نكردن اسرار ،^۲ به عنوان عامل سرور و شادى ياد شده است. بنا بر اين ، هر قدر هم با كسى احساس صميميت كرديد، باز هم اسرار خود را با او بازگو نكنيد. اين كار در حقيقت ، پاسدارى از شادى است .

3 - 3 - 1 - 10 . وفادارى‏

از موضوعات روابط اجتماعى، عهد و پيمان است. گاه در روابط بين فردى، پيمانى ميان افراد گذاشته مى‏شود كه ممكن است به دليل منافع آنى ، شكسته شود؛ امّا بى‏ترديد ، پيامدهاى ناگوارى دارد كه زيان آن بيشتر خواهد شد و موجبات ناراحتى را فراهم خواهد آورد. پيمان‏شكنى، موجب بى‏اعتمادى در روابط اجتماعى مى‏گردد و ديگر به هيچ عهد و پيمانى اعتماد نمى‏شود. در چنين فضايى ، نه مى‏توان پيمان

3 - 3 - 1 - 6 . مدارا كردن‏

از مسائل مهم در روابط بين فردى، چگونه مواجهه شدن با اختلاف‏ها و تضادهاست. دو طرفِ اختلاف ، تفاوت‏هاى زيادى با يكديگر دارند. اين تفاوت‏ها مى‏توانند آزاردهنده باشند . مدارا به معناى انعطاف‏پذيرى و نرمش است . رفق و مدارا موجب مى‏شود كه فضايى از همدلى و سازگارى به وجود آيد و روابط بين فردى از كشيده شدن به كدورت‏ها و دشمنى‏ها ايمن شود و شادكامى ، جايگزين آن گردد .^۱ از اين رو در برخى از روايات ، نرمش و انعطاف‏پذيرى در روابط اجتماعى ، به عنوان نيمى از زندگى خوب ياد شده است .^۲

3 - 3 - 1 - 7 . ناديده گرفتن خطاى ديگران‏

يكى از مسائل روابط اجتماعى، اشتباهات طرف مقابل است. چگونگى مواجهه با اين مسئله، نقش مهمّى در روابط بين فردى دارد. در چنين موقعيتى، بهترين واكنش، ناديده گرفتن اشتباه است. تمركز بر خطاى ديگران ، موجب بروز ناراحتى و كدورت مى‏گردد و به همين جهت ، لبخند شادى را از انسان مى‏گيرد. برعكس، ناديده گرفتن آن ، موجب پيشگيرى از دشمنى و باقى ماندن فضاى صميميت و دوستى مى‏شود. از اين رو، تغافل ، يكى از عوامل شادى و سرور است .^۳ امام صادق عليه السلام يك سوم زندگى خوب را در ناديده گرفتن خطاى ديگران مى‏داند.^۴

3 - 3 - 1 - 8 . كينه‏توز نبودن‏

وقتى خطاى طرف مقابل روشن شد، چه بايد كرد؟ توقّف بر خطاى ديگران و