ر.ك : بقره : آيات 8 ، 20 وآل عمران : آيات 167 ، 168 ونساء: آيات61، 138، 145 و عنكبوت: آيات 10 ، 11 ومحمّد : آيه 30 ومجادله : آيات 14 ـ 16 .
حديث :
۶۲۰۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :منافق كسى است كه هرگاه وعده دهد خلف وعده كند، هرگاه كارى كند آن را در بوق و كرنا كند، و هرگاه سخن بگويد دروغ گويد، هرگاه امانتى به او سپارند خيانت ورزد، هرگاه روزى داده شود سبكسرى كند و هرگاه روزى داده نشود (و تنگدست گردد) به زندگى روى آورد.
۶۲۱۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :منافق، چشمانش در اختيار اوست، هر گونه بخواهد گريه مى كند.
۶۲۱۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :منافقان را نشانه هايى است كه با آنها شناخته مى شوند : درودشان لعنت است، پرخور و شكم باره اند، به غنائم دستبرد مى زنند، به مساجد نزديك نمى شوند مگر به قصد دورى ، نماز را آخر وقت مى خوانند، خود برتر بينند، به طورى كه با كسى انس و الفت نمى گيرند و كسى هم با آنان الفت نمى گيرد، شب مانند چوب خشك مى افتند (شب زنده دارى نمى كنند) و روز صداى خود را به جرّ و بحث بلند مى كنند.
۶۲۱۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه باطنش با ظاهرش ناسازگار باشد، همو منافق است، هر كه مى خواهد باشد.
۶۲۱۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :چنانچه خشوع بدن بر خشوع دل بچربد اين در نظر ما نفاق است.
۶۲۱۴.امام على عليه السلام :منافق هرگاه نگاه مى كند براى سرگرمى است، هرگاه سكوت مى كند همراه غفلت است، وقتى سخن مى گويد بيهوده گويى مى كند، هرگاه بى نياز شود طغيان مى كند، وقتى گرفتارى به او رسد داد و فرياد راه مى اندازد، زود ناراحت مى شود و دير خشنود مى گردد، از اندكِ خدا ناخشنود مى شود و بسيارش هم او را خشنود نمى سازد، شرّ بسيار در سر مى پروراند و مقدارى از آنها را به كار مى بندد و افسوس مى خورد كه چرا فلان كار بد را انجام نداده است.
۶۲۱۵.امام على عليه السلام :اگر با اين شمشيرم بُن بينى مؤمن را بزنم تا با من دشمنى ورزد هرگز دشمنى نخواهد كرد و اگر همه دنيا را به پاى منافق بريزم تا مرا دوست داشته باشد، هيچ گاه مرا دوست نخواهد داشت و اين از آن روست كه قلم قضا بر اين امر رقم خورده و اين قضاى الهى بر زبان پيامبر امّى صلى الله عليه و آله گذشته است كه فرمود : اى على! هيچ مؤمنى با تو دشمنى نمى كند و هيچ منافقى تو را دوست نمى دارد .
۶۲۱۶.امام زين العابدين عليه السلام :منافق نهى مى كند و خودنهى نمى پذيرد، به آنچه دستور مى دهد خودش عمل نمى كند، چون به نماز ايستد به چپ و راست مى نگرد، چون ركوع كند خود را به زمين اندازد، چون سجده كند [مانند پرندگان ]منقار به زمين زند و چون بنشيند نيم خيز نشيند ۱ ، چون شب شود با اينكه روزه نداشته است همه اش به فكر خوردن غذاست و در روز با آنكه شب زنده دارى نكرده است، همّ و غمش خفتن است. اگر سخنى (حديثى) به تو گويد، دروغ گويد و اگر به تو وعده اى دهد، خلف وعده كند و اگر به او اعتماد كنى و امانتى سپارى به تو خيانت كند و اگر با او مخالفت كنى، پشت سرت بدگويى كند.
۶۲۱۷.امام صادق عليه السلام :چهار چيز از نشانه هاى نفاق است : سختدلى، خشكيدگى چشم، مداومت بر گناه، و آزمندى به دنيا .
1754 ـ آشكارترين منافق
۶۲۱۸.امام على عليه السلام :آشكارترين منافق كسى است كه به طاعت [خدا] فرا خواند و خودش بدان عمل نكند و از معصيت باز دارد و خودش از آن باز نايستد.
