بررسى محتوايى زيارت جامعه كبيره

آيت اللّه‏ محمّد سند ^۱

ترجمه: عدنان درخشان‏ ^۲

چكيده: زيارت جامعه كبيره داراى مضامين عاليه و معارف بلند دينى است كه در اين معارف، اهل البيت عليهم ‏السلام واسطه فيض الاهى معرّفى شده و مقامها و فضائلى براى ايشان بيان شده است. برخى با توجّه به اين مقامها پرسشهايى را مطرح كرده‏اند از جمله: منافات ظاهرى عبارت «و إياب الخلق إليكم و حسابهم عليكم» و ظواهر آيات قرآن. در اين مقاله، نظريّه جسم‏انگارى مطرح و مباحث بطلان آن، مباحث مرتبط با صفات الاهى، تجلّى صفات الاهى از طريق مخلوقات برتر، نفى تعطيل و نفى تشبيه و پيامدهاى نفى تعطيل و ارتباط نفى تشبيه و پيامدهاى نفى تعطيل مطرح و ارتباط نفى تشبيه به بحث معاد و حسابرسى اعمال در معاد تبيين شده است. تفاوت ديدگاه مكتب اهل بيت عليهم ‏السلام با ساير مكاتب در صفات الاهى نيز بيان شده است. نويسنده پس از تقسيم‏بندى صفات الاهى، مخلوقات شريف و كريم را واسطه افعال الاهى بر شمرده است.

كليد واژه‏ها: جسم‏انگارى / تجسيم و تشبيه / نفى تعطيل / نفى تشبيه / معاد / صفات خداوند / تجلى صفات / حسابرسى اعمال.