آسان سازی انتخاب همسر

پرسش :

پیامبر اکرم(ص) چه اقدامات عملی کرد برای آسان تر شدن انتخاب همسر؟



پاسخ :

چند حديث، حاكى از برخى تلاش هاى پيامبر اكرم(ص) براى آسان كردن ازدواج است . پيامبر(ص) براى تثبيت همسانى مرد و زن باايمان، زنانى از خانواده هاى ثروتمند و داراى حسب و نسب را به ازدواج مردانى فقير و فرودست ، امّا ديندار و بااخلاق در آورده اند. يك نمونه، خواستگارى از ذَلفا دختر زياد بن لبيد، از بزرگان انصار، براى مردى بينوا از اصحاب صُفّه[۱]به نام جُوَيبر است. نمونه ديگر، خواستگارى از ضباعه دختر زبير براى مقداد است. مقداد اگر چه فقير نبوده،[۲]امّا از نظر نسب و تبار با ضباعه همگونى نداشته است. وى پسر عمرو از حضرم و پدرش، هم پيمان قبيله كنده در يمن و آنها هم پيمان بنى زهره بوده اند. فردى مكّى به نام اسود بن عبد يغوث زهرى، او را به پسرخواندگى مى گيرد و بدين گونه به بنى زهره ملحق مى شود.[۳]اين، در حالى است كه ضباعه فرزند زبير و او فرزند عبد المطّلب،بزرگ قريش، بوده است. نزد عرب جاهلى، اين دو نسب ، برابر نبودند و پيامبر اكرم(ص) براى از بين بردن همين نگاه نادرست، اين دو تن را به ازدواج يكديگر در آورد. از اين نظر مى توان ازدواج اين دو را به ازدواج تميمِ دارى با زنى از بنى هاشم[۴]و يا زيد بن حارثه با زينب بنت جحش مانند كرد ؛ چرا كه زيد از يمن و پسرخوانده پيامبر(ص) و منتسب به قريش ، ولى زينب زاده جحش، از قريش و دخترعمّه پيامبر اكرم(ص) بوده است.[۵]

نتيجه سخن آن كه پيامبر اكرم(ص) با اقدامات ياد شده، در پى آن بودند كه ايمان و اخلاق را شرط اساسى ازدواج كنند و آن را به جاى ثروت و جاه و تبار بنشانند، همان نكته اى كه خطاب به زياد، پدر ذلفا، فرمود :

المُؤمِنُ كُفوٌ لِلمُؤمِنَةِ وَ المُسلِمُ كُفوٌ لِلمُسلِمَةِ .[۶]

مرد باايمان ، همتاى زن باايمان و مرد مسلمان ، همتاى زن مسلمان است .


[۱]مقصود ، آن دسته از مهاجران فقيرى هستند كه در مدينه جايى و پناهى جز مسجد و پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله نداشتند .

[۲]در برخى منابع آمده كه مقداد در جنگ بدر ، از معدود جنگاوران صاحب اسب بوده است . اين به معناى فقير نبودن و همسانى تقريبى او با خاندان ضباعه از نظر مالى است . ر . ك : تاريخ الطبري : ج ۲ ص ۴۲۷ و ۴۷۸ .

[۳]ر . ك : رجال الطوسى : ص ۸۱ ش ۷۹۷ ؛ الاستيعاب ، ابن عبد البرّ : ج ۴ ص ۱۴۸۰ ش ۲۵۶۱ ، الجرح والتعديل : ج ۸ ص ۴۲۷ ش ۱۹۴۲ .

[۴]ر . ك : دعائم الإسلام : ج ۲ ص ۱۹۹ ح ۷۳۱ .

[۵]الطبقات الكبرى : ج ۵ ص ۲۱۴ .

[۶]ر . ك : ص ۳۹۴ ح ۲۷۱۱ (زواج جويبر) .



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت