مخاطب حدیث و نقش آن در شناخت قضایای حقیقیه و خارجیه

نشریه : حدیث حوزه

نویسنده : پديدآورنده : حسین محققیان
پديدآورنده : محمد کاظم رحمان ستایش

سال / شماره پیاپی / صفحه 45-72

چکیده :

ویژگی های مخاطب، تاثیر مستقیمی بر شکل گیری نوع تخاطب و شیوه تعلیم و تعّلم دارد. انسان ها استعداد، ارتکاز، ظرفیت و موقعیت های گوناگونی دارند که هر کدام می طلبد. انتقال آموزه های دینی توسط این مخاطبان مختلف صورت گرفته است. معصومان (ع) در مواجهه با هر راوی، ظرافت های مختص او را مدنظر قرار داده اند. با درنظر گرفتن مجموعه روایات، می توان ویژگی های متعددی که معصومان (ع) در مواجهه با روایان لحاظ کرده اند، کشف کرد. یکی از فواید بررسی و شناخت ویژگی های مخاطب، تاثیر اقتضاهای مختص هر راوی بر قضیه خارجیه شدن آن آموزه است. معصومان (ع) بر اساس ویژگی های متنوع مخاطبان و بر اساس مصالح، در مواردی، از بیان حکم حقیقی به راوی خودداری کرده، حکم مختص به واقعه خاص را به او منتقل کرده اند. هدف از این نگاشته، معرفی استقرائی این ویژگی های مخاطب در شکل گیری قضایای حقیقیه و خارجیه در احادیث است.

کلیدواژه‌های مقاله :فقه الحدیث ،قضیه خارجیه ،مخاطب شناسی ،ارتکاز ،قضیه فی واقعه ،قضیه حقیقیه