اعتبار روايات « الكافي » - صفحه 412

دين و عمل بدان باشد، از آن بهره مند گردد و شامل احاديث صحيح به جا مانده از امامان راستگو و سنّت هاى استوارى باشد كه بر پايه آنها عمل مى شود.
مرحوم كلينى، چند سطر بعد مى گويد:
خداوند، تأليف آنچه را كه مى خواستى، فراهم ساخت.
بنا بر اين، كاملاً مشهود است كه كلينى، رواياتى را آورده كه قبول داشته و بدان ها پايبند بوده است و هرگز قصدش جمع آورى مجموع روايات از معتبر و غير معتبر، و مقبول و غير مقبول نبوده است. اين جمله كلينى در مقدّمه، به خوبى وضعيت اعتبارى روايات الكافى را توضيح مى دهد.
با وجود اين، در معجم رجال الحديث آمده است:
اوّلاً اين جمله، گوياى آن نيست كه همه روايات الكافى، چنين اند؛ بلكه اين گونه روايات صحيح در الكافى وجود دارد. ۱
سپس شاهد اين گفته، چنين بيان شده كه در الكافى، گفته هايى آمده كه اصلاً روايت نيستند، چه رسد كه روايات صحيحه امامان عليهم السلام باشند. آن گاه دوازده مورد، ارائه شده است.
جدّا اين گونه از اعتبار الكافى كاستن، شگفت آور است! هر كس كه مقدّمه شيخ كلينى را بخواند، مى فهمد كه ايشان مى خواسته روايات صحيح و معتبر امامان معصوم را بياورد و هرگز دوازده مورد و يا حدّاكثر بيست مورد در كلّ هشت جلد الكافى، آن هم با وجود قرينه، از غير معصوم نقل كردن، مشكل ساز نيست و گفته كلينى در مقدّمه را خدشه دار نمى سازد.
برخى از اين موارد، در بخش تاريخى الكافى آمده است و بخشى را حتّى مى توان گفت كه از معصوم است. گر چه نام معصوم برده نشده؛ ولى كلام، كلام معصوم است و مشخّص است كه شاگرد معصوم، از غير معصوم نقل نمى كند.

1.معجم رجال الحديث، ج ۱، ص ۸۲.

صفحه از 438