معناشناسی زهد در نهج البلاغه بر اساس روش معناشناختی ایزوتسو

نشریه : مطالعات قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : عباس مصلایی پور یزدی
پديدآورنده : مروت محمدی

سال چهارم / شماره پیاپی 8 / صفحه 97-127

چکیده :

معناشناسی بخشی از دانش زبان‌شناسی یا شاخه‌ای مستقل از آن است که از رهگذر آن می‌توان به تحلیل معنای واژه‌ها و جمله‌های یک متن پرداخت و جایگاه دقیق کلمه‌ها و ترکیب‌های آن را با توجه به نظام معنایی که در آن قرار دارد، بدست آورد. این نوشتار به تحلیل معناشناختی واژه و مفهوم «زهد» در نهج‌البلاغه می‌پردازد. برای این منظور به واژه‌هایی که در حوزة معنایی زهد به عنوان واژة کانونی قرار داشته و ارتباط معنایی با آن دارند، توجه شده است.
تحلیل معناشناختی این مفهوم در نهج‌البلاغه نشان می‌دهد که این واژه، از معنایی تازه و متفاوت از مفهوم زهد حکایت دارد که با متفاهم آن در نظر اکثر افراد متفاوت است. تبیین و تحلیل معناشناختی واژه زهد در نهج ­البلاغه که امری فراتر از مفهوم­شناسی توصیفی و تعریفی است، می­ تواند تصحیح کننده برداشت­ های نادرست از این مفهوم والا بوده و تفاوت بین زهد در اسلام و رهبانیت را روشن گرداند. این مفهوم در نهج البلاغه در مقابل رغبت قرار گرفته است.

کلیدواژه‌های مقاله :نهج البلاغه؛ زهد؛ معناشناسی؛ نظام معنایی؛ شبکه معنایی؛ تقابل مفهومی