تبیین و نقد معیارهای رهبری از دیدگاه ‌مجاهدین خلق با تأکید بر خطبههای 17 و 207 نهج‌البلاغه

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : پديدآورنده : رضا کریمی
پديدآورنده : یحیی میرحسینی

سال 1400 / شماره پیاپی 34 / صفحه 77-97

چکیده :

نهج‌البلاغه به‌رغم جایگاه والا در امر بلاغت، مضامین سیاسی‌ـ‌اجتماعی سرشاری دارد؛ ازهمین‌رو مورد توجه احزاب سیاسی و تشکل‌های اجتماعی بوده است. در کنار بهره‌های سودمند و بهینه از این اثر، با برداشت‌های ناصوابی مواجهیم که برخی گروه‌ها جهت تحقق آمال خود بدان تمسک می‌جستند. سازمان ‌مجاهدین خلق ـ‌موسوم به منافقین‌ـ یکی از آنهاست که گرچه در بادی امر تصور می‌شود مراجعه‌ای به نهج‌البلاغه نداشته‌اند؛ اما مروری بر گفته‌ها و نوشته‌های اعضای این سازمان، خلاف آن را نشان می‌دهد. روی‌آورد منافقین به سخنان امیرالمؤمنین(ع)، کاملا هدفمند و برای تحکیم مبانی ایدئولوژیک به‌ویژه در مسائل سیاسی ‌ـ ‌اجتماعی بوده است. مسأله اصلی این نوشتار که به روش توصیفی تحلیلی سامان یافته، استخراج معیارهای رهبر و بایسته‌های رهبری از منظر ‌مجاهدین خلق در تمسک به آموزه‌های نهج‌البلاغه به­ویژه خطبه‌های 17 و 207 بوده است. در پایان، عیوب روشی و محتوایی آنان ذیل دو محور کلی تفسیر به ‌رأی و عصری‌اندیشی به نقد گرفته شده است؛ امری که باعث شده بود اسیر ایدئولوژی‌های خود بویژه مبانی مارکسیستی شوند. این مطالعه نشان می‌دهد چنانچه ضوابط لازم در فهم نهج‌ا‌‌لبلاغه لحاظ نشود و از سنت شروح فاصله گیرد، تا چه اندازه می‌تواند برداشت‌های ناصوابی را به‌دنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌های مقاله :نهج‌البلاغه، حضرت علی(ع)، معیارهای رهبری، مجاهدین ‌خلق/منافقین، فهم، نقد