امام علی علیه السلام
يُستَدَلُّ عَلَى المُرُوَّةِ بِكَثرَةِ الحَياءِ، وبَذلِ النَّدى، وكَفِّ الأَذى .
حياى فراوان، نيكى كردن بسيار، و خوددارى از آزاررسانى، نشانه جوان مردى است.
غرر الحكم : ح 10966
چکیده : شناخت رفتار اخلاق مدارانه زمامدار پیش و پس از به‌دست گرفتن حکومت می تواند سیاست های اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی وی را تبیین و برجسته تر بنمایاند. امام علی(ع)به عنوان یک زمامدار می کوشد با تأکید ...
نویسنده :
چکیده : یکی از مباحث متداول تاریخ حدیث نزد مسلمانان، زمان آغاز نگارش آن است و مشهور آن است که زمان آغاز نگارش حدیث نزد اهل سنت، اوایل قرن دوم و به فرمان عمر بن عبدالعزیز خلیفۀ اموی بود و برای اثبات ...
چکیده : یکی از رخداد‌هایی که در برخی از منابع تاریخی و جوامع روایی از اواخر زندگی رسول گرامی اسلام(ص) نقل شده، جریان قصاص‌خواهی پیرمردی به نام عکاشه از ایشان است. بر اساس این نقل‌ها، پس از درخواست رسول اکرم(ص) مبنی بر ...
چکیده : خطبه فدکیه، سخنرانی حضرت زهرا س است که در زمان کوتاهی پس از رحلت پیامبرص و هم‌زمان با غصب فدک بیان شد؛ این خطبه یکی از مهم‌ترین دلایل و مدارک حقانیت اهل‌بیت ع در مسئله جانشینی پیامبر ص و بیانگر ...
چکیده : نظریۀ «آمیختگی مفهومی»، انگاره‌ای چندفضایی است که از برجسته‌ترین نظریات ژیل فوکونیه و مارک ترنر به شمار می‌آید. این نظریه در فهم پیچیدگی‌های ذهن بشری با گذر از الگوی دو دامنه‌ای، فضایی چهاردامنه‌ای فراهم آورده که متشکل از دو فضای ...
چکیده : یکی از صفات جلال الهی، فرامکانی خداوند است که ادله عقلی و احادیث گوناگون بر آن دلالت دارد. لیک تکیه‌گاهِ گزینشِ این حدیث، ادله چندی است. اول اینکه امام‌رضا(ع) در آن، بین فرامکانی خداوند و عدمِ خُلوّ مکانی از ...
چکیده : گذر زمان و مشکلات پدید آمده در کتابت و استنساخ نگاشته های حدیثی آسیب هایی را دامن‌گیر اسناد روایات کرده است. ارسال و افتادگی و حذف واسطه در زنجیرۀ سند، ازجملۀ آن است. این نوشتار می کوشد تا با تکیه‌بر ...
چکیده : موضوع تسلط شیطان از جمله موضوعاتی است که در شماری از آیات قرآن و احادیث اسلامی مطرح شده است. برای اشاره به تسلط شیطان بر انسان در روایات، از لفظ مسّ استفاده شده است؛ از جمله در روایتی منسوب به ...
چکیده : نظریه نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی یکی از معروف‌ترین نظریات زبانی است که از آن در تحلیل انواع متن به ویژه با هدف بررسی نقش‌های مختلف زبانی استفاده می‌شود. هلیدی معتقد است، که اصلی‌ترین هدف زبان، انتقال معناست؛ به همین منظور گویشوران ...
چکیده : از منظر قرآن و روایات، الهی بودن دین مجوس قطعی است و رفتار ائمه اطهار(ع) و مسلمین از صدر اسلام با پیروان دین مجوس مانند برخورد با اهل کتاب بوده است؛ امّا در روایات، جناب زرتشت پیامبر صاحب شریعت دین ...
چکیده : فهم احادیث علمی اهل‌بیت(ع) از مسائلی است که در صورت عدم توجه به مبانی، ضوابط و شیوه‌های اختصاصی فهم این دسته از احادیث، می‌تواند منجر به تحمیل نظریه‌های علمی بر احادیث و موجب برخی آثار منفی همچون: تفسیر به رأی، ...
چکیده : پس از عمومی شدن نهضت کتابت حدیث در جامعه شیعه، کتاب‌های حدیثی فراوانی توسط اصحاب ائمه ع تدوین یافت. از دیرباز چگونگی انتقال این نگاشته ها به صاحبان کتب اربعه، یکی از چالش های مهم حدیث پژوهان بوده است. در ...
چکیده : عبدالله بن عباس، صحابی مشهور و از سرآمدان حوزه‌های مختلف علوم اسلامی به‌ویژه تفسیر است. نگاهی اجمالی به منابع روایی مختلف اعم از تفسیر، تاریخ، لغت و... نشان‌دهندۀ کثرت روایات وی است. این مقاله با به‌کارگیری روش کتابخانه‌ای، جمع‌آوری، تجزیه ...
چکیده : خطبۀ اول نهج البلاغه با تعابیری در شناخت خداوند و صفاتش آغاز میگردد. در این کلام علی(ع) کمال اخلاص را نفی صفات از خداوند میداند، این در حالی است که در قرآن و احادیث نبوی و نهج البلاغه دربارۀ صفات ...
چکیده : از چالش‌های میان ادیان، آموزه‌های مشترکی است که با تفاوت‌هایی میان ادیان مطرح شده و در هر یک به روش خود به اثبات می‌رسد. یکی از راه‌های قابل قبول برای اثبات این آموزه‌ها شیوه پیشنهادی تواتر فرادینی از چالش‌های میان ...
چکیده : این پژوهش باهدف بررسی جایگاه اندیشه ورزی در قرآن و نهج‌البلاغه انجام‌شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بود که از روش تحلیل و استنتاج استقرائی استفاده‌شد. جامعه اصلی پژوهش نهج‌البلاغه (خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها) و قرآن بود و نمونه پژوهش ...
چکیده : بر اساس روایاتی که با اسناد مختلف در منابع اسلامی به‌ویژه جوامع روایی اهل‌سنت نقل‌شده، زنان به‌عنوان اکثریت اهل جهنم معرفی‌شده‌اند؛ این مضمون در منابع معتبر اهل‌سنت همچون صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابن‌ماجه، جامع ترمذی و ... با طرق ...
چکیده : حدیث‌بسندگی جریانی فکری است که بین گروهی از مسلمانان شکل گرفت و کم‌وبیش در عصر حاضر نیز رگه‌هایی از آن به چشم می‌خورد. حدیث‌بسندگان، قرآن را برای همگان قابل فهم ندانسته به همین دلیل از مراجعۀ مستقیم به قرآن پرهیز ...
چکیده : رفع تشابه آیات در گذر زمان به روش‌های مختلف صورت گرفته، یکی از تشابهات رایج، تشابه در تعیین مصداق آیه می‌باشد که مورد توجه حکام و امراء نیز بوده تا با استناد به این آیات علو و برتری خود را ...
چکیده : تعریف و تحلیل یک گزارش تاریخی به صورت عام و یک گزارش حدیثی به صورت خاص، از دو منظر کلی امکان پذیر است: از جهت خاستگاه صدور آن و از جهت انعکاس و بازتاب آن در ذهن مخاطب (تحلیل انعکاسی). ...
چکیده : سبک شناسی، یکی از جدیدترین و دقیق ترین مکاتب نقد ادبی است که در سده ی اخیر، ادیبان و سخنوران توجه ویژه ای به آن نشان دادند. سبک شناسی ادبی برای شناخت نکات ظریف ادبی، با هدف تحلیل رابطه فرم ...
چکیده : از آنجا که علم فقه الحدیث به دنبال ارائۀ خوانش و فهمی صحیح و کامل از احادیث به‌عنوان بخش مهمی از منابع متون دینی است، تلاش برای تجزیه و تحلیل دقیق و روش‌مند آن‌ها نیازمند آشنایی با روش‌های تحقیق متعدد ...
چکیده : خوارج گروهی از یاران دیرینۀ امام علی(ع) بودند که علیرغم تلاوت قرآن و عبادت فراوان، قرآن در محیط اندیشۀ آنان وارد نمیشد امام(ع) پیوسته میکوشید که اندیشۀ کج آنان‌را از راه گفتگو و مناظره اصلاح کند به این منظور با ...
چکیده : در صدور حدیث غدیر که مهم‌ترین مستند مسأله خلافت پیامبر است، هیچ تردیدی وجود ندارد. از نظر دلالت فریقین قبول دارند که مولا بودن علی بن ابی‌طالب(ع) با این حدیث اثبات می‌شود، اما اهل تسنّن معنای مولا را دوستی و ...
چکیده : کتاب‌های چهارگانۀ حدیثی شیعه احادیث مشترک و مشابهی دارند که در آن‌ها گاه اختلافات متنی دیده می‌شود. مقایسۀ احادیث مشابه، این اختلافات را در حالت‌های مزید، تصحیف و تحریف، نقل به معنا و مقلوب می‌گنجاند. عواملی مانند «تقطیع»، «ادراج یا ...
چکیده : ابراهیم بن هاشم قمی، از راویان فعّال شیعی است که نبود شناخت کافی نسبت به شخصیت فردی و علمی وی سبب ایجاد چالش‌هایی درباره محدوده زندگی و طبقه روایی او شده است. بحث پیرامون طبقه روایی ابراهیم، از دیرباز و ...
چکیده : واژه «عقل» و مشتقات آن در نهج البلاغه در موارد متعدد به کار رفته است. امام علی(ع) بسیار به بهرهگیری از عقل و تعقل در امور مختلف توصیه میکند. هرچند امام در صدد ارائه آثار به کار گیری عقل نبوده ...
چکیده : علی بن محمد بن شیرۀ کاشانی، از محدثان قرن سوم، راوی احادیث فراوانی در کتب متقدم شیعه همچون محاسن و کافی است محدثان بزرگی از قم همچون احمد بن محمد بن خالد برقی، محمد بن حسن بن فروخ صفار، ابراهیم ...
چکیده : آیات مبیِّن حرکت خورشید در قرآن، به عنوان یکی از مصادیق اعجاز علمی بیان شده است. مسلمانان در صدر اسلام، این آیات را مبیِّن حرکت ظاهری خورشید می‌دانستند؛ اما در سده دوم هجری با ترجمه کتاب «المجسطی» به عربی، این ...
چکیده : رجعت که در حیطه معناشناختی بازگشت به مبدأ است، در اصطلاح امامیه، به معنای بازگشت دوبارۀ رسول خدا(ص)، ائمه(ع) و گروهی از دینداران حقیقی برای رسیدن به بخشی از پاداش، و گروهی از کفرگرایان و معاندان ایشان به دنیا برای ...
