امام علی علیه السلام
يُستَدَلُّ عَلَى المُرُوَّةِ بِكَثرَةِ الحَياءِ، وبَذلِ النَّدى، وكَفِّ الأَذى .
حياى فراوان، نيكى كردن بسيار، و خوددارى از آزاررسانى، نشانه جوان مردى است.
غرر الحكم : ح 10966
چکیده : شناخت خدا با خدا، نه‌تنها مورد تأکید روایات فراوانی قرار گرفته، بلکه به عنوان تنها راه شناخت خدا معرفی شده است. در تفسیر این روایات، محدثان، متکلمان، فیلسوفان و عرفان‌پژوهان دیدگاه‌های متعددی عرضه کرده‌اند که نوشتار حاضر، به گردآوری، دسته‌بندی، ...
نویسنده :
چکیده : رجال‌پژوهان اهل سنّت در مورد مؤثر بودن اخلاقیات راوی و خبرگی او در پذیرش روایاتش هم‌فکر هستند ولی در مورد نقش گرایش عقیدتی راوی در اعتبارسنجی او اختلاف نظر دارند. در همین راستا این نوشتار، سه اصطلاح «رافضی، ناصبی، شیعی» ...
چکیده : شمار قابل توجهی از مفسران اهل سنت به واسطه باور به وجود روایت‌های نبوی دال بر معرفی «سوره حمد» به عنوان مصداق عبارت «سَبْعاً مِنَ الْمَثانی»، تفسیر این تعبیر به «سوره حمد» را بر دیگر آراء برتری داده و آن ...
چکیده : یکی از ابزارهای بازشناسی جریان‌های تاریخی، مطالعه اسناد و شواهد تاریخی است. از آنجا که قیام‌های توابین، یکی از مهمترین اقدامات شیعیان پس از شهادت امام حسین (ع) بوده است، به نظر می رسد بازخوانی تاریخی و تحلیلی ادعیه امام ...
چکیده : علامه مجلسی در بحارالانوار - کتاب «السماء و العالم» - به شرح و تفسیر متون احادیث پرداخته و تا حدی مشکلات اخبار را حل کرده است. بیان‌هاى وی در ذیل روایات و آیات قرآن، قابل تأمل است. این پژوهش که ...
چکیده : «موسوعه الأحاديث الفقهية عند المذاهب الإسلامية» پژوهشی جامع در حديث فقهی است که حجت الاسلام والمسلمين طباطبايی آن را به همکاری سيد محمد حسن حکيم و گروه فقه و حقوق پژوهشکده علوم ومعارف حديث برای شورای برنامه ريزی مدارس اهل ...
چکیده : آموزه امامت، از جمله آموزه‌های اصیل شیعه امامیه به شمار می‌رود. از شاخص‌ترین مؤلفه‌های این آموزه، این است که امامت منصبی از سوی خداوند و شخص امام نیست دارای مقامات و ویژگی‌هایی خاص است. امامان معصوم: به تبیین این آموزه امامت ...
چکیده : بسیاری از آیات قرآن کریم، افزون بر تفسیر ظاهری، معنای باطنی نیز دارند. برخی از این تفسیرهای باطنی برخاسته از روایات تفسیری معصومین(ع) و صحابه است. آیه 107 سوره صافات که می‌فرماید: "وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظیمٍ" نیز از جمله این ...
چکیده : ادبیات مرثیه، از مهمترین منابع تحقیق و پژوهش در معارف حسینی است. زبان هنر در هر قالبی که درآید، ماندگاری و اثربخشی آن را مضاعف می‌کند. زبان شعر به سبب ویژگی‌های احساسی، حماسی و ادبی سهم بیشتری را در بیان ...
چکیده : میان ایران و سرزمین لبنان پیوندها و اشتراکات فرهنگی و مذهبی عمیقی وجود دارد که سرچشمۀ اصلی آن شیعه بودن بخشی از ساکنان دو منطقه و ریشه‌دار بودن اندیشههای شیعی در آن‌ها است. یکی از موضوعاتی که می‌توان در ادبیات ...
چکیده : زیارت عاشورا جزو زیارات مشهور و مجرّب است که علمای بزرگ شیعه در قرون متمادی بر آن تأکید نموده‌اند. لعن بر دشمنان اهل‌بیت: از مهمترین بخش‌های زیارت عاشورا به شمار می‌رود که موجب خرده‌گیری و طرح شبهه معاندان و منافقان ...
چکیده : اين نوشته، در پی بررسی جایگاه تأویل در فهم دقیق حدیث و نیز حفظ جایگاه آن به عنوان سندی معتبر در متون دینی است؛ ازآنجایی که حدیث، منبعی مهم و غیرقابل چشم پوشی در معرفت دین است، کاوش در ابعاد ...
چکیده : نگرش و تغییر نگرش یکی از موضوعات مهم در حوزه روان‌شناسی است که ارتباط تنگاتنگی با رفتار افراد دارد. ازآنجاکه اهل بیت علیهم السلام به عنوان هادیان بشریت دارای بهترین روش ها در شیوه ارتباطی و تغییر نگرش افراد هستند؛ ...
چکیده : ابن أبی عمیر از راویان برجسته اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم و از طبقه سوم اصحاب اجماع است. وی محضر امام کاظم علیه السلام، امام رضا علیه السلام و امام جواد علیه السلام را درک کرده و یکی ...
چکیده : عمار بن موسی ساباطی از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهما السلام است که فراوان روایت از ایشان نقل می کند. احادیث وی در فقه بسیار تأثیرگذار است، ولی تعارض ها و منفرداتی دارد؛ همین امر سبب شده شخصیت ...
چکیده : از دیرباز برخی نویسندگان اهل سنت بامطالعه متون روایی شیعه به نقد روایات شیعی پرداخته اند. در سال های اخیر حجم نگارش های این چنینی نسبت به قبل افزایش یافته است. در این مقاله با سه اثر جدید از کتاب ...
چکیده : کتاب «کمال الدین و تمام النعمة» نگاشته شیخ صدوق (311-381 ق) از کتاب های معتبر و متقدم در نقل روایات مهدویت محسوب می شود؛ پژوهش حاضر به مصداق یابی روایات تفسیری مهدویت در این کتاب پرداخته است؛ دستاورد این پژوهش ...
چکیده : یکی از مسائل مهم در نبوت شناسی ابراهیم علیه السلام تمارض ایشان در ابتلای به مرض خاص جسمی به عنوان عذری برای حاضر نشدن در عیدگاه ستاره پرستان است که به شبهه تمارض شهرت دارد. این شبهه برآیند تبیین های خاص ...
چکیده : نهج‌البلاغه، کتابی است که نمایانگر گوشه‌ای از اندیشههای بلند و آسمانی امام علی(ع) است و از یک هزار سال پیش به‌صورت کتابی جاودانه در اختیار جهان و جهانیان قرار گرفته است. موضوعات متنوع آن حاکی از روح بزرگ پدیدآورندۀ آن، ...
چکیده : منابع لغوی و تفسیری، واژۀ «العالَمین» را دارای دو معنا دانسته‌اند: «جهانیان»، یعنی آفریدگان یا ساکنانِ جهان؛ و «جهان‌ها»، یعنی جایی که آفریدگان در آن اقامت دارند. در مورد این واژه سؤالاتی وجود دارد که پاسخ‌های درخوری نیافته است. مثلاً ...
چکیده : رجال‌شناسان متقدم معمولا در شمار کتابهای احمد بن محمد برقی از کتاب الرجال یاد می‌کنند. با اینهمه ابن‌ندیم از نخستین کسانی است که این انتساب را به پدر احمد، محمد بن خالد برقی باز می‌گرداند و حتی کتاب دیگر احمد ...
چکیده : تمامی زبان ها در طول تاریخ، دستخوش تغییر شده، به گونه ای که هیچ زبان و واژه ای از این قاعده مستثنی نیست. «بعل» از واژگانی است که در استعمال زبانی، دچار تطور شد. این تحقیق از چهار منظر قرآنی، ...
چکیده : مؤلف کتاب الاختصاص شناخته‌شده نیست؛ برخی او را احمد بن حسین مؤمن و برخی شیخ مفید می‌دانند. کنار این نظریه‌ها، نظریۀ دیگری هم هست و آن اینکه الاختصاص تلخیص‌شدۀ کتاب العیون و المحاسن شیخ مفید است. بر پایۀ این تحقیق، ...
چکیده : ساختار خط و ماهیت زبان عربی، ظرفیت خوانش‌های متعددی از یک نوشتار را پدید می‌آورد که از آن در اصطلاح زبان‌شناسی به «گشتارهای خوانشی» یاد می‌شود. خوانش صحیح روایات از نسخه مکتوب، رکن اصلی در برداشت اصیل و متقن حدیث ...
چکیده : مطالعۀ قرآن به‌عنوان یک متن مقدس، خصوصاً به‌دلیل اشتراکات موضوعی با محتوای کتابهای مقدس پیشین، همواره مورد توجه خاورشناسان بوده است. از آنجا که نحوۀ چینش آیات قرآن و ترکیب محتوایی آن‌ها برخلاف الگوی عهدین است، بارزترین خصیصۀ سبکی قرآن ...
چکیده : تاریخ پُرفراز و فرود حدیث شیعه، شاهد دوره‌های ویژه‌ای با حرکت پُرشتاب علمی بوده است. شکل‌گیری این دوره‌ها نیازمند شرایط گوناگونی بود که معمولا همۀ آن در یک زمان گرد هم نمی آمد. یکی از زمینه‌های مناسب برای رشد نگاشته‌های ...
چکیده : مصطلح «حجّت» از پرکاربردترین واژگان دانشی در حوزۀ اندیشۀ اسلامی است. تحلیل مفهوم لغوی این واژه و تبیین گوهر معنایی آن، می‌تواند دقّت در کاربرد را بالا برده و فهم کارکردهای قرآنی و دانشی را آسان کند. این نگاشته با ...
چکیده : نوشتار حاضر یکی از صحابیان شرکت کننده در لشکر امام حسین(ع) را مورد بررسی قرار داده است. انَس‌بنٍ‌حارث کاهلی در روز عاشورا حضور داشت و به این ندای امام حسین(ع) پاسخ داده است. از پیامبر(ص) در حالی‌که امام حسین(ع) در ...
چکیده : کتاب شریف نهج البلاغه با زیبایی واژگان و معانی بلند، همواره مورد توجّه اندیشمندان بوده و شرح‌های متعدّدی بر آن نگاشته شده است. با گسترش دامنۀ اطّلاعات پژوهشگران نسبت به منابع پیشین، برخی از شرح‌های نهج البلاغه که پیشتر شناخته‌شده ...
چکیده : تخریج از دانش‌های کاربردی عرصۀ حدیث است. بُعد نظری این دانش، کمتر در شیعه، مورد توجّه قرار گرفته و از این رو شاخه‌های مختلف آن نیازمند پژوهش و پردازش است. شناسایی موضوعات قابل پژوهش و ارائۀ آن به جامعۀ علمی، ...
