امام علی علیه السلام
كَثرَةُ الوِفاقِ نِفاقٌ، كَثرَةُ الخِلافِ شِقاقٌ.
موافقتِ زياد [نشانه] نفاق است؛ مخالفتِ زياد [نشانه] دشمنى است.
غرر الحكم : ح7083 و ح7084.
چکیده : اسماعیله، به عنوان فرقه پیشرو در تأویل و باطنیگری اهمیت فراوانی برای تأویل قایل است. تاکنون به صورت مستقل به بحث تأویل در روایات اسماعیلی پرداخته نشده است. سؤال این است که: مبانی، ابزارها و روش تأویل و منظور از ...
نویسنده :
چکیده : فراوانی خبر «من مات ولیس له امام مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً ...» در مجامع حدیثی امامیه، با صورت‌ها و طرق مختلف روایی، از حساسیت مسألۀ شناخت امام در ادوار مختلف تاریخ شیعه، به‌ویژه دورة امامت حکایت می‌کند. مقالۀ حاضر می‌کوشد از ...
چکیده : شناخت معنای واژگان عربی و دقت در نوع کاربرد و بافت‌های گوناگون، یکی از رسالت‌های دانش فقه الحدیث است که خواننده را به معنای مورد نظر و مقصود حدیث رهنمون می‌سازد. بر این اساس، نوشتار پیشرو با روش توصیفی تحلیلی ...
چکیده : ضرورت توجه به سلامت جسمی و روانی فرزندان، پیش از تولد کودک آغاز می‌شود. به همین جهت در روایات مختلف، توصیه‌های متعددی در این زمینه وارد شده است؛ از جمله نهی از برقراری رابطۀ زناشویی در آغاز، میانه و پایان ...
چکیده : یکی از راههای فهم متن روایات، بررسیهای زبان شناسانه از متون روایی است؛ به عنوان نمونه در منابع روایی مسلمانان روایتی با این مضمون آمده است که «لاتمنعوا نساءکم المساجد و بیوتهن خیر لهن». پدید آورنده این متن راویای مورد ...
چکیده : علی بن حدید از راویان برجسته اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری است که در کتب رجال از اصحاب امام کاظم، امام رضا و امام جواد: شمرده شده است. وی کتابی تألیف نموده و در کتب اربعه حدود ...
چکیده : این پژوهش با تأسی از نامه های امام علی (ع) در نهج البلاغه بدنبال کشف و شناسایی شاخص ها و ویژگیهای رهبری خدمتگزار از دیدگاه ایشان است تا نتایج آن پاسخی به ابهامات موجود در زمینة چیستی رهبری خدمتگزار باشد. پژوهش ...
چکیده : در کتاب نفیس نهج‌البلاغه که گزیده‌ای از عالی‌ترین و زیباترین سخنان امام علی(ع) است، حدیثی ذکر شده که می‌فرماید: «ردّوُا الحجرَ مِن حیثُ جاء، فإنّ الشرَّ لا یدفَعُه إلا الشّرُّ.» این روایت که پس از نهج‌البلاغه در منابع متعدد شیعه ...
چکیده : انسان سوزی و احراق انسان، از جمله مجازات وحشتناکی است که امروزه به نام اسلام و مسلمانان، توسط گروه تروریستی تکفیری داعش در حال اجرا است. دولت اسلامی در عراق و شام با استناد به گذشتگان و صحابی و در ...
چکیده : ماهیت، مبانی و اصول تمدن نوین اسلامی برگرفته از آموزه‌های وحیانی است. کتاب «العقل و الجهل» در مجموعه روایی الکافی نوشتۀ محمد بن یعقوب کلینی مشتمل بر روایات گرانقدری از اهل بیت(ع) است که بررسی و تبیین و استفاده از ...
چکیده : برخی از فقهای معاصر برخلاف نظر مشهور فقیهان مبنی بر عدم تساوی زن و مرد در قصاص و دیات قائل به تساوی میان آنان شده‌اند. ایشان ضمن نقد مستندات روایی مشهور، به روایات دیگری به‌عنوان روایات معارض با روایات مستند ...
چکیده : امام علی (علیه السلام) در خطبه ای از نهج البلاغه به توصیف ساختمان بدن مورچه و ملخ پرداخته و همگان را به تفکر در خلقت این موجودات به عنوان نشانه ای از عظمت خداوند دعوت می نمایند. بررسی معروفترین تفاسیر ...
چکیده : مقتل الحسین(ع) موجود در کتاب شرح الأخبار قاضی‌نعمان از جمله مقاتل برجای‌مانده و قدیمی شیعی است که البته همچون دیگر کتب تاریخی و روایی از هجمۀ تحریفات عاشورایی مصون نمانده است، به‌طوری که ما را در برخی از مطالبِ مربوط ...
چکیده : بسیاری از روایات، به‌ویژه روایات غیرفقهی و از جمله روایاتی که دربارۀ «حجه‌الله» هستند، دارای سند مقبول نیستند، اما بسیاری از این روایات به‌دلیل قراین صحت از جمله قراین متنی، قابل قبول هستند. نمی‌توان روایتی را که دارای متن صحیح ...
چکیده : بدون شک نقد و بررسی ترجمه‌های نهج البلاغه، با رویکردها و روش‌های نوین علمی، امری ضروری و انکارناپذیر است؛ پژوهش حاضر قصد دارد تا با هدف تبیین انتخاب‌های ترجمه‌ای و با تکیه بر نظریه سبک‌شناسی لایه‌ای، دو لایه بلاغی و ...
چکیده : نخستین بار دعای صباح مشهور در مفاتیح الجنان را علی بن الحسین بن حسان بن الباقی قرشی الحلّی، زنده به سال 653 یا 655ق، در اختیار المصباح روایت کرد. یحیی بن قاسم العلوی در 734ق به آن دست یافت. علی ...
چکیده : شناخت رفتار اخلاق مدارانه زمامدار پیش و پس از به‌دست گرفتن حکومت می تواند سیاست های اخلاقی و میزان صداقت وی در عملکردهای بعدی وی را تبیین و برجسته تر بنمایاند. امام علی(ع)به عنوان یک زمامدار می کوشد با تأکید ...
چکیده : یکی از مباحث متداول تاریخ حدیث نزد مسلمانان، زمان آغاز نگارش آن است و مشهور آن است که زمان آغاز نگارش حدیث نزد اهل سنت، اوایل قرن دوم و به فرمان عمر بن عبدالعزیز خلیفۀ اموی بود و برای اثبات ...
چکیده : یکی از رخداد‌هایی که در برخی از منابع تاریخی و جوامع روایی از اواخر زندگی رسول گرامی اسلام(ص) نقل شده، جریان قصاص‌خواهی پیرمردی به نام عکاشه از ایشان است. بر اساس این نقل‌ها، پس از درخواست رسول اکرم(ص) مبنی بر ...
چکیده : خطبه فدکیه، سخنرانی حضرت زهرا س است که در زمان کوتاهی پس از رحلت پیامبرص و هم‌زمان با غصب فدک بیان شد؛ این خطبه یکی از مهم‌ترین دلایل و مدارک حقانیت اهل‌بیت ع در مسئله جانشینی پیامبر ص و بیانگر ...
چکیده : نظریۀ «آمیختگی مفهومی»، انگاره‌ای چندفضایی است که از برجسته‌ترین نظریات ژیل فوکونیه و مارک ترنر به شمار می‌آید. این نظریه در فهم پیچیدگی‌های ذهن بشری با گذر از الگوی دو دامنه‌ای، فضایی چهاردامنه‌ای فراهم آورده که متشکل از دو فضای ...
چکیده : یکی از صفات جلال الهی، فرامکانی خداوند است که ادله عقلی و احادیث گوناگون بر آن دلالت دارد. لیک تکیه‌گاهِ گزینشِ این حدیث، ادله چندی است. اول اینکه امام‌رضا(ع) در آن، بین فرامکانی خداوند و عدمِ خُلوّ مکانی از ...
چکیده : گذر زمان و مشکلات پدید آمده در کتابت و استنساخ نگاشته های حدیثی آسیب هایی را دامن‌گیر اسناد روایات کرده است. ارسال و افتادگی و حذف واسطه در زنجیرۀ سند، ازجملۀ آن است. این نوشتار می کوشد تا با تکیه‌بر ...
چکیده : موضوع تسلط شیطان از جمله موضوعاتی است که در شماری از آیات قرآن و احادیث اسلامی مطرح شده است. برای اشاره به تسلط شیطان بر انسان در روایات، از لفظ مسّ استفاده شده است؛ از جمله در روایتی منسوب به ...
چکیده : نظریه نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی یکی از معروفترین نظریات زبانی است که از آن در تحلیل انواع متن به ویژه با هدف بررسی نقش‌های مختلف زبانی استفاده می‌شود. هلیدی معتقد است، که اصلی‌ترین هدف زبان، انتقال معناست؛ به همین منظور گویشوران ...
چکیده : از منظر قرآن و روایات، الهی بودن دین مجوس قطعی است و رفتار ائمه اطهار(ع) و مسلمین از صدر اسلام با پیروان دین مجوس مانند برخورد با اهل کتاب بوده است؛ امّا در روایات، جناب زرتشت پیامبر صاحب شریعت دین ...
چکیده : فهم احادیث علمی اهل‌بیت(ع) از مسائلی است که در صورت عدم توجه به مبانی، ضوابط و شیوه‌های اختصاصی فهم این دسته از احادیث، می‌تواند منجر به تحمیل نظریه‌های علمی بر احادیث و موجب برخی آثار منفی همچون: تفسیر به رأی، ...
چکیده : پس از عمومی شدن نهضت کتابت حدیث در جامعه شیعه، کتابهای حدیثی فراوانی توسط اصحاب ائمه ع تدوین یافت. از دیرباز چگونگی انتقال این نگاشته ها به صاحبان کتب اربعه، یکی از چالش های مهم حدیث پژوهان بوده است. در ...
چکیده : عبدالله بن عباس، صحابی مشهور و از سرآمدان حوزه‌های مختلف علوم اسلامی به‌ویژه تفسیر است. نگاهی اجمالی به منابع روایی مختلف اعم از تفسیر، تاریخ، لغت و... نشان‌دهندۀ کثرت روایات وی است. این مقاله با به‌کارگیری روش کتابخانه‌ای، جمع‌آوری، تجزیه ...
چکیده : خطبۀ اول نهج البلاغه با تعابیری در شناخت خداوند و صفاتش آغاز میگردد. در این کلام علی(ع) کمال اخلاص را نفی صفات از خداوند میداند، این در حالی است که در قرآن و احادیث نبوی و نهج البلاغه دربارۀ صفات ...
