امام علی علیه السلام
مَن نامَ عَن نُصرَةِ وَلِيِّه انتَبَهَ بِوَطأَةِ عَدُوِّهِ .
هركس از يارى رسانى به دوستش غفلت ورزد، با گامهاى دشمنش، هشيار مىگردد .
غرر الحكم : ح 8673
چکیده : نویسنده در این گفتار، که شرحی بر سه حدیث باب السعادة و الشقاء کتاب کافی است، پس از تعریف کلمه سعادت و شقاوت، سه حدیث یاد شده را توضیح داده، به گونه‌ای که شبهة جبر را که از ظاهر آن ...
نویسنده :
چکیده : حدیث شیعه در قرن ششم، همزمان با حکومت دولت سلجوقیان در ایران، دوران فترت خود را میگذراند. سبک‌های جدید نگارشی در دوران فترت کمتر رخ می‌نمایاند. بنابراین تألیفات شیعه در دوران سلجوقیان کمتر از دوره‌های پیشین انجام شده است. گونه‌های ...
چکیده : یکی از روایاتی که دربارۀ سبب نزول سُوَر فلق و ناس وارد شده، روایت لبید بن اعصم یهودی درخصوص سِحر و جادو شدن پیامبر گرامی اسلام است. در روایات چنین آمده که شخصی به نام لبید بن اعصم با دمیدن ...
چکیده : هر متن ادبی، برآمده از ساختار متن قبلی و برآیند تعامل و وابستگی در دو ساحت ساختاری و معنایی و معرّقی از نقل‌قول‌ها به شمار می‌رود، نهج‌البلاغه به اعتبار یک متن، حاوی بینامتنی قرآنی، احادیث نبوی و اشعار عرب است. ...
چکیده : در متون دینی برای تربیت کودک - که از مهم‌ترین مسائل اسلام است، مطالبی وجود دارد که بخشی از آنها روایات سبع سنین است. بر پایه این روایات برای تربیت سه دوره مشخص شده است. این پژوهش در پی آن ...
چکیده : حماسه بزرگ عاشورا و قیام جاودانه سیدالشهدا، از چنان جایگاه و منزلتی برخوردار است که اندیشه حقیقت جوی آدمی را در هر گوشه جهان به تامل و تفکر درباره خویش فرا می خواند.اگرچه بیش از هزار سال از آن رخداد ...
چکیده : یکی از حوادث مهم و ماندگار که تاثیرات عمیقی بر جامعه شیعی-اسلامی داشته و دارد، حادثه کربلاست. در این مقاله افزون بر تاکید به معمای ماندگاری این حادثه مهم، سعی در اثبات این فریضه شده است که روند اساسی تبدیل ...
چکیده : رویداد کربلا و عاشورا محصور به تاریخ و جغرافیا نیست و از جهات مختلف فرا تاریخی و فرا جغرافیاییقابل بررسی است. یکی از وجوه برجسته این رویداد راه های گوناگونی است که در برابر شخصیت ها و گروه ها ی ...
چکیده : بی شک شهادت امام حسین (علیه السلام) بزرگ ترین مصیبتی است که بر جهان تشیع وارد شده است.امامان معصوم(علیهم السلام) نیز نه تنها در ماه محرم بلکه در هر فرصتی که مهیا می شد به اقامه سوگواری بر آن حضرت ...
چکیده : شناخت و فهم عاشورا، بی شناخت یاران پاکباز اباعبدالله(علیه السلام) ممکن نیست.بازشناسی یاران ما را با اسوه هایی که بهترین سر مشق امروز و همیشه انسان هستند آشنا خواهد ساخت. بخشی از گم گوشه هاو ابهام ها نیز در پرتو ...
چکیده : حماسه عاشورا الگوی کاملی برای مسلمانان در طول تاریخ است. در واقع امام حسین(علیه السلام) با ندای هل من ناصر ینصرنی این سوال را از فردای بشریت می پرسند و جواب این پرسش را پس از هزاران سال هر کدام ...
چکیده : تفسیر الکشاف زمخشری از مشاهیر تفسیر اجتهادی‌کلامی است که علی‌رغم حجم زیاد احادیث تفسیری آن، جلوۀ تفسیر روایی آن مغفول واقع شده است و این مقاله سعی دارد تا براساس پدیدۀ اسناد و ارسال در حدیث و با تکیه بر ...
چکیده : زیارت عاشورا چهار طریق اصلی دارد که سه مورد از آن به امام محمدباقرR و دیگری به امام صادقR می‌رسد. دو طریق در کتاب مصباح المتجهد از شیخ طوسی و دو طریق دیگر در کتاب کامل الزیارات ابن قولویه نقل ...
چکیده : احتجاجات امام سجاد(علیه السلام) از نیرومندترین عوامل جاودانه ساختن قیام عاشورا و اهداف نهضت امام حسین(علیه السلام) است. آن حضرت از عصر عاشورا تا بازگشت و استقرار در مدینه احتجاج هایی با عوامل حکومتی و مردم شهرهای مختلف از جمله ...
چکیده : نگارنده در این گفتار، تأکید می‌کند که عدل الهی بنا بر تعریفی که در آیات و روایات مطرح شده، با تعریف فلسفی تفاوت دارد. در نصوص وحیانی، عدل الهی به معنی نفی ظلم از خداوند است، که انسان را در ...
چکیده : از منظر فلاسفه و عرفای مسلمان، علم جزئی و تفصیلی، یک صفت حقیقیة ذات اضافه محسوب می‌شود؛ لذا برای تحقّق علم، گریزی از لحاظ کردن نحوه‌ای ثبوت برای معلومات نیست. چون این دیدگاه، ذات اضافه بودن را در گوهر و ...
چکیده : طرفداران عدم حضور اجتماعی زنان به حدیث «اذا کانت ... امورکم الی نساءکم فبطن الارض خیرٌ من ظهرها» - که فقط در دو منبع سنن الترمذی و تاریخ بغداد آمده و در دیگر کتب روایی رواج یافته است - استناد ...
چکیده : اثبات تجرد نفس یکی از مباحث کلیدی در حوزه فلسفه اسلامی است. با توجه به آن که دانشمندان مسلمان، عموماً احادیث پیشوایان دینی خود را به عنوان گزارههایی صادق پذیرفتهاند، «استشهادات نقلی» مورد توجه قرار میگیرد. این مسأله در آثار ...
چکیده : در این مقاله پیوند شرور هستی با عدل الهی که از صفات آفریدگار است، بررسی و کاوش شده است؛ نخست معنی هر یک از مقوله های «شرّ» و «عدل» بیان شده و سپس آرا و نظرهای برجستگان فلسفۀ مشّاء و ...
چکیده : اعتقاد فلاسفه به فراگیری ضرورت عِلّی- معلولی در همة پدیده‌های جهان هستی این سؤال را پدید آورده که اگر ارادة انسان‌های مختار نیز یکی از این پدیده‌هاست، چگونه می‌توان به آزادی اراده و در نتیجه اختیار بدیهی در انسان‌ها ...
چکیده : نگارندگان، نقد ملامحمد طاهر قمی (متوفی 1098 قمری) از تبیین حکما در مسئله اختیار را بر اساس آثار او، به ویژه کتاب چاپ نشدة "بهجة الدارین فی الأمر بین الأمرین" توضیح داده‌اند. در این گفتار، چند قاعدة فلسفی، از جمله ...
چکیده : در راه فهم روایات، نیاز به روش صحیح علمی وجود دارد که آن را فقه الحدیث می‌نامیم. فهم متون احادیث، بدون توجه به مبانی مورد نیاز، امکان برداشت غلط و انحراف را در پی خواهد داشت. یکی از اموری که ...
چکیده : برانگیختن توجه مردم نسبت به حق‌متعال، محوری‌ترین موضوع در آموزه‌های قرآن کریم و اهل بیت(علیهم السلام) است. در بسیاری از آیات قرآن کریم و روایات امامان معصوم (علیهم السلام)، ایمان به حضور و احاطۀ خداوند بر عالَم مطرح شده است؛ ...
چکیده : مقالۀ حاضر روش‌های شوشتری در شناسایی و تصحیح تحریف‌های راه‌یافته در تنقیح المقال علامه مامقانی راـ که قاموس الرجال تعلیقی بر آن است‌ـ مورد بررسی قرار داده و با ذکر مثال‌هایی به دسته‌بندی آنها اقدام کرده است. روش شوشتری برای ...
چکیده : نگارنده، ابتدا قانون علیّت را بر اساس نظرات فلاسفه و عرفا مانند ملاصدرا و سید حیدر آملی توضیح می‌دهد. آنگاه نقدهای میرزا مهدی اصفهانی بر علیت را در چند زمینه تبیین می‌کند: در زمینة معرفت‌شناسی که آن را با قیاس ...
چکیده : نگارنده در این گفتار، به هفت شبهه پاسخ می‌دهد که محمد بن عبدالکریم شهرستانی در کتاب الملل و النحل، به طور فرضی از زبان ابلیس در باب شبهة خلق خودش مطرح کرده است. این پاسخ‌ها بر اساس قرآن و حدیث ...
چکیده : این نوشتار پاسخی است بر پاسخ آقای محمد بیابانی اسکویی (سفینه، شماره 49) نسبت به نقد نگارنده (سفینه، شماره 48) بر مطالبی از مقاله وی در خصوص «علم بلامعلوم» با عنوان «نگاهی گذرا بر علم بلامعلوم در احادیث امام رضا ...
چکیده : غدير تنها نام يك سرزمين نيست. يك تفكر است، نشانه و رمزى است كه از تداوم خط نبوّت حكايت مى كند. غدير نقطه تلاقى كاروان رسالت با طلايه داران امامت است. آرى غدير يك سرزمين نيست، چشمه اى است كه ...
چکیده : دو حادثه بسيار مهمّ و بزرگ در تاريخ اسلام رخ داد كه از يكى رسالت و از ديگرى امامت به وجود آمد. نخستين حادثه، نزول وحى بود كه رسالت پيامبر(ص) را در برداشت. دومين حادثه، غدير بود كه امامت را ...
چکیده : كتاب«الأمام على ّفى الكتاب والسنّة» مجموعه اى است مشتمل بر سيره و زندگانى على(ع)، از ولادت تا شهادت، بر اساس نصوص روايى و تاريخى فريقين. اين مجموعه، مدخلهايى دارد كه غالباً گزارشهايى تحليلى از نصوص موجود در كتاب است. آنچه ...
