امام علی علیه السلام
مَن نامَ عَن نُصرَةِ وَلِيِّه انتَبَهَ بِوَطأَةِ عَدُوِّهِ .
هركس از يارى رسانى به دوستش غفلت ورزد، با گامهاى دشمنش، هشيار مىگردد .
غرر الحكم : ح 8673
چکیده : زيارت جامعه كبيره از مهمّ‌ترين متون در جهت امام‌شناسى است كه از امام هادى عليه السلام روايت شده است. نگارنده در اين گفتار، پس از مقدّمه‌اى كوتاه در باب امامت و معرّفى مختصر زيارت جامعه، عبارات آن را در هفت ...
نویسنده :
چکیده : زيارت جامعه كبيره از امام هادى عليه السلام روايت شده است و در شناخت ويژگيهاى امامان معصوم عليهم السلام مضامين بلندى را در بر دارد. درباره سند اين زيارت، بحثهايى مطرح شده است. نگارنده در اين گفتار، ابتدا از ضوابطى ...
چکیده : حديث «لا عدوي» به معناي نفي مطلق سرايت بيماري از بيمار به فرد سالم، در منابع حديثي فريقين به پيامبر منتسب است. اين حديث از سويي با مسلمات تجربي و پزشكي و از سوي ديگر، با برخي روايات معتبر در ...
چکیده : نگارنده، عدل الهی را بر اساس لغت و حدیث معنا می‌کند، راه شناخت جایگاه اشیاء را بر اساس روایات نشان می‌دهد، آنگاه امتحان و تکلیف و استدراج را به عنوان سه عامل مهم اختلاف اشیاء بر می‌شمارد، بر امتحان و ...
چکیده : موضوع روح و مراتب آن از مباحث پيچيده و ذي اهميتي است كه در قرآن كريم و روايات معصومان به آن پرداخته شده است. از جمله مراتب روح، روح امري است كه قرآن كريم در آيات 85 سوره اسرا، و ...
چکیده : روايات فضايل و خواص آيات و سور مجموعه اي از روايات تفسيري به شمار مي روند كه در آنها از جايگاه آيات و سور و نقش و تاثير دنيوي و اخروي آنها سخن به ميان آمده است. با صرف نظر ...
چکیده : در ميان روايات مدح و ذم راويان تعارض هايي وجود دارد كه گاه موجب اختلاف راي رجاليان در توثيق يا تضعيف راوي مي شود. يكي از راوياني كه در باره او روايات متعارض از امام صادق نقل شده است، معلي ...
چکیده : در بررسی شخصیت رجالی ابوخالد کابلی، با دو کینه و چندین نام مشترک مواجه می شویم ارزیابی های این مقاله نشان از آن دارد که وی توسط رجالیان با کسانی چون خالد بن یزید ، یزید بن ثعلبه بن میممون ...
چکیده : حفص بن سليمان، راوي عاصم، ناقل قرائت منسوب به امام علي است. برتري جايگاه حفص نسبت به راوي ديگر عاصم، مورد اذعان بسياري بوده است. وي در كتب رجالي شيعه چندان مورد توجه نبوده، اما رجال و منابع علوم قرآني ...
چکیده : مذهب رواي كاركردهاي متفاوتي در حوزه حديث شيعه دارد. يكي از كاركردها در عرصه رجال و رواي شناسي است. رجاليان متاخر شيعه به عنصر مذعب راوي توجه ويژه داشته و روايان غير امامي را اگر چه ثقه باشند، مورد جرح ...
چکیده : نام ابن‌عقده در آثار رجالی امامیه بسیار به چشم می‌خورد. این رجالی زیدی مذهب در تکوین دانش رجال امامیه دارای چه منزلتی است؟ رویکرد رجالیان امامیه به اقوال رجالی وی چیست؟ اختلاف نظر قدما و متأخرین در اعتماد به جرح ...
چکیده : مدرسه حدیثی قم با معیارهای خاصی به دریافت و انتشار میراث حدیثی کوفیان پرداخته است. شهر شیعی قم، اصول و مبانی اهل بیت علیهم السلام را از مجموعه تراث ایشان برداشت کرده و بر نقد احادیث منتقلشده اصرار فراوانی دارد. دقت ...
چکیده : کتاب‌های تفسیر روایی دستهای از منابعی است که شیخ کلینی در تدوین کافی از آنها بهره برده است. ازجمله این کتاب‌ها میتوان به تفسیر هشام بن سالم، یونس بن عبدالرحمن، حسین بن سعید، ابوحمزه ثمالی، معلی بن محمد، محمد بن ...
چکیده : در برخی منابع حدیثی شیعه، احادیثی به چشم می‌خورد که براساس آن بهشت دارای درجاتی به تعداد آیه‌های قرآن است و به قاری قرآن گفته می‌شود: «بخوان و بالا برو.» حدیثی از امام موسی بن جعفر(ع) نقل شده که: «... ...
چکیده : یکی از منابع تفسیری، بهره‌گیری از روایات است. برخی از مفسران تنها به نقل روایات بسنده کرده و گروهی دیگر به تحلیل و نقد و بررسی آنها پرداخته‌اند. تفسیر المنار عبده و رشیدرضا و الفرقان آیت‌الله صادقی تهرانی جزء گروه ...
چکیده : تاریخ‌گذاری حدیث یعنی تعیین تقریبیِ زمان، مکان، پدیدآورنده و سیر تغییرات یک روایت در بستر تاریخ. دانشمندان غربی اغلب به جنبۀ تاریخی حدیث توجه دارند و آن را منبعی برای بازسازی تاریخ اسلام به شمار می‌آورند، یعنی تاریخ وقایع، تاریخ ...
چکیده : تردیدی در اهمیت برقراری نماز جمعه در اصلاح فرد و اجتماع وجود ندارد. حکم تکلیفی این امر الهی در اذهان عموم مردم متدین به تبع فتوای جمعی از فقهای عظام وجوب تخییری در زمان غیبت است. این مقاله مروری دارد ...
چکیده : قرائت قرآن، یکی از مهم‌ترین مسائل تاریخ قرآن کریم است، درباره زمان پیدایش اختلاف قرائات، انتساب آن به پیامبر یا قراء، تواتر قرائات، قرائات سبع و... دیدگاههای متعددی از جانب قرآن پژوهان شیعه و اهل سنت ارائه شده است، به ...
چکیده : احادیث معصومین(ع) همانند قرآن، محکم و متشابه دارند. برخی از احادیث اعتقادی، مفادی شبهه‌انگیز و ظاهری غیرقابل‌قبول دارند که شارحان حدیث، به شرح ظواهر غیرقابل‌قبول و تأویل برای رفع اشکال آنها پرداخته‌اند. این رویکرد، گاهی با استفاده صریح از اصطلاح ...
چکیده : پدیده وضع در روایات موجب شده است تا در بررسی روایات به سادگی به قبول روایات نپرداخته و با معیارهای متقن اعتبار آن را سنجید. مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی به نقد بیرونی و درونی روایتی مشهور مبنی ...
چکیده : پژوهش حاضر با عنوان «اسماعیل بن مرار در آینه نقد» به دنبال آن بوده تا به شناسایی این راوی در میان افرادی با نام‌های مشابه پرداخته و پرده از روی وثاقت یا عدم وثاقت این فرد بردارد؛ به این منظور ...
چکیده : موضوع این تحقیق بررسی وثاقت برقی و اعتبار روایات او با تأکید بر مشایخ وی در کتاب المحاسن است. هدف اصلی این تحقیق تعیین اعتبار اساتید برقی و روایات ایشان و هدف فرعی آن تعیین اعتبار روایات کتب متأخر و ...
چکیده : فهم حدیث و حل تعارض مفهومی احادیث زمانی حاصل می‌شود که مقصود و جایگاه صدور روایت‌ها به درستی تببین شود. نخستین دستورات حکومتی اسلام، در حکومت پیامبر(ص) و امیر المؤمنین(ص)، متناسب با نیاز و وضعیت جامعه و مخاطبان آن زمان ...
چکیده : الجامع الصغیر، یکی از جوامع روایی معروف اهل سنت است که با روش الفبایی(بر حسب ابتدای روایات) تدوین شده است. این تحقیق به بررسی موارد تصحیف و نیز میزان روش‌مندی کتاب مذکور در «نقل به معنا»ی روایات پرداخته است. پژوهش حاضر، ...
چکیده : در زبان فارسی وام واژه‌های بسیاری وجود دارد که از عربی به این زبان راه یافته، ولی پس از ورود به فارسی معنای جدیدی یافته است. این واژگان - که در این مقاله «کلمات فاعربی» خوانده شده‌اند - در هر ...
چکیده : مقدمۀ ارزیابی علمی رویکرد خاورشناسان به حدیث امامیه، مواجهه بدون واسطه با نگاشته‌های آنان است. این مهم جز با تتبع گسترده در میراث مکتوب آنان و مطالعۀ موردی هر یک از آنها میسر نخواهد بود. این نوشتار - که برآیند ...
چکیده : تأویل، واژه‌ای پرکاربرد و تأثیرگذار در حوزه دینی است که کارکرد اصلی آن، راهیابی به حقیقت متون است. ملاصدرا در آثار متعدد خود، در مواجهه با متون دینی، ضمن تأکید بر منبع وحی، بحث تأویل را مطرح می‌نماید. مقاله حاضر، ...
چکیده : این مقاله در تحلیل و شرح قصیده‌ای 74 بیتی از احمد خیری حنفی (1324-1387 ق.) است به نام "القصیدة الغرّاء فی ایمان ابی‌طالب شیخ البطحاء" که در بارة فضائل و مقامات حضرت ابوطالب و اثبات ایمان آن جناب و بررسی ...
چکیده : این گفتار که در پاسخ به پرسش‌های مرتبط با حضرت ابوطالب علیه السلام تدوین شده، به دو مبحث می‌پردازد: یکی آیات و روایاتی که مقامات و فضائل حضرت ابوطالب را نشان می‌دهد. ضمن این مبحث، به ایمان پدر حضرت ابراهیم ...
چکیده : نگارنده در این مقاله که در نقد مقالة "علم بلا معلوم در احادیث امام رضا(ع)" نوشته محمد بیابانی اسکویی نگاشته، در مورد آن مقاله، حدود صد سؤال در قالب 22 عنوان کلی مطرح می‌کند. نگارنده بر آن است که این ...
