تبیین انسجام محتوایی سوره لقمان با روش تحلیل محتوای کیفی  1857
تبیین انسجام محتوایی سوره لقمان با روش تحلیل محتوای کیفی

تبیین انسجام محتوایی در سوره‌های قرآن کریم رهیافتی موثر در نفی شبهه خاورشناسان درباره پراکندگی و ناپیوستگی متن قرآن کریم است. این نوشتار تلاش دارد تا به بررسی انسجام محتوایی در آیات سوره لقمان و کشف مفاهیم محوری برای تبیین ارتباط میان آیات این سوره ...

شعور موجودات در قرآن و روایات (3)  2246
شعور موجودات در قرآن و روایات (3)

قرآن و حدیث، تمام نظام هستی و پدیده‌های آن را در حال تسبیح و تنزیه خدا می‌شمرد. انسان‌ها چگونگی و حقیقت این تسبیح را نمی‌فهمند، مگر کسانی که به کمالات روحی و معنوی دست یافته باشند. گروهی از مفسّران، دلالت این آیات را حالی و ...

تبیان بیان در کلامِ امام همام از نگاه شارحِ تامّ  1940
تبیان بیان در کلامِ امام همام از نگاه شارحِ تامّ

این پژوهش بر آن است تا با واکاوی نهج‌­البلاغه دو آرایۀ بلاغی تشبیه و استعاره را که در این عرصه از بسامد بسیار بالایی برخوردار است، مورد بررسی و تحقیق قرار داده و بارقه‌­ای از سخنوری را در قالب مطالبی کوتاه ارائه دهد؛ چرا که ...

بررسی کارکرد جنسیتی و فراجنسیتی واژه «رجل» در روایات اهل بیت علیهم السلام  2487
بررسی کارکرد جنسیتی و فراجنسیتی واژه «رجل» در روایات اهل بیت علیهم السلام

درنگریستن در بسیاری از روایات از کارکرد گسترده واژه «رجل» در آن‏ها به عنوان موضوع پرسش یا حکم حکایت دارد. این مقاله در صدد پاسخ به سه پرسش اساسی در این زمینه است: 1. واژه «رجل» با چه کارکردی در روایات بازتاب یافته است؟ 2. چرا این ...

فهم و نقد کیفیت کاربست روایات اسباب نزول در الفرقان  2682
فهم و نقد کیفیت کاربست روایات اسباب نزول در الفرقان

روایات اسباب نزول از جمله مباحث مورد مطالعه در دو حوزه قرآن و حدیث است. در تفسیر الفرقان 288 روایت سبب نزول به کار گرفته شده است که بسیاری از آن‏ها با شرح و نقد مفسر همراه است؛ اما در این میان چگونگی استفاده و ...

شواهد قرآنی حدیث رفع  2631
شواهد قرآنی حدیث رفع

یکی از مهم ترین محورهای ارزیابی حدیث، یافتن شواهد قرآنی حدیث است. در این فرایند، هرچه شواهد قرآنی واضح تر باشد، بر ارزش و غنای حدیث افزوده خواهد شد. حدیث رفع - که در آن برخی موضوعات از امت پیامبر برداشته شده - از جمله ...

مقایسۀ اجمالی منابع اسلامی و زرتشتی  2444
مقایسۀ اجمالی منابع اسلامی و زرتشتی

زرتشت از پیامبران الهی است که برای هدایت مردم در گسترۀ ایران باستان مبعوث شد. «اَوستا»، نام کتاب مقدّس زرتشتیان است. کهن‌ترین بخش باقی‌مانده از اوستا که مورد اتّفاق همۀ زرتشتیان است، «گات‌ها» نام دارد. امروزه درستی انتساب برخی از سخنان به این کتاب و ...

جایگاه تکوینی و تشریعی غیرت زنان در خصوص مسأله تعدد زوجات از منظر روایات  2205
جایگاه تکوینی و تشریعی غیرت زنان در خصوص مسأله تعدد زوجات از منظر روایات

مسأله اصلی این مقاله تبیین جایگاه تکوینی و تشریعی غیرت زنان در خصوص مسأله تعدد زوجات از منظر روایات است. روایات در این زمینه هم به حوزه هستی یا نیستی غیرت مذکور و هم به حوزه تشریع و عدم جواز التزام به آثار و لوازم ...

واکاوی عوامل رویکرد به تسامح در ادله سنن  2665
واکاوی عوامل رویکرد به تسامح در ادله سنن

از مباحث جدی حجیت خبر واحد، قاعده تسامح در ادله سنن و چشم‌پوشی از برخی شرایط اعتبار روایی است. طبق این قاعده خبر غیرثقه در مورد احکام غیرالزام‌آور قابل پذیرش است و مانند احکام الزامی سخت‌گیری در سند نیاز نیست. اصل تسامح به شکل غیررسمی ...

بحث فی افادة «انّما» للحصر و ما ورد فی کتاب التّفسیر الکبیر  1887
بحث فی افادة «انّما» للحصر و ما ورد فی کتاب التّفسیر الکبیر

افادة انما للحصر و ان كان من الواضحات التي ربما يستعجب القارئ الكريم من تخصيص البحث فيها، لكن لما استشكل فيها شرذمة يسيرة فاضطرب فيها بعض الفضلاء فلا بأس بصرف الكلام إلى كلمة موجزة موضحة فيها، لما فيها من الثمرات الخطيرة في حقل التفسير و ...

واکاوی روش‏های ناقدان (محدث، رجالی) در اعتبارسنجی راویان  1995
واکاوی روش‏های ناقدان (محدث، رجالی) در اعتبارسنجی راویان

بعد از آن‏که برخی افراد خواسته یا ناخواسته در احادیث پیامبر دست بردند و سخنان وی را تحریف کردند، ناقدان در صدد چاره‏‏‌جویی برآمدند تا هر سخنی را از هر کسی نپذیرند بدین جهت از راه‏‏ها و روش‏‏های مختلفی از احوال راویان گرد آوردند. در ...

بررسی تطبیقی آموزه‏های مشترک انجیل و روایات عیسوی فریقین  2035
بررسی تطبیقی آموزه‏های مشترک انجیل و روایات عیسوی فریقین

روایات معصومان ‏‏ : تعالیم برخاسته از وحی الهی و از جمله حاوی زوایای مختلفی از زندگانی حضرت عیسی علیه السلام هستند. این روایات عیسوی به ‏‏دلیل در‏‏بر‏‏داشتن آموزه‏‏‌های متعدد اعتقادی و عملی، مطمح نظر بسیاری از اندیشمندان مسلمان و مسیحی بوده و در پژوهش‏‏های ...

ملاک‏هایی برای شناسایی روایات اسرائیلی در جوامع حدیثی و تفسیری  1765
ملاک‏هایی برای شناسایی روایات اسرائیلی در جوامع حدیثی و تفسیری

اسرائیلیات روایاتی هستند که بیشتر مروّجان آن، نومسلمانانی از اهل کتاب بودند. مطالعات تاریخی درباره نحوه پیدایش این روایات و نقد فردی و گروهی برخی از این احادیث پیش‌تر انجام شده است؛ اما از آنجا که این روایات در جوامع حدیثی و تفسیری اسلامی راه ...

بررسی روایات خلق افعال انسان در جوامع حدیثی شیعه و نسبت سنجی آن با دیدگاه های متکلمان مسلمان  2753
بررسی روایات خلق افعال انسان در جوامع حدیثی شیعه و نسبت سنجی آن با دیدگاه های متکلمان مسلمان

در میان دانشمندان اسلامی بحث های زیادی پیرامون خلق افعال انسان در گرفته است. در روایات شیعه به صراحت به اثبات خلق تقدیری افعال انسان و نفی خلق تکوینی آن پرداخته شده است. با توجه به معنای لغوی کلمه تقدير، سه معنا را می توان ...

صفحه از 170
تعداد موارد : 2374