1408

نهج‌البلاغه بعد از قرآن کریم، بهترین منبع برای واکاوی مباحث اسلامی در همة زمینه‌ها است. رابطة انسان و محیط‌زیست یکی از این مباحث است. در اسلام بیش از هر دین و مکتبی به رفتار صحیح با محیط‌زیست سفارش شده است. با توجه به این‌که انسان ...

 2354

برپایی حکومت­ها در طول تاریخ، با اهداف متفاوتی صورت می‌­پذیرفته که دست­یابی به قدرت و تسلّط بر منابع انسانی و اقتصادی، بخش قابل‌توجّهی از این اهداف بوده است. حکومت اسلامی به دلیل ریشه‌­های مکتب توحیدی آن، جلوه­ای دیگر از انواع حکومت­ها را با اهدافی متفاوت ...

 1250

موضوع عصمت از جمله مباحث کليدی در حوزه کلام اسلامی است كه ابعادی گسترده دارد. مسئله اصلی در اين نوشتار تأکيد بر عصمت پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله در امور دنيوی (غير از بيان و عمل به احکام دينی) است. بسياری از عالمان ...

 2190

يکی از مباحث معرفتی دقيق در حوزه الهيات، هدف خداوند از خلقت جهان است متکلمان اسلامی، هدف خداوند از آفرينش عالم را رساندن جود به خلق می دانند. فلاسفه معتقدند از آنجا که خداوند واجد همه كمالات و علت ‌تامه خلقت است و معلول از ...

 1097

روش‌شناسی و بسترشناسی يک نظريه، از مهم‌ترين مسائلی است که نقش مهمی در تحليل و شناخت چرايی صدور آن نظريه دارد. متکلمان شيعی مکتب بغداد در قرن چهارم و پنجم هجری، از بزرگ‌ترين متکلمان اماميه در طول تاريخ به‌شمار می آيند. با اين حال، روايات ...

 1092

در اين نوشتار، با بيان اصول يا قواعد پژوهش‌های تاريخی با صبغه معرفت‌شناختی و روش‌شناختی، به پژوهش درباره منابع نهضت عاشورا و رخدادهای آن ‌پرداختيم. اين بحث، ميان‌رشته‌ای و جايگاه اصلی آن معرفت‌شناسی دانش‌های نقلی است؛ اما مبانی معرفتی و دستاوردهای نهضت عاشورا در دانش ...

 1177

برداشت جهان‌بينی و ايدئولوژی صحيح از متون دينی بر واقع‌نمايی آن متون توقف دارد. ممکن است برخی به واسطه ضرورت رعايت سطح فهم مخاطب و اقتضای حکمت خدا، القای خلاف واقع و اخفای واقع را برای گوينده حکيم ضروری و محقق دانسته، به واسطه ويژگی ...

 1277

عارف کامل، حضرت علامه ميرزا محمد‌علی شاه‌آبادی که از نوادر دوران و نوابغ زمان است و حقيقتاً ايشان را بايد مفسر جدی فطرتِ قرآنی دانست، با نظريۀ فطرت خود، مبناي وثيقی در تبيين ارتباط ميان کتاب تکوين (انسان) و کتاب تدوين (قرآن) بنا نهاد. اينکه ...

 1377

بی ترديد عقل حد مشخصي دارد و (مستقل از ديگر قوا) از درک پاره‌ای امور عاجز است؛ اما محدوده عقل تا کجاست و چه کسی می تواند حدود آن را مشخص کند؟ آيا عقل در قلمرو خود نيز خطا می کند؟ در اين مقاله، به ...

 1220

به دست دادن تصوير درست از صفات ذاتی و فعلی خداوند، و تلاش در جهت زدودن شبهات مرتبط با اوصاف الهی، نقشی برجسته در تعميق باور دينی و جلوگيری از انحرافات اعتقادی دارد. صفت صدق الهی هرچند از اوصاف مورد اتفاق است، اما گاهی ممکن ...

 1119

برخی احاديث در منظومه روايی شيعه، آموزۀ نفی صفات را به عنوان كمال توحيد و نظام توحيد معرفی كرده اند. تفاسير متعددی از اين روايات شده است؛ از جمله صدرالمتألهين و شارحان وی كوشيده اند اين روايات را بر نظريه عينيت مصداقی تطبيق دهند؛ اما ...

 1189

شيخ حرعاملی به عنوان يکی از محدثان بنام نيمه دوم قرن يازدهم، در پس چهره حديثی خود متکلمی است که به روش های مختلفی به استنباط آموزه های اعتقادی و دفاع از آن در برابر مخالفان پرداخته است. وی در اين راستا از روش های ...

 1365

يکی از مباحث مهم مربوط به عالم پس از مرگ چگونگی دريافت جزای اعمال است. در آيات قرآن و روايات معصومان با تعابير مختلف و تصويرپردازی های متعددی به چگونگی جزای اعمال در عالم آخرت اشاره شده است. بسياری از عالمان و مفسران، اين آيات ...

 1305

موضوع اين نوشتار بررسی مهم‌ترين عناوين به‌کار رفته برای اشاره به خداوند در کلمات معصومان در منابع روايی است. اين عناوين اگر به‌مثابه مفاهيمی پايه کانون بررسی و تأمل قرار گيرند، ما را به تحصيل مفاهيم تصديقي ناب‌تری از احکام ذات، صفات و افعال خداوند ...