1141

قرآن کلام حکیم و حکیمانه است. اجزای کلام حکیم در ارتباط با یکدیگر قرار دارند. فاصله نیز در پایان آیه حتما باید در پیوند معنایی وثیق با محتوای ماقبل خود باشد. این ارتباط گاه زودیاب و گاهی نیز دیریاب و نیازمند تأمل و تفکر است. ...

 1221

دانش مکی و مدنی ـ همچون برخی دیگر از مباحث علوم قرآنی ـ با هدف اثرگذاری در تفسیر قرآن و خدمت به فهم آن شکل گرفته است. اما در عمل، «نقش‌آفرینی این دانش در تفسیر» به برشمردن چند فایده در کتب علوم قرآن محدود گشته ...

 1719

این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف بررسی ساحت‌های وجودی انسان از منظر نهج‌البلاغه نگارش یافته است. هر چند در نهج‌البلاغه مطلب صریحی دربارۀ چند و چون ساحت‌های وجود انسان نمی‌یابیم، ولی مطالعۀ نهج‌البلاغه نشان می‌دهد که علی(ع) انسان را می‌شناخته و ...

 1318

تحول روانی، یکی از مسائل مهم روان‌شناسی است. امروزه علمی‌ به­‌نام روان‌شناسی ژنتیک به­‌عنوان یکی از شاخه­‌های روان‌شناسی تجربی، به ­مبحث تحول روانی می‌پردازد؛ اما در معارف اسلامی به­‌ویژه نهج‌البلاغه، به این موضوع به‌ طور جدی تأکید شده است. البته از آن‌جا که معارف اسلامی، ...

 1073

ماجرای «حکمیت» در سرزمین صفین از حوادث بى‌سابقه تاریخ اسلام به‌شمار مى‌رود. امیرالمؤمنین(ع) که در آستانۀ پیروزی قرار داشت، به سبب نیرنگ عمروعاص و فریب خوردن تعداد قابل‌توجهى از سربازان ایشان، از ادامۀ نبرد و دست یافتن به پیروزى بازماند و عواقب وخیم جریان حکمیت ...

 1030

امروزه، محیط سازمان­ها آبستن تغییرات، فرصت­ها و چالش­های زیادی است که توانایی و قابلیت رویارویی و بهره­‌برداری آنان را می­توان از سازمان­ها انتظار داشت. از طرفی نگاه استراتژیک به تغییرات و فرصت­های حاصل از تغییرات و از طرف دیگر، بهبود توانایی­ها و زیرساخت­های سازمان می­‌تواند ...

 1570

قرآن و روایات معصومین علیهم‌السلام بر این نکته تأکید می‌نمایند که بعثت پیامبر(ص)، در راستای نهادینه کردن مکارم اخلاقی می‌باشد. بررسی سخنان امام علی(ع) و مطالعۀ زندگی ایشان، نشان می‌دهد که توجه به فضایل اخلاقی و دوری جستن از افراط و تفریط و به‌عبارت‌دیگر پایبندی ...

 1125

نهج‌البلاغه بعد از قرآن کریم، بهترین منبع برای واکاوی مباحث اسلامی در همة زمینه‌ها است. رابطة انسان و محیط‌زیست یکی از این مباحث است. در اسلام بیش از هر دین و مکتبی به رفتار صحیح با محیط‌زیست سفارش شده است. با توجه به این‌که انسان ...

 2013

برپایی حکومت­ها در طول تاریخ، با اهداف متفاوتی صورت می‌­پذیرفته که دست­یابی به قدرت و تسلّط بر منابع انسانی و اقتصادی، بخش قابل‌توجّهی از این اهداف بوده است. حکومت اسلامی به دلیل ریشه‌­های مکتب توحیدی آن، جلوه­ای دیگر از انواع حکومت­ها را با اهدافی متفاوت ...

 1056

موضوع عصمت از جمله مباحث کليدی در حوزه کلام اسلامی است كه ابعادی گسترده دارد. مسئله اصلی در اين نوشتار تأکيد بر عصمت پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله در امور دنيوی (غير از بيان و عمل به احکام دينی) است. بسياری از عالمان ...

 1802

يکی از مباحث معرفتی دقيق در حوزه الهيات، هدف خداوند از خلقت جهان است متکلمان اسلامی، هدف خداوند از آفرينش عالم را رساندن جود به خلق می دانند. فلاسفه معتقدند از آنجا که خداوند واجد همه كمالات و علت ‌تامه خلقت است و معلول از ...

 828

روش‌شناسی و بسترشناسی يک نظريه، از مهم‌ترين مسائلی است که نقش مهمی در تحليل و شناخت چرايی صدور آن نظريه دارد. متکلمان شيعی مکتب بغداد در قرن چهارم و پنجم هجری، از بزرگ‌ترين متکلمان اماميه در طول تاريخ به‌شمار می آيند. با اين حال، روايات ...

 950

در اين نوشتار، با بيان اصول يا قواعد پژوهش‌های تاريخی با صبغه معرفت‌شناختی و روش‌شناختی، به پژوهش درباره منابع نهضت عاشورا و رخدادهای آن ‌پرداختيم. اين بحث، ميان‌رشته‌ای و جايگاه اصلی آن معرفت‌شناسی دانش‌های نقلی است؛ اما مبانی معرفتی و دستاوردهای نهضت عاشورا در دانش ...

 1001

برداشت جهان‌بينی و ايدئولوژی صحيح از متون دينی بر واقع‌نمايی آن متون توقف دارد. ممکن است برخی به واسطه ضرورت رعايت سطح فهم مخاطب و اقتضای حکمت خدا، القای خلاف واقع و اخفای واقع را برای گوينده حکيم ضروری و محقق دانسته، به واسطه ويژگی ...