امام حسن علیه السلام
ـ في جَوابِ رَجُلٍ قالَ لَهُ : إنّي مِن شِيعَتِكُم ـ: يا عبدَ اللّهِ، إن كُنتَ لَنا في أوامِرِنا و زَواجِرِنا مُطِيعا فقد صَدَقتَ و إن كُنتَ بخِلافِ ذلكَ فلا تَزِدْ في ذُنوبِكَ بدَعواكَ مَرتَبةً شَرِيفَةً لَستَ مِن أهلِها، لا تَقُلْ: أنا مِن شِيعَتِكُم و لكن قُل: أنا مِن مُوالِيكُم و مُحِبِّيكُم و مُعادِي أعدائكُم و أنتَ في خَيرٍ و إلى خَيرٍ.
ـ در جواب مردى كه عرض كرد: من از شيعيان شما هستم ـفرمود: اى بنده خدا! اگر مطيع اوامر و نواهى ما باشى، راست مىگويى ولى اگر چنين نباشى پس با ادعاى چنين منزلت والايى كه اهلش نيستى، بر گناهانت ميفزاى. مگو: من از شيعيان شما هستم، بلكه بگو: من از دوستداران شما و دشمن دشمنان شما هستم. در اين صورت، تو آدم خوبى هستى و به خوبى گرايش دارى.
تنبيه الخواطر : ج۲ ص۱۰۶
چکیده : قرآن کریم نامهای دوستانه، از سوی خالق هستی است که ظرائف، لطائف و اشارات عمیقی برای هدایت، رشد و کمال انسان به عنوان خلیفه او دربر دارد. معرفت و شناخت هرچه صحیحتر آیات کتاب الهی، به عنوان تجلی گاه اسماء ...
نویسنده :
چکیده : نَسخ، از مسائل بحثانگیز قرآن کریم است و ماهیت، امکان، مصادیق و مسائل آن، مباحث گستردهای را در قرآنپژوهی برانگیخته است. محصول این مباحث، به گونه مستقیم یا غیر مستقیم، بر علومی همچون تفسیر و فقه اثر میگذارد. بازشناسی نظریه ...
چکیده : نوشتار پیش روی تلاشی است در راستای معرفی یکی از کهنترین تفاسیر شیعه که توسط یکی از اصحاب امام باقر علیه السلام به نام زیاد بن منذر، مشهور به «ابو جارود»، نوشته شده است. این تفسیر منسوب به امام باقر علیه السلام ...
چکیده : اعتبارسنجی منابع تفسیر روایی شیعه و اهل سنّت، از دو طریق سندی و محتوایی، ممکن و لازم است. منابع تفسیر روایی در هر دو حوزه شیعی و اهل سنّت، به منابع متقدم و متأخر تقسیم میشود. از این رو، منابع ...
چکیده : بیتردید روایات تفسیری اهل بیت:، مهمترین ابزار فهم کلام وحی است و عالمان ژرفاندیش امامیه، مجموعه این روایات را از زمان صدور آن در قالبهای گوناگون عرضه کردهاند که در گذر زمان و همراه عوامل دیگر، سبب پدیدآمدن مکاتب، مدارس ...
چکیده : این نوشتار بر آن است تا جایگاه ابان بن تغلب را در تفسیر قرآن بیان، و ویژگیهای تفسیر «غریب القرآن» یا «معانی القرآن» وی را بازگو نماید.
چکیده : در قرآن آیات فراوانی در باره اعتقادات، تاریخ و سرگذشت دیگر ادیان وجود دارد که برای تفسیر این آیات میتوان دو رویکرد داشت: نخست، با تکیه بر منابع اسلامی مانند منابع روایی، کتابهای تاریخ و آثاری که مسلمانان در باره ...
چکیده : از روایتهای تفسیری اهل بیت از جمله روایتهای تفسیری امام رضا(ع) چنین برمیآید که آن بزرگواران درصدد تعلیم مبانی و روش صحیح تفسیر قرآنکریم به پیروان خود بودند، تا در زمان غیبت نیز بتوانند با بهرهگیری از این مبانی ...
چکیده : مسأله جمع و تدوین قرآن کریم و اصول حاکم بر آن، از مسائل مهّم علوم قرآنی و اسلامی است. به این موضوع از نظرگاههای مختلف نگریسته شده است. این مسأله در همه ادوار تاریخی، محققان و اندیشمندان اسلامی و حتی ...
چکیده : بُعد قرآنی و حدیثی شخصیتهای بازگشت به قرآن و بیداری اسلامی، از جمله آیةالله طالقانی در دو سده اخیر، امری در خور توجه است. آیةالله طالقانی چهرهای شاخص در مبارزات فرهنگی و سیاسی سالهای قبل از انقلاب اسلامی است. مقاله ...
چکیده : در برخی منابع کهن روایی و تفسیری شیعه، روایاتی وجود دارد که بر پرهیز از تعلیم و اقرای سوره یوسف بر زنان دلالت دارند. این روایات علاوه بر آن که با بعد هدایتگری قرآن در تعارضهستند، در صورت عمل به ...
چکیده : یکی از پدیدههایی که در جهان اسلام رخ نموده، پدیده غلوّ است. این پدیده از جهات متعددی دارای اثراتی در جهان اسلام بوده که یکی از این اثرات، استفاده از جعل حدیث در راستای اهداف غالیانه در این حوزه فرهنگی ...
چکیده : در بین نظرات مختلفی که در حوزه ماهیت حروف مقطعه ارائه شده است، نظر فخر رازی بر روابط معنایی بین این حروف و دیگر مفاهیم قرآنی تأکید دارد. وی معتقد است که بین حروف مقطعه ابتدای سورهها و مفاهیم کتاب، ...
چکیده : خلافت و جانشینی پیامبر اکرم (ص) و در اختیار گرفتن آن توسط خلفای پیش از امام علی(ع)، موضوعی چالش برانگیز بین شیعه و اهل سنت است که از دیر باز در بسیاری از محافل به صورت مجادلات کلامی و استمداد ...
چکیده : از طریق اسباب نزول میتوان بر معنا و مقصود آیات و سور دست یافت. شأن نزول آیات فضای اندیشیدن در باره آیه را روشنتر و به درک بهتر آیه کمک میکند. در میان مفسران و صاحب نظران، در میزان تأثیر ...
چکیده : روایات متعددی در زمینه تفسیر بخش پایانی آیه «یا لَیتَنی کُنتُ تراباً» رسیده است. این آیه بیانگر آرزوی کفار در روز قیامت است که میگویند: ای کاش خاک بودیم. در مجموع، پنج گزینه روایی در تفسیر و تأویل آیه رسیده ...
چکیده : شیعیان از آغاز تاریخ، خود نقش چشمگیری در تبیین تفسیر وحی آسمانی (قرآن) داشته اند و تألیفات شیعیان در تفسیر بسیار زیاد است. یکی از این تفاسیر قرن معاصر که به قلم یکی از عالمان فرهنگ اسلامی به زبان عربی ...
چکیده : اساساً تفسیر، به دو شیوه ترتیبی و موضوعی نگاشته میشود که تفسیر ترتیبی خود دو گونه است: الف. بر اساس ترتیب مصحف موجود؛ ب. بر اساس ترتیب نزول. تفسیر بر اساس ترتیب نزول، اوّلین بار از امام علی علیه السلام ...
چکیده : شناختنامه قرآن بر پايه قرآن و حديث ، در واقع قرآنشناسى از منظر بهترين قرآنشناسان است . در اين كتاب ، براى نخستين بار ، آنچه خداوند منّان در توصيف كتاب خود فرموده و آنچه پيامبر خدا صلى اللَّه عليه ...
چکیده : قرآن کریم در دو مورد (سوره نحل، آیه 43 _ 44 و سوره انبیا، آیه 7) مرجعیت «اهل الذکر» را، دست کم در حوزه معارف دین، پذیرفته است. در مورد اصطلاحشناسی این تعبیر در بین قرآن پژوهان دو نظریه عمده ...
چکیده : از قرنها پیش دانشمندان علوم اسلامی دربارة وجوه اعجاز قرآن تحقیق کرده و با استناد به شواهد قرآنی وجوه گوناگونی را ذکر کردهاند. بعضی از ایشان بر جنبههای بلاغی تأکید کرده و برخی وجوه معرفتی و معنوی را برگزیدهاند. برای ...
چکیده : شادی و نشاط از جمله نیازهای روحی و روانی انسان است که در جنبههای مختلف حیات وی ایفای نقش میکند. با این حال، همیشه سؤالاتی در این رابطه ذهن انسانهای معتقد را به خود مشغول داشته که آیا محتوا و ...
چکیده : «استعاره» به عنوان مهمترین نوع مجاز و ساختارهای بیانی دارای اهمیت و جایگاه والای معرفتی و زیباشناختی است. در حوزه مطالعات ترجمه نیز بسیاری از صاحبنظران بر این عقیدهاند که ترجمه استعاره دشوارترین بخش ترجمه یک متن است. این مسئله ...
چکیده : مقاله «تشیع و قرآن» اثر مستشرق یهودی «بارآشر» است، که با تأکید بر برخی اقوال ناصواب و برجسته نمودن بعضی از فرقههای نادر و حتی مطرود شیعه، درصدد ارائه تصویری غیر واقعی از نگاه شیعه پیرامون قرآن کریم میباشد. مقاله ...
چکیده : شناخت دانش وقف و ابتدا و ارتباط آن با تفسیر از دو جهت مهم است؛ یکی آنکه دانش وقف و ابتدا در فضای ذهنی و کتابخانهای، اساساً یکی از علوم قرآنی است و با تفسیر که همان کشف مراد الهی ...
چکیده : از روش های نوین تحقیق و پژوهش در قرآن کریم، معناشناسی واژه های قرآنی است. در این نگرش، پس از انتخاب کلمات کلیدی، برای رسیدن به شبکه معنایی، میدان های معناشناسی هر واژه به همراه ارتباط سیستمی میان آن ها ...
چکیده : اصطلاح «سیاق» و استفاده از آن در علم تفسیر، در طول تاریخ تفسیر با رشد آرامی مواجه بوده است، ولی در تفسیر المیزان این مفهوم، رشد قابل توجهی پیدا کرده، به گونهای که در هر سوره چندین بار مورد استفاده ...
چکیده : از گذشته دور قرآنپژوهان و مفسّران از روشهای تفسیری گوناگونی که در طول سالیان بلند از مواجهه با فهم خطاب الهی استخراج کرده بودند، برای دستیابی به معانی آیات قرآن استفاده میکردند و تاکنون نیز خدمات ارزندهای در این زمینه ...
چکیده : معناشناسی واژههای قرآن یکی از اساسیترین پایههای فهم و تفسیر دقیق قرآن است. دستیابی به معنای یک واژه در قرآن از ریشهشناسی آغاز میشود و پس از بررسی سیر تطور آن، مفهوم واژه در حوزه معنایی خاصی که در آن ...
چکیده : امروزه ارتباطات و تبلیغات مهمترین بستر انتقال و ترویج فکر، فرهنگ، ارزشها و هرگونه پیام به دیگران است و همه مذاهب، مکاتب و ملل از رهگذر رسانههای گوناگون، سعی در تبلیغ همه جانبه مرام خویش دارند. در مسیر گسترده ...