امام حسن علیه السلام
ـ في جَوابِ رَجُلٍ قالَ لَهُ : إنّي مِن شِيعَتِكُم ـ: يا عبدَ اللّهِ، إن كُنتَ لَنا في أوامِرِنا و زَواجِرِنا مُطِيعا فقد صَدَقتَ و إن كُنتَ بخِلافِ ذلكَ فلا تَزِدْ في ذُنوبِكَ بدَعواكَ مَرتَبةً شَرِيفَةً لَستَ مِن أهلِها، لا تَقُلْ: أنا مِن شِيعَتِكُم و لكن قُل: أنا مِن مُوالِيكُم و مُحِبِّيكُم و مُعادِي أعدائكُم و أنتَ في خَيرٍ و إلى خَيرٍ.
ـ در جواب مردى كه عرض كرد: من از شيعيان شما هستم ـفرمود: اى بنده خدا! اگر مطيع اوامر و نواهى ما باشى، راست مىگويى ولى اگر چنين نباشى پس با ادعاى چنين منزلت والايى كه اهلش نيستى، بر گناهانت ميفزاى. مگو: من از شيعيان شما هستم، بلكه بگو: من از دوستداران شما و دشمن دشمنان شما هستم. در اين صورت، تو آدم خوبى هستى و به خوبى گرايش دارى.
تنبيه الخواطر : ج۲ ص۱۰۶
چکیده : تفسیر اهلبیت: به دلیل گستردگی معانی و معارف آیات الهی و ارتباط و اتصال آموزههای این خاندان به وحی، اختصاص به ایشان داشته دیگران از ورود به این حیطه ناتوان هستند. روایات تفسیری اهلبیت: در زمینههای متفاوت از جمله تفسیر، ...
نویسنده :
چکیده : قرآن متن شرعی متعارفی تلقی میشود که شکلدهندۀ سند بنیادین اسلام است. مقالۀ پیشرو رهیافت نوینی را پیشنهاد میدهد که عبارت است از: تلقی قرآن به عنوان فرآیند ارتباطات بین پیامبر6 و جامعهاش؛ فرآیندی که امکان بازیابی ماهیت نمایشی قرآن ...
چکیده : در باره اولین جمعآوری مصحف، پس از رحلت رسول اکرم6، دو دیدگاه اصلی وجود دارد که مبتنی بر دو دسته از روایات است: نخست، دیدگاه مشهور و چه بسا اتفاق شیعی، از جمله آیةالله معرفت; که این جمع را به ...
چکیده : در منابع دینی در موضوع قرائت قرآن روایات زیادی وجود دارد. با توجه به مجموع روایاتی که در شریعت مقدس به چشم میخورد، پی میبریم که مراد شارع از تلاوت صحیح و با رعایت آداب چه تلاوتی است؛ از یک ...
چکیده : تفسیر روایی، کهنترین نظریه تفسیری قرآن به شمار میآید و پیشینه آن به عهد نبوی میرسد. از جمله مؤلفههای متمایز کننده این نظریه از سایر نظریههای تفسیری، مؤلفه منبع (روایت تفسیری)است. در این نظریه، سنّت یا حدیث، به عنوان منبع ...
چکیده : یکی از مهمترین راههای نشان دادن جایگاه انحصاری اهل بیت علیهم السلام بررسی و تبیین دانشهایی است که از آنان به ما رسیده و در ابعاد مختلفی در تفاسیر منقول از ایشان نمایان است. اهمیت این بررسی آنگاه روشن ...
چکیده : در تعدادی از روایات آیه ای از قرآن توسط معصوم علیه السلام قرائت شده و نکته ای به آن ضمیمه شده است که جزء آیه نیست و تعبیری چون «هکذا نزلت» یا «و اللّه هکذا نزل بها جبرئیل علی محمد» ...
چکیده : بهرهگیری از روایات منوط به زدودن آسیبهای وارد بر آن است. یکی از این آسیبها تصحیف است که موجب تغییر جزئی در الفاظ روایت و در نتیجه انحراف از معنای مقصود میشود. این نوشتار با روش توصیفی _ تحلیلی پس ...
چکیده : روایت نزول قرآن بر هفت حرف یکی از روایات مشهور در جوامع روایی اهل سنت بوده که به صورت های نزول، قرائت و تفسیر قرآن بر هفت حرف و به صورت نزول قرآن بر اقسام هفتگانه، در برخی جوامع روایی ...
چکیده : در تفاسیری که از روایات تفسیری استفاده میکنند، جست و جو از احوال سند در دو زمینه رجال و درایه جای بحث می یابند. برخی از مفسران، چون آقای صادقی در تفسیر الفرقان، ضمن استفاده و اهتمام بسیار بر نقل ...
چکیده : واژه «آیه»، یکی از تقسیمبندیهای قرآنیِ مستند به خود قرآن است که در متن کلام الهی نیز به کار رفته است. این واژه، معانی و استعمالات مختلفی دارد که در روایاتی از معصومان علیهم السّلام، برخی از این کاربردها ملاحظه ...
چکیده : اختلاف روش و نوع بهرهگیری از منابع تفسیری، موجب پدید آمدن تفاسیر گوناگون شده است. روش غالب مفسران، تفسیر ترتیبی است و در تفسیر خود از آیات قرآن، و از منابع برون متنی مانند روایات و علوم قرآنی بهره ...
چکیده : برخی روایات ائمه اطهار(ع) از سوی منتقدان مذهب جعفری حمل بر تحریف قرآن کریم شده است. در این میان روایات امام صادق(ع) از اهمیت و گستره بیشتری برخوردار بوده و به گونههای زیر تقسیم میشود: روایات دالّ بر افزایش برخی ...
چکیده : تفسیر صحیح آیات کلام الله مجید، همواره و در طول تاریخ اسلام تا به حال، یکی از ضرورتهای جامعه اسلامی محسوب بوده است. لازمه تفسیر صحیح نیز پایبندی و تسلط بر علوم و قواعدِ مختص به آن است. علم قرائت ...
چکیده : در قرآن کـریم، آیـاتی وجـود دارد کـه در آنهـا بحـث از وارثـان نهـایی زمـین، مالکـان و خلفای الهی بر زمین مطرح و در آیاتی چون 905 سـوره انبیـا، 55 سـوره نـور و 5 سـوره قصص سخن از ور اثت مستضعفان ...
چکیده : روایات تفسیری معصومین از دو جهت حائز اهمیت اند: 1ـ حجیت روایات تفسـیری 2- گونه های روایات تفسیری. مراجعه به کتب تفسیری و ارزیابی روایات موجود در آنها نشان می دهـد کـه ایـن روایـات، به لحاظ دارا بودن کارکردهای متفاوت، به ...
چکیده : مجاهد بن جبر از معروف ترین مفسران تابعی در قرن دوم و از موثرترین شـاگردان ابـن عباس است. تفسیر وی تنها تفسیر باقی مانده از دوران تـابعین اسـت. از مجمـوع 7910 روایت که در این تفسیر آمده، 9210 روایت آن ...
چکیده : قرآن کریم تمام آموزه های خود را در قالب معیارهای الفاظ بشری و کاملا قاعده مند و معنادار در اختیار بشریت قرار داده است.
چکیده : تفسیر زبده البیان فی الاحکام القرآن اثری غنی و گرانبار از مقدس اردبیلی است، که در زمینه موضوعی آیات الاحکام به رشته تحریر در آمده است.
چکیده : در کنار تلاشهای ستودنی پژوهشگرانی که نقش قرآن را در آثار شیخ مفید، برجسته نمودهاند، هنوز مشی تفسیری او، آنگونه که شایستۀ این شخصیت بزرگ است، معرّفی نشده است. او عقلمدارانه و با تکیه بر معارف ناب اهل بیت:، روایات ...
چکیده : تفسیر موضوعی، عهدهدار استخراج و اکتشاف نظریۀ قرآنی از مجموعهای از آیات است. میزان گستردهای از روایات تفسیری پیامبر9 و اهل بیت: مبتنی بر این رویکرد، ارائه شده است. تحلیل روششناختی این روایات، موجب آشکار شدن زوایای دیگری از تفسیر ...
چکیده : برخی مخالفان اسلام با هدف اسلام ستیزی بر آن شده اند تا آموزه های قرآن را خشونت-آمیز و غیراخلاقی معرّفی کنند. برای این منظور به آیاتی که در آنها، برای مجرمان مجازات های سختی چون قصاص، قطع دست و ...
چکیده : در این فهرستواره، منابع در بارۀ تفسیر القمّی و مآخذ مرتبط با مؤلّف آن «علی بن ابراهیم قمّی» معرفی شدهاند. نویسنده در دو بخش، به معرفی چاپهای مختلف این تفسیر و ترجمۀ آن و نسخههای خطی و آثار در بارۀ ...
چکیده : این مقاله بر آن است که میراث مکتوب تفسیری شیعه در دوران حضور امامان در مدینه را بر اساس «عنوانپژوهی» بازشناسی کرده، گوناگونی آنها را بشناساند، حضور عنوانهای مختلف و فراوان تفسیری را در این دوران نشان دهد. دو ...
چکیده : صراط مستقیم، تعبیری دیگر از راه پرستش خداوند است. این بدان معناست که ویژگیهای مذکور برای عبادت خدا بر صراط، منطبق است. همچنین خصوصیّات برنامههایی که خداوند با عنوان شریعت و دین برای انسانها فرستاده است تا آنها درست و ...
چکیده : چگونگی چینش آیات در کنار یکدیگر از دیرباز مورد توجّه دانشمندان اسلامی در اعصار مختلف بوده است. دانشمندانِ نخستین از «نظم» و «مناسبت» میان آیات سخن میگفتند و دانشمندان سده حاضر از «سوره به منزلة یک کلیت واحد» و «وحدت ...
چکیده : ابن جریر طبری صاحب تفسیر «جامع البیان عن آی القرآن» در تفسیر آیات به مسئله اختلاف قرائات توجه داشته و با توجه به ضوابط و معیارهای خود یکی از وجوه قرائت را اختیار کرده است. با تأمل در مواردی که ...
چکیده : قرآن کریم دستورالعمل زندگی بشر تا روز رستاخیز است و لذا باید همواره پاسخگوی نیازهای وی باشد. لازمة این غرض، جامعیت و جاودانگی این کتاب است که هر دو لازمة خاتمیتِ نبوت میباشند. یکی از انواع ارتباط با قرآن که ...
چکیده : در مواجهه با قرآن کریم و تدبّر در آن پیش فرضها و پیش فهمها نقش آفرین است. اعتقاد به عدم وصول به فهم نهایی از مهمترین مدعیاتی است که مبتنی بر دخالت پیش فرضها، پیش فهمها، علایق و انتظارات مفسّر ...
چکیده : «صلح» به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین در مطالعات سیاسی و اجتماعی مورد توجه اندیشمندان بسیاری در این حوزه قرار گرفته و تعاریف متعددی از آن بیان شده است. در اکثر تعاریف صلح مفهومی در برابر جنگ تعریف شده و ...