روش‌شناسي تفسير «معارج التفکّر و دقايق التدبّر» - صفحه 98

صراط مستقیم، مراحل متعدّد دارد و باید از خداوند کمک بطلبیم که از هر مرحله به مرحله دیگر ما را برساند.

بررسی برخورد مؤلّف با ائمّه شیعه

با بررسی پانزده جلد به دست می‌آید که مفسّر به جایگاه ائمه شیعه علیهم السلام نپرداخته است و گاهی حضرت علی علیه السلام را مانند سایر خلفا، ناقل یک حدیث از رسول خدا می‌داند. مانند:
روی الامام احمد و البزّاز و ابن مردویه عن علی رضی الله عنه قال: ... ۱.
تنها در سوره مُزّمل، ذیل آیه اوّل می‌نویسد:
و لعلّ الرسول صلی الله علیه و آله اقتبس من ادب هذا الملاطفه الجادّة فی النداء (یا ایّها المدّثّر) فنادی علیاً علیه السلام بقوله له: یا ابا تراب؛ حین طلبه فوجده فی المسجد نائماً متوسلاً التراب؛ و شاید رسول اکرم صلی الله علیه و آله ، عنایت جبرئیل به قیام ایشان برای انجام رسالت با تعبیر «یا ایّها المدّثّر» را از روی ادب به علی علیه السلام مربوط کرده، که در مسجد خوابیده و سر بر خاک نهاده بود و ندا در داد که: یا ابا تراب ۲.
یعنی جبرئیل به حضرت رسول گفت «یا ایّها المدّثّر» و حضرت رسول به امام علی علیه السلام فرمود: «یا ابا تراب». در واقع، مؤلّف در این جا امام علی علیه السلام را از قول پیامبر صلی الله علیه و آله ، مصداق ابا تراب می‌داند و عنایت به ایشان داشته است.
در سوره قلم ذیل آیه نهم، تعصّب برخی از وهابیان را در کافر دانستن ابو طالب ندارد:
‌عقیل بن ابی طالب می‌گوید: قریش نزد ابو طالب آمدند و گفتند: پسر برادرت، ما را در مسجد‌‌مان و محافل عمومی ‌آزار داده است. او را از تعرض به ما، باز دار. ابو طالب هم به عقیل گفت: برو محمّد را نزد من بیاور. من هم رفتم و او را از خانه‌ها ی کوچک فرا خواندم که از شدّت گرما پناه سایه‌ای را می‌جست. وقتی محمّد آمد، ابو طالب گفت: پسرعموهای تو گمان می‌کنند که تو آن‌ها را آزار می‌دهی، دست از آن‌ها بردار. حضرت سر را به سوی آسمان برد و فرمود: آیا این خورشید را می‌بینید؟ گفتند: آری. او هم جمله‌ای فرمود. سپس ابو‌ طالب رو کرد به قریش و گفت: پسر برادرم به ما دروغ نگفته و شما برگردید ۳.
ولی متأسّفانه مفسّر، در باب ارث مالی نگداشتن انبیا و از جمله رسول خدا صلی الله علیه و آله و طبیعتاً ذی حق نبودن حضرت زهرا علیها السلام در مسئله فدک، روایت جعلی‌ای را که حضرت زهرا علیها السلام در خطابه معروف به خلیفه اوّل فرمود: «‌این نسبت به پدرم ناروا است»، باور داشته و از چند طریق نقل می‌کند ۴.

1.همان، ج۱، ص۴۳۶

2.همان، ج۱، ص۱۸۵

3.همان، ج۱، ص۲۱۸

4.همان، ج۹، ص۵۶، سورۀ نمل، آیۀ ۱۶

صفحه از 104