مبتدا و من تقدیره خبر خواهد بود.... و یا منایح مرفوع است که در این صورت، چند وجه برای آن متصور است: یا مبتداست و من تقدیره خبر آن است و عبارت بکم انفاذه جمله مستأنفه است. و یا انفاذه بدل اشتمال برای منایح العطاء است، یا منایح العطاء مبتداست و بکم انفاذه خبر است...۱
همچنین در تبیین معنای روایت قال علی علیه السلام : «لو کشف الغطاء ما ازددت یقیناً»۲ می‌گوید:
ممکن است منصوب بودن یقیناً به خاطر مفعول واقع شدن آن برای ازددت باشد؛ نه این که ظرف یا تمییز باشد. در این صورت، معنای روایت آن است که من علم و معرفت و یقینی به وجود پروردگار و ذات و صفات او دارم که اگر پرده‌ها کنار روند چیزی اضافه بر آنچه می‌دانم به دست نخواهم آورد ...۳
ج. فنون بلاغت و آرایه‌های ادبی
کاربرد تعابیر بلاغی و آرایه‌های ادبی عرفی عرب، در زبان معصومان علیهم السلام ، برای ناآشنایان با دقایق زبان عربی گاه دشواری‌هایی در فهم روایت پدید می‌آورد. توجه به مجاز، اعمّ از کنایه، استعاره و تشبیه در روایات، از دیگر مبانی سید عبدالله شبّر در فهم احادیث است؛ برای نمونه، در روایت «لکل شئ وجه و وجه دینکم الصلوة و لکل شئ أنف و أنف الصلوة التّکبیر»، شبّر این روایت را بر سبیل مجاز دانسته است؛ به این معنا که کلّ دین به وسیله نماز شناخته می‌شود؛ همان طور که انسان به وسیله صورت، شناخته می‌شود.۴
در موارد دیگری، با اشاره به وجود استعاره در حدیث، مشکل حدیث را حل
می‌کند؛ برای نمونه به اعتقاد شبّر، در روایت: «قال الله عزوجل: ما ترددتُ فی شئٍ أنا فاعله کترددی فی موت عبدی المؤمن»، تردد در اصل، به عبد منسوب است و از آنجا که خداوند فاعل ایجاد تردید در بنده است، این نسبت به او داده شده است که خود نوعی استعاره است.۵
افزون بر این، امکان تغییر معنای لغات و واژگان در اثر گذشت زمان، امری است که از دید شبّر پنهان نمانده است. اشعار عرب از جمله مواردی است که وی در این زمینه مورد
1.. همان، ج۲، ص۳۴۵.
2.. اگر پرده از پیش چشم من برداشته شود، بر یقینم افزوده نخواهد شد.
3.. همان، ج۱، ص۳۰؛ نمونه های بیشتر را ر.ک: همان، ج۱،ص۱۰۳، ۳۵۰ و ۳۶۴؛ ج۲، ص۴۳۰.
4.. همان، ص۲، ص۲۰۹. همچنین ر.ک: همان، ج۲، ص۴۹۵.
5.. همان، ج۱، ص۶۴؛ نمونه‌های بیشتر را ر.ک: همان، ج۱، ص۲۴۳؛ ج۲، ص۲۱۰، ۲۳۷ و ۴۹۵.
