مباني فقه‌الحديثي سيّد عبدالله شُبَّر در مصابيح‌الأنوار في حلّ مشکلات الأخبار - صفحه 76

در این صورت، معنای حدیث آن است که: وای بر کسی که گناهانش بر نیکی‌هایش غلبه یابد.۱
همو در حدیث «من عرف الحق لم یعبد الحق»، در بیان یکی از وجوه، با استناد به آیه «قُلْ إِنْ کانَ لِلرَّحْمنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعابِدین»،۲ «العابدین» را به معنای «الجاحدین و لم یعبد الحق» را به معنای جحود و انکار و معنای حدیث را «من عرف الحق لم یجحده و لم ینکره» دانسته است.۳
در موارد دیگر نیز شبّر از آیات قرآن در جهت رفع تعارض استفاده می‌کند؛ مثلاً در حدیث عصمت انبیا، گناهانی در نظر فرد سؤال کننده برای پیامبرانی چون یوسف و آدم و داود علیهم السلام شمرده شده است که با عقاید امامیه مبنی بر عصمت انبیا در تعارض است. وی استدلال می‌کند که اگر پیامبران گناهکار بودند، لازمه این امر غیر مخلص بودن آنان است؛ زیرا شیطان گناهکاران را اغواء کرده و کسی که از شیطان فریب بخورد مخلص نیست؛ حال آن که در قرآن کریم آمده است: «لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعینَ إِلَّا عِبادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصینَ »۴ ، « إِنَّا أَخْلَصْناهُمْ بِخالِصَةٍ ذِکْرَی الدَّار»۵ ، «کَذلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصینَ ».۶
او در ردّ شبهه قایلان به قبح دوام عذاب در قیامت نیز، نص آیات و روایات را شاهدی بر ادعای خویش مطرح و بیش از پنجاه آیه را در اثبات دوام عذاب و استمرار عِقاب، از قرآن ذکر کرده است.۷
شبّر در برخی موارد، با استناد به آیات قرآن در فهم مفردات حدیث و در نهایت، فهم حدیث کوشش کرده است؛ برای مثال در حدیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله آمده است: «فاطمة خیر نساء امتی إلا ما ولدته مریم». او بهترین توجیه را معنا کردن إلا به واو می‌داند و به آیه150 از سوره بقره استشهاد می‌کند: «لِئَلَّا یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَیْکُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذینَ ظَلَمُوا مِنْهُم» که در

1.. همان، ج۲، ص۳۱۹.

2.. سوره زخرف، آیه۸۱.

3.. همان، ج۱، ص۴۳۲. هر چند این تفسیر از آیه، اختلافی است، لکن در برخی از تفاسیر، مانند تفسیر الأصفی (ج۲، ص۱۱۴۸) و مجمع البیان (ج۹، ص۸۷) به آن اشاره شده است؛ نمونه‌های بیشتر را ر.ک: همان، ج۱، ص۳۸۳؛ ج۲، ص۳۴۱و ۳۴۲.

4.. سوره حجر، آیه ۳۹و ۴۰.

5.. سوره ص، آیه۴۶.

6.. سوره یوسف، آیه ۲۴.

7.. همان، ج۱، ص۲۴۳.

صفحه از 87