اعتبار و مفهوم‌سنجي روايات کاستي عقل زنان - صفحه 98

است.۱ از این رو این سند نیز ضعیف است.
5. حدیثی از امام علی علیه السلام در ضمن سفارشات حضرت به لشکریانش قبل از
جنگ صفین.۲
شبیه آن در نهج البلاغه۳ و کتاب وقعة صفین۴ و الفتوح۵ گزارش شده است. این حدیث در کتاب الکافی و نهج البلاغه مرسل است.۶ و در کتاب وقعة صفین نیز سند معتبر ندارد؛ زیرا راوی اصلی حدیث «جندب» است که به لحاظ رجالی مجهول است.
گزارش کتاب مستدرک الوسائل به نقل از کتاب تحفة الاخوان، علاوه بر نداشتن سند، منبع آن ناشناخته است.
بنا بر این، احادیث کاستی عقل زنان در منابع حدیثی شیعه یا مرسل گزارش شده‌اند و یا با سندهایی ضعیف. بنا بر این هیچ سند معتبر و قابل اعتمادی ندارد.
استفاضه در اسناد
خبر مستفیض به خبری تعریف شده که دارای طُرُق مختلف بوده و در هر طبقه از حلقه‌های سند بیش از سه نفر باشند.۷
جدول شمارل 1 و 2 جمع‌آوری تمامی منابع حدیث شیعه است که به گونه‌ای مسند و یا مرسل حدیث نقصان عقل زنان را گزارش کرده‌اند.

1.. ر.ک: رجال النجاشی، ص۱۷۸، شمارۀ ۴۶۸.

2.. ر.ک: الکافی، ج۵، ص۳۹، ح۴.

3.. ر.ک: نهج البلاغة، خطبه ۱۴.

4.. ر. ک: وقعة صفین، ص۲۰۳ - ۲۰۴.

5.. ر.ک: کتاب الفتوح، ج۳، ص۳۲.

6..چنین ارسالی در أسناد کتاب کافی نادر است.

7.. ر.ک: معجم مصطلحات الرجال والدرایة، ص۱۵۷؛ جامع المقال، ص۴.

صفحه از 113