فریقین است. همچنین نظر رجالیان و محدثان و مورخان در باره سند و محتوای آن، نقل، بررسی، نقد و مطرح خواهد شد.
در باره این حدیث (خبر) این پرسشها مطرح است: این حدیث در کدام منابع و مصادر حدیثی، تاریخی، رجالی و ... سنی و شیعه آمده است؟ اعتبار این منابع از نظر عالمان بزرگ فریقین به چه میزانی است؟ آیا اسناد این حدیث از نظر آنان معتبر است؟ نظر دانشمندان علم رجال و مورخان در باره سند و محتوای این حدیث چیست؟ نتایج و پیامدهای پذیرش این حدیث چیست؟
شماری زیادی از محدثان، مورخان، مناقبنویسان، تراجم نویسان، ادیبان،
رجالیان، راویان و ناقلان اهل سنت و شیعه این حدیث را به چند طریق و به واسطه
راویان ثقه و با اندکی اختلاف در سند و الفاظ و محتوا، از نیمه اول قرن سوم هجری،
یعنی در نخستین زمان مکتوب کردن احادیث و اخبار، تا عصر حاضر در کتب و آثار
و منابع و مصادر معتبر حدیثی، رجالی، تاریخی و ادبی خود، به صورت کتبی نقل و
ثبت کردهاند. صحت این حدیث، با توجه به اسناد و منابع موجود، ثابت بوده و چنین اعترافی از سوی خلیفه صورت گرفته است. پذیرش حدیث، نتایج و پیامدهایی همچون شک و تردید ابوبکر در حقانیت خود دارد که مستمسک عالمان شیعه قرار گرفته است. با آن که متن این حدیث در منابع بسیاری از اهل سنت آمده است، اما برخورد عالمان آنان با آن یکسان نبوده و گاه و بیگاه تمام یا بخشی از آن را تلخیص یا حذف یا دستکاری و تحریف کردهاند.
الف: متن حدیث در منابع و مصادر حدیثی
از آنجا که متن منقول حدیث در منابع اهل سنت با یکدیگر تفاوت و کاستی و
افزونی دارند، ناگزیر و در گام نخست، متن کامل حدیث را از دو منبع معتبر میآوریم
تا به راحتی قابل مقایسه باشد و سپس به نقل و نقد آن بر اساس گونهشناسی
منابع میپردازیم.
کتاب الأموال، اثر ابوعبید قاسم بن سلام(م224ق) (معاصر امام هادی علیه السلام ) یکی از مصادر کهن و معتبر و مورد اعتنای فریقین، بویژه اهل سنت در باب منابع مالی مسلمانان و دولت اسلامی و احکام آن است. این کتاب در نیمه نخست قرن سوم هجری، یعنی در نخستین روزهایی که احادیث مکتوب میشد و حتی ربع قرن زودتر از صحیح البخاری نوشته شده است. اهل سنت از ابوعبید با عناوین الامام و الحافظ حسن الروایه و صحیح