بررسى مفهوم امامت در پرتو آيه ملك عظيم - صفحه 79

آل‏يعقوب و آل‏اسحاق‏اند، تفاوت دارد.

5ـ 2ـ 3) تفسير ملك عظيم به كثرت ازواج

برخى از مفسّران اهل تسنّن، براى كوچك جلوه‏دادن ملك عظيم، گاهى آن را به كثرت ازواج تأويل كرده‏اند. البتّه اين قول به قدرى سخيف است كه حتّى جمعى از دانشمندان مكتب خلفا مانند طبرى و فخر رازى آن را ضعيف شمرده‏اند. (39: ج 5، ص 139؛ 19: ج 10، ص 132 ـ 133)
اين معنا نه از لغت استفاده مى‏شود و نه آيه و روايتى بدان اشاره مى‏كند. در نتيجه، اين قول اساسا ارزش طرح و بررسى ندارد و كاملاً با اعتقادات شيعه مخالفت دارد؛ هرچند در برخى از تفاسير شيعه وارد شده است. (47: ج 3، ص 45؛ 12: ج 3، ص 118) ۱

5ـ 3) نسبت ولايت تكوينى با ملك عظيم

5ـ 3ـ 1) منظور از ملك عظيم، ولايت بر هدايت است.

برخى از مفسّران، ملك عظيم را به ولايت باطنى، ولايت بر هدايت، قدرت تصرّف ائمّه اهل بيت عليهم ‏السلام در عالم و از اين قبيل تفسير كرده‏اند. (35: ج 4، ص 400)
مرحوم علّامه طباطبايى ملك را به سلطنت بر امور مادّى و معنوى معنا مى‏كند و آن را شامل نبوّت، ولايت، هدايت، فرماندهى و ثروت مى‏داند. ايشان مدّعى است سياق آيه قبل از آيه «ملك عظيم» اشاره به مدّعاى ائمّه عليهم ‏السلام دارد؛ مبنى بر اينكه ايشان بر قضا و حكم مؤمنان مالكيّت دارند و اين مالكيت را از سنخ مالكيت بر فضائل معنوى مى‏شمارد. علّامه طباطبايى مى‏افزايد: ذيل آيه دلالت دارد كه ملك در اين آيه، يعنى، ملك مادّيّات و آنچه شامل آن است. آن‏گاه نتيجه مى‏گيرد كه مراد از ملك در آيه، اعم از ملك مادّيّات و معنويات است. (35: ج 4، ص 401)

1.مكرّرا تأكيد مى‏كنيم كه اين اقوال به عنوان قول مطرح شده، در تفاسير شيعه آمده است؛ در نتيجه، ارتباطى با معتقدات شيعه ندارد.

صفحه از 89