بررسى سندى زيارت جامعه كبيره - صفحه 99

3. طريق روايى موسى‏بن عمران نخعى

درباره «موسى‏بن عمران نخعى» ـ چنان كه از بررسى روايات بسيارش در كتابهاى صدوق و غير او بر مى‏آيد ـ بايد گفت:
3ـ 1) او شاگرد عمويش «حسين بن يزيد نوفلى» بوده و بيشتر رواياتش را از او نقل كرده و شيخ طوسى در «عدّة الاصول» به توثيق او اعتماد كرده ـ چنان كه بيان خواهد شد ـ و او را از اجلّا دانسته است.
3ـ 2) او استاد و شيخ «ابوالحسين محمّدبن ابى‏عبداللّه‏ جعفر بن عون اسدى كوفى» است؛ همان كسى كه شيخ طوسى درباره‏اش گفته: «در زمان سفيرانِ ستايش شده، اقوام ثقاتى بودند كه از سوى منصوبين به سفارت براى آنها توقيع صادر مى‏شد و يكى از آنها «ابوالحسين محمّد بن جعفر اسدى» است»؛ چنان كه اغلب رواياتش را همين اسدى روايت مى‏كند.
3ـ 3) صدوق در كتابهاى خود ـ اكمال الدين، توحيد، خصال، علل الشرايع، من لايحضره الفقيه، ثواب الاعمال، صفات الشيعه و امالى ـ با اعتماد بر او، روايات بسيارى از او نقل كرده، همان گونه كه در «مشيخه من لايحضر» در طريق خود تا «يحيى بن عباد مكّى» و نيز در طريق روايت «سليمان بن داود» در معناى آيه «...فطفق مسحا...» (ص (38) / 33) به او اعتماد كرده است.
3.4) بيشتر روايات او از اين طريق مكرّر ـ كه عبارت است از: «محمّدبن ابى‏عبداللّه‏ (اسدى) از موسى بن عمران از عمويش حسين بن يزيد» ـ روايات زبده اعتقادى و لطايف معارف است؛ بلكه بيشتر روايات او كه از غير اين طريق روايت شده نيز در نكاتِ معرفتىِ اصول اعتقادى است. با بررسى همه روايات او، به وضوح آشكار مى‏شود كه جايگاه علمى‏اش رفيع، عقيده‏اش مستقيم و معرفت‏شناسى‏اش دقيق و ظريف و استوار است.
3ـ 5) او و استادش ـ يعنى عمويش «حسين بن يزيد نوفلى» ـ راهگشاى چند مشرب در بين راويان اماميّه بوده‏اند. او توسّط عمويش، از گروههاى مختلف راويان، راويان فقيه، راويان اسرار معارف همچون «مفضّل بن عمر» و «محمّد بن

صفحه از 115