تعليقات آيت ‏اللَّه جعفرى بر اصول كافى، شانزده باب از كتاب الحجّه‏ - صفحه 69

فرزند برادر منصور است. بين سالهاى 147 و 148 / 764 و 765، زمان شهادت امام صادق عليه السلام، او حاكم منصور در كوفه بود، در حالى كه در همان زمان، حاكم منصور در مدينه، يعنى محلّ اقامت و فوت امام، برادرش جعفربن سليمان (فوت 794/177) بود. (نك: الطبرى، ج 3، ص 354 و 353 و 262-263 و 249 و 247؛ ابن‏اثير، ج 5، ص 594 و 593 و 583 و 579؛ ابن‏كثير، ج 10، ص 106 و 103؛ ابن‏خلدون، ج 3، ص 201؛ اليعقوبى، ج 2، ص 384)
اين حديث با سلسله سندى كه شامل كلينى نيز هست، از قول سيّد ابن‏طاووس (مهج الدعوات، ص 212) نيز نقل شده است. در اين نسخه ابوايّوب مى‏گويد: «اين نامه‏اى است از جعفربن سليمان...»
از آنجا كه يكى از مجريان وصيّت‏نامه، محمّدبن سليمان بوده است، به نظر مى‏رسد كاتب آن نسخه از كافى كه به ما رسيده، ميان دو برادر خلط كرده و محمّدبن سليمان را با جعفربن سليمان در آميخته است.
دليل اينكه محمّدبن سليمان مجرى وصيّت‏نامه شده نه برادرش، مرتبت و قدرت بيشتر او نسبت به موقعيّت، مرتبت و قدرت برادرانش بوده است. علاوه بر اين، اين حقيقت كه كوفه و بصره، مراكز فعّاليّت شيعه بوده و محمّدبن سليمان مستقيماً مسئول آنها بوده است.
* ص 424 - باب الإشارة والنصّ على‏أبي الحسن الرضا عليه السلام، ح 4:
منظور امام در اينجا اين است كه خلافت پديدهاى است كه در ميان امامان (از يكى به ديگرى) به صورت پيوسته، منتقل مى‏شود.
* ص 430 - همان باب، ح 14، ذيل «قال نعم و مرّت به سنون»:
پيداست كه اين بخش از حديث با واقعيّتهاى تاريخى مطابقت ندارد؛ زيرا امام صادق عليه السلام در 25 شوّال سال 148 (14 دسامبر 765) به شهادت رسيده و امام رضا عليه السلام يا در همان سال در تاريخ 11 ذى‏القعده (29 دسامبر 765) يا با احتمال

صفحه از 72