* ص 571، همان باب، ح 16، ذيل «انّ زيدبن علىبن الحسين عليهما السلام»:
محتملترين تاريخ براى تولد زيدبن علىبن حسينبن علىبن ابىطالب عليهم السلام 687/67 باشد، اگرچه در پاورقى حديث 434 تاريخ ديگرى درج شده است. زيد نخستين فرد از اهل بيت بود كه بعد از امام حسين عليه السلام (و واقعه عاشورا) دست به قيام زد. اگرچه خلاصهاى از ديدگاه اماميه درباره زيد در پاورقى قبلى آمده، امّا ضرورى است كه با جزئيات بيشترى از زندگى او آشنا شويم تا در مورد برخى از صحنههاى زندگىاش بتوانيم با قطعيت و اطمينان بيشترى سخن گوييم.
نگرانىاى كه در انتهاى حديث بيان شد، يعنى به دار آويختن زيد در كوفه، در چندين كتاب تاريخى ذكر شده است. ابوالفرج اصفهانى با چندين سلسله روايى به نقل از پدر و برادر زيد، امام سجاد و امام باقر عليهما السلام نقل مىكند كه آنها گفتند: «به خدا پناه مىبرم براى تو، مبادا كه تو همان زيد باشى كه او را در كناسه به دار خواهند آويخت.» ۱
ابوجعفر منصور در سخنرانىاى كه بعد از دستگيرى بنوالحسن داشت ۲، چنين گفت: «زيد ابن على به شورش برخاست، مردم كوفه او را فريب دادند و گمراه كردند. بعد از اينكه مردم باعث شدند كه او شورش خود را آشكار و علنى كند، او را در برابر دشمنان ترك كردند (و تنها گذاردند). او به نزد محمدبن على الباقر رفت، كسى كه از او خواسته بود كه بخاطر خدا شورش نكند، و از او خواسته بود كه سخن مردم كوفه را نپذيرد. امام باقر به او گفت: «ما در برخى از منابع علممان يافتيم كه فردى از اهل بيت ما در كوفه به دار آويخته خواهد شد و من نگرانم كه تو آن فردى باشى كه به دار آويخته مىشود...» ۳
امام باقر عليه السلام در سال 733/114 رحلت فرمود، و شورشى كه در آن زيد به دار
1.مقاتل الطالبين، ص ۱۳۱
2.نگاه كنيد: پاورقى حديث ۹۳۵
3.طبرى، جلد ۳، ص ۴۳۱؛ مروج الذهب، جلد ۶، ص ۲۰۵-۲۰۴ [كه بطور اشتباه گفته: «... ابومحمدبن على...»]؛ جمهرة خطب العرب، جلد ۳، ص ۲۹