كمالات ماورايى و سنّت الاهى‏ - صفحه 42

قرآن نيز معجزه جاويد پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله است. ۱رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله علاوه بر قرآن، معجزات عديده‏اى نظير دو نيمه كردن ماه و حركت درخت و گواهى بر نبوّتش داشته است. ۲ نيم نگاهى به معجزات و نحوه ارائه آن به خوبى، روشنگر آن است كه داشتن معجزات و ادّعاى ارائه آن، خود، ادّعايى فرابشرى است.

استفاده از معجزه در اختيار رسول است.

گاه گفته مى‏شود كه معجزات در واقع كار خداست و انبيا هيچ اختيارى در ارائه آن ندارند. اگر مقصود از اين سخن، اين باشد كه تنها خداوند نوع معجزه پيامبران را تعيين مى‏كند و آنان از پيش خود اختيارى در اين خصوص ندارند، البتّه اين سخن درست است؛ امّا اگر مقصود از اين كلام آن باشد كه انبيا حتّى در استفاده از معجزه خود اختيارى ندارند، اين سخن درستى به نظر نمى‏رسد. در واقع، پيامبران مدّعى ارتباط با خدا هستند و براى اثبات ادّعاى خويش معجزه ارائه مى‏دهند. حضرت عيسى عليه السلام به عنوان معجزه، مى‏گويد كه من مى‏توانم مرده را زنده كنم، بيمارى را شفا دهم و از ذخاير خانه‏هايتان، به شما خبر دهم. ۳چنين گويشى، در عرف، سخن گفتن از يك توانايى اختيارى است. ادبيات نيز در اينجا استفاده از فعل مضارع را نشانه استمرار مى‏داند و اين بدان معناست كه رسول هرگاه صلاح بداند، از معجزاتى از اين دست استفاده مى‏كند. اينكه او بگويد من مى‏توانم اين كار را انجام دهم و آن‏گاه انجام دهد، براى اختيارى دانستن آن فعل كافى است و ما جز اين، فارق ديگرى نداريم كه به واسطه آن فعل اختيارى را محك بزنيم. در واقع، گروهى ابتدا منكر هرگونه توانايى فرابشرى انبيا مى‏شوند و چون با معجزات و ادّعاى انبيا مواجه مى‏شوند بدون آنكه به دليلى بيش از ادّعاى خود متمسّك شوند، آن را خارج از اختيار پيامبر تأويل مى‏كنند.
همچنين هركس كه به پيامبران ايمان مى‏آورد و در مقابل معجزات آنان تسليم

1.بقره (۲) / ۲۳ ؛ هود (۱۱) / ۱۳

2.سيّد رضى، خطبه ۱۹۲، ص ۳۰۱

3.مائده (۵) / ۱۱۰

صفحه از 58