3. مهدويّت و جايگاه امامت
بُعد سوم در شناخت جامع موضوع مهدويّت، درنگ در جايگاه «امامت» در قرآن و كاوش در اوصاف و ويژگيهاى آن است؛ چون امام مهدى در رتبه امامت است كه برتر از مرتبه رسالت مىباشد. به همين دليل، پس از ظهور، عيسى عليه السلام - كه پيامبر اولوالعزم است - به امام مهدى اقتدا مىكند. اهل تسنن روايت كردهاند كه پيامبر خدا صلى اللَّه عليه وآله مىفرمايد:
كيف أنتم إذا نزل ابنمريم فيكم و إمامكم منكم؟
شما چگونه خواهيد بود آن زمان كه فرزند مريم در بين شما فرود مىآيد؛ در حالى كه پيشواى شما از خودتان باشد؟ 1
براى شناخت رتبه امامت، درنگ در آموزههاى آيه ابتلا راهگشاست: (وَ إذِ ابْتَلَى إبراهيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إماماً قَالَ وَ مِن ذُرِّيَّتي قالَ لايَنالُ عَهدِي الظَّالِمينَ) 2 «و چون ابراهيم را پروردگارش به كارهايى آزمود كه او را به آنها امر فرمود، و وى را بر انجام آنها موفّق ساخت گفت: من تو را پيشواى مردم قرار خواهم داد. ابراهيم گفت: آيا از فرزندان من نيز كسى را پيشوا قرار مىدهى؟ فرمود: پيمان من به كسانى كه ستمگرند، نمىرسد.»
در اين آيه دست كم به سه پايه اصلى امامت برمىخوريم: يكم، نصب امام با تعبير (إنّي جاعِلُكَ...) ؛ دوم، برترى امامت از رسالت؛ چرا كه ابراهيم عليه السلام پس از احراز مقام رسالت به مقام امامت بار يافته است. و سوم، عصمت كه با تعبير (لاينالُ عهدي الظالمين) از آن ياد شده است. همين مراتب و پايههاى سهگانه آن معرفت به امام را ارزش و اعتبار مىبخشد؛ آنگونه كه رسول مكرم اسلام زندگى بدون قبول ولايت و امامت را زندگىِ جاهلى مىداند. حضرتش به روايت اهل تسنن فرمود: «مَن ماتَ بِغَير إمامٍ ماتَ ميتةً جاهليّة ؛ هركس بدون امام بميرد، مرگش جاهلى است.» 3و به روايت محدّثان شيعه: «مَن ماتَ
1.بخارى، ج ۴، ص ۲۰۵
2.بقره (۲) / ۱۲۴
3.ابن حنبل، ج ۶، ص ۲۲، ح ۱۶۸۷؛ طيالسى، ۲۵۹
