بيانهاى مختلف از يك حقيقت واحد، چنان‌كه بارها مشاهده شده است.
با توجّه به نقش اساسى تعريف واژه‌هاى كليدى در تبيين مباحث عقائدى و رفع اختلاف، فصلنامه سفينه در صدد برآمده تا در هر شماره، يك واژه كليدى در مباحث عقايد را - در حدّ گفتارى مختصر - توضيح دهد. اميد است از اين شماره، هربار با يك واژه كليدى آشنا شويم. در اين مورد، تذكّر چند نكته ضرور است:
۱. گفتارهاى اين سلسله، توسط پژوهشگران مختلف نوشته مى‌شود. لذا هريك از آنها، سبك و سياق خاصّ خود را دارد؛ گرچه اصول حاكم بر تمام اين گفتارها، همان شاخصهاى پژوهشىِ شناخته شده است.
۲. چارچوب كلّى اين گفتارها، تعريف واژه‌ها بر مبناى قرآن و حديث است؛ يعنى همان چارچوب كلّى فصلنامه سفينه.
۳. به دليل اختصار در اين گفتارها، هدف اصلى بيان سرفصل‌هاى اصلى و ارجاع به منابع ديگر است كه به تفصيل به آن مطلب پرداخته‌اند.
۴. در اين مورد نيز - مانند موارد ديگر - چشم به يارى پژوهشگرانِ درد آشنا داريم كه با بيان ديدگاههاى اصلاحى، تكميلى و انتقادى، همچون گذشته، اين سلسله مطالب را يارى كنند.
عقل يك حقيقت وجدانى است؛ لذا هرگونه تعريفى از آن بايد ريشه در وجدان عُقلا داشته باشد؛ به گونه‌اى كه هر عاقلى فطرتاً آن را تأييد و تصديق كند. بنابراين، استناد به كتب لغت در اين زمينه، براى اين است كه نشان دهيم كه حقيقت وجدانى در زبان عربى چه ناميده مى‌شود و وجه تسميه آن چيست. همچنين شواهد نقلى و روايى در بحث شناسايى گوهر عقل، همگى، جنبه تذكّرى و تنبّهى دارند؛ يعنى عُقلا از اين طريق به ويژگيهاى عقل و عاقل متذكّر مى‌شوند و تنبّه وجدانى مى‌يابند.
با اين مقدّمه، اگر معناى لغوى عقل را در كتب لغت جستجو كنيم، به يك معناى
