ضرورت وجود نبى بر اساس قاعده لطف‏ - صفحه 45

اين استدلالها كه بيان شد، وجوب لطف - از جمله ارسال رسولان - را از جانب خداوند متعال به سادگى اثبات كرد؛ زيرا پيش از اثبات وجوب خلق شيئى بر خداوند، ابتدا بايد انتفاى همه اغراض را در خلقت آن اثبات كرد؛ و اين امر فراتر از حدّ علم بشرى است.
از سوى ديگر، اين سؤال پيش مى‏آيد كه با توجّه به وجود فترات و انسانهايى كه هيچ خبر آسمانى به گوش آنها نخورده است و نيز رواياتى كه در باب اطفال و مجانين و سفهاء و مستضعفان رسيده كه آنان پيش از اتمام حجّت بر ايشان از دنيا مى‏روند، چگونه مى‏توان وجوب لطف از جانب خداوند متعال را اثبات كرد؟
علاوه بر همه اينها، اساس استدلالهاى كلامى بر وجوب لطف ازجانب خداوند متعال، وابسته به معرفت خداوند است؛ و آن هم در روايات اهل بيت عليهم السلام فعل الهى شمرده شده است كه خداوند متعال از باب لطف و فضل و احسان به بندگانش عطا مى‏كند. و چه مقدار از انسان‏ها كه به دنيا مى‏آيند و از دنيا مى‏روند و هيچ معرفتى نسبت به خداوند متعال از آنها مشاهده نمى‏شود.
پس با اين بيان، روشن شد كه لزوم و وجوب ارسال رسل - به معنايى كه ذكر گرديد - از طريق حكمت الهى، قابل اثبات نيست.

2-5) وجوب ارسال رسل از باب عدل الهى

طريق ديگرى كه ممكن است براى اثبات اين امر طى شود، بحث عدل الهى است كه در كلام مرحوم شيخ مفيد هم به آن اشاره شده بود. بنابر نظر ايشان، وجوب لطف از باب جود و كرم است، نه از باب عدل الهى كه عدم لطف بر خلق ظلم به آنها باشد.
استدلال از طريق عدل الهى، ممكن است به اين نحو باشد كه خداوند فرموده است:
(رُسُلاً مُبَشِّرِينَ وَ مُنْذِرِينَ لِئَلّا يَكُونَ لِلنّاسِ عَلىَ اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ).۱

1.نساء (۴) / ۱۶۵

صفحه از 49